Het bestaan van een onbewuste geest is omstreden. In de diepgaande psychologie wordt aangenomen dat er naast bewuste processen ook onbewuste zijn die een sterk effect hebben op het menselijk gedrag, hoewel ze niet worden waargenomen. Deze onbewuste mentale processen moeten geleidelijk worden blootgelegd om inzicht te krijgen in iemands gedrag en behoeften. Daarom probeert dieptepsychologie zo ver mogelijk onder het oppervlak van het bewustzijn door te dringen om onbewuste processen te analyseren die het bewuste leven kunnen beïnvloeden.
Wat is dieptepsychologie?
Dieptepsychologie streeft ernaar zo ver mogelijk onder het oppervlak van het bewustzijn door te dringen om onbewuste processen te analyseren die het bewuste leven kunnen beïnvloeden. Filosofen als Nietzsche, Leibniz of Schopenhauer veronderstelden in die zin een psyche die verborgen ligt. De eerste wetenschappelijke benadering van een systematisch onderzoek werd gedaan door Sigmund Freud, die de psychoanalyse oprichtte. Hij ging uitgebreid in op het gedrag en de ervaring van de mens om daarin bepaalde patronen te ontdekken, waarvoor hij een bijbehorende behandelmethode ontwikkelde. Daarbij bracht hij de stelling naar voren dat onderdrukte en onbewuste gevoelens mensen ziek kunnen maken en zelfs lichamelijke klachten kunnen veroorzaken. Freud schreef de conflicten bijzonder sterk toe aan het onderdrukken van seksuele behoeften, die vervolgens elders in energie worden omgezet. Gebeurt dit niet, dan treden er lichamelijke en psychische stoornissen op, waarvan psychische symptomen zoals angststoornissen en Depressie zijn er maar een paar. De behandeling die hij voorstelde, houdt in dat de psychotherapeut achter de patiënt zit, voor hem onzichtbaar, zodat hij zich volledig op zichzelf kan concentreren. Het concept van dieptepsychologie zelf is ontwikkeld door Eugen Bleuler, een Zwitser psychiater die ook de voorwaarden bedacht schizofrenie en autisme Hij nam geen scheiding aan tussen ziekte en geestesziekte volksgezondheid Een van de grootste vertegenwoordigers van de dieptepsychologie was Carl Gustav Jung, die archetypen veronderstelde die onbewust het gedrag van ieder mens sturen. Ten slotte werd aangenomen dat processen van aandrijvingsregulering en conflictverwerking altijd ten grondslag liggen aan bewust gedrag. Zo verdeelde de dieptepsychologie zich al snel in drie grote scholen. Naast die van Freud ontwikkelde Jung analytische psychologie, en Alfred Adler riep al snel de individuele psychologie op. Alle scholen volgen de stelling dat er in de diepte van het onbewuste psychologische processen van drijfveren en vergelijkbare motivatieprocessen zijn, die van school tot school verschillen als de respectievelijke drijvende kracht. Freud ging uit van de seksuele drift, Jung, een leerling van Freud, veronderstelde een niet-specifieke drijfveren, en Adler het eenvoudige streven naar macht in de mens.
Behandelingen en therapieën
Daarom is dieptepsychologie niet synoniem met psychoanalyse. Ze verschillen in behandeling en dienovereenkomstig in vorm, doel en duur. Terwijl de psychoanalyse tot doel heeft de hele persoonlijkheid te veranderen, vindt de behandeling vaak liggend, op de vertrouwde bank, en duurt meerdere jaren, de dieptepsychologische behandeling vindt zittend plaats en duurt niet langer dan twee jaar. Het streeft het doel na om conflicten te ontdekken leiden naar Depressiebijvoorbeeld zonder de patiënt te willen transformeren of hem van de grond af aan te willen veranderen. Mensen ontwikkelen meestal zogenaamde relatiepatronen in jeugd Deze bepalen hoe hij andere mensen benadert of de omgeving waarneemt. Toen hij deze patronen ontwikkelde, gaven ze betekenis en bepaalden ze de reacties. Ze worden pas een probleem als het gedrag plotseling ongepast is. Geschillen en opvoeding door ouders, als belangrijkste referentiepersonen in jeugd, worden vooral volgens een bepaald patroon onderhouden en bepalen op latere leeftijd het contact met andere mensen en daarmee ook de relaties die iemand aangaat. Vaak worden dan steeds dezelfde fouten gemaakt, zonder dat de persoon dit gedrag zelf kan interpreteren. Vergelijkbaar hiermee is de relatie die de patiënt vervolgens opbouwt met de psychotherapeut, die door de behandeling deze patronen probeert bloot te leggen en bewust te maken. Dit wordt overdracht genoemd. Het is een van de belangrijkste middelen hiervoor therapieEr moet altijd een overdracht worden gezocht waar er ideeën, verwachtingen, angsten of verlangens zijn die eerder zijn gevormd en keer op keer als een sjabloon worden nieuw leven ingeblazen. Deze patronen en angsten worden opzettelijk nieuw leven ingeblazen en opgeroepen in therapie Daarbij besteedt de psychotherapeut meer aandacht aan zijn of haar eigen gedrag, aan zijn of haar emotionele reactie op de patiënt. Dit wordt in de psychoanalyse contraoverdracht genoemd. Het wordt ook gebruikt voor behandeling. Het doel is niet een volledige analyse van het leven van de patiënt tot nu toe, maar alleen het veranderen van bepaalde ongunstige levensomstandigheden, zodat klachten en symptomen verdwijnen. Dienovereenkomstig worden de symptomen niet direct behandeld, maar worden de oorzaken ervan opgelost bij de behandeling van de diepere lagen.
Diagnose en onderzoeksmethoden
Dieptepsychologie wordt gebruikt bij mensen die er bijvoorbeeld last van hebben slaapstoornissen, Depressie, concentratie stoornissen, obsessies, acute crises, uitputtingstoestanden of stoornissen van seksuele functies. Mensen die stressvolle ervaringen hebben gehad, in de zin van trauma, kunnen ook hulp vinden in de dieptepsychologie. Deze methoden zijn wetenschappelijk bewezen en buitengewoon succesvol. Patiënten met eten of acuut Angst stoornissenzijn daarentegen minder geschikt voor behandeling van dieptepsychologie. De meeste therapieën volgen het gebruikelijke patroon. Van tijd tot tijd adviseert de psychotherapeut echter tijdelijke medicatie, die de geest en de psyche beïnvloedt en altijd door een arts moet worden voorgeschreven. Deze omvatten verschillende psychotrope geneesmiddelen, die bij bijzonder ernstige crises nuttig zijn om de patiënt vooraf stabieler te maken en om een behandeling mogelijk te maken die niet het risico loopt te worden geblokkeerd door psychische episodes en instortingen. Dieptepsychologie als een therapie kan poliklinisch plaatsvinden, maar ook intramuraal. Voor de laatste aandoeningen zijn er psychosomatische klinieken in gespecialiseerd. Zo'n maatregelen zijn geschikt wanneer de getroffen persoon bijvoorbeeld een bepaalde afstand nodig heeft tot zijn dagelijkse leven, werk of gezin. In therapie kan de patiënt zich dan in alle rust op de behandeling concentreren en de moed vatten om te veranderen.
