Synoniem
keratitis
Definitie
Indien de hoornvlies van het oog ontstoken is, wordt dit hoornvliesontsteking genoemd. Dit komt minder vaak voor dan conjunctivitis. De twee ontstekingen kunnen ook samen voorkomen, in dat geval spreekt men van keratoconjunctivitis.
Het hoornvlies ziet er vaak troebel uit. Bovendien tranen de ogen en zijn ze erg pijnlijk. Meestal zijn ze bovendien rood gekleurd.
Het oog kan gevoeliger worden voor licht (fotofobie). Het gevoel een vreemd lichaam in het oog net zoals brandend van het oog behoren ook tot de symptomen. In contrast met conjunctivitis (ontsteking van de bindvlies), kan het zicht erger zijn.
Het is niet ongebruikelijk om ook te hebben ontsteking van de iris (iritis). De oogarts ziet het oog met een spleetlamp. Met de Schirmer-test kan worden getest hoeveel traanvocht is aanwezig.
Om dit te doen, worden in beide ogen kleine stroken zogenaamd lakmoespapier in de onderste conjunctivale zak gestoken. Na 5 minuten de lengte van de papieren strook, die nu is bevochtigd traanvocht, is nagekeken. De normale waarde is 10-20 millimeter per 5 minuten.
Bij verdenking van infectieuze keratitis kan een conjunctivale uitstrijkje worden gemaakt, waarna de ziekteverwekkers in het laboratorium kunnen worden vastgesteld. Het is ook mogelijk om een biopsie. Hierbij wordt een klein stukje weefsel uit het hoornvlies genomen.
An oogarts moet onmiddellijk worden geraadpleegd als er een vermoeden bestaat, anders kan het gezichtsvermogen permanent worden aangetast. De therapie hangt af van de oorzaak van de hoornvliesontsteking. Als het hoornvlies bacterieel is aangetast, bijvoorbeeld antibioticumhoudend oogdruppels worden voorgeschreven.
Antimyotica worden gebruikt voor schimmelinfecties, lokale antivirale middelen voor virale oorsprong. Hydraterend oogdruppels kan helpen met droge ogen. Dexa-gentamicine oogdruppels behoren tot de oogdruppels die antibiotica bevatten.
Deze bestrijden gentamicine-gevoelige ziekteverwekkers. Hydrocortison-oogdruppels kunnen zowel voor chemische als voor fysieke oorzaken worden gebruikt. Als er littekens zijn ontstaan die een blijvende verslechtering van het gezichtsvermogen veroorzaken, kan in ernstige gevallen het hoornvlies loslaten, waardoor hoornvliestransplantatie noodzakelijk.
Dit gebeurt echter zeer zelden. Als het op tijd wordt behandeld, geneest de hoornvliesontsteking meestal zonder gevolgen op de lange termijn. Hydrocortison-oogdruppels kunnen zowel voor chemische als voor fysieke oorzaken worden gebruikt.
Als er littekens zijn ontstaan die een blijvende verslechtering van het gezichtsvermogen veroorzaken, kan in ernstige gevallen het hoornvlies loslaten, waardoor hoornvliestransplantatie vereist. Dit gebeurt echter zeer zelden. Als het op tijd wordt behandeld, geneest de hoornvliesontsteking meestal zonder gevolgen op de lange termijn.
Er zijn veel verschillende oorzaken van keratitis. Er wordt onderscheid gemaakt tussen besmettelijke en niet-besmettelijke oorzaken. Besmettelijke oorzaken zijn onder meer infecties met pathogenen zoals bacteriën or virussen.
Bijzonder vaak bacteriën zijn Staphylococcus aureus, pneumokokken en streptokokken, gemeenschappelijk virussen zijn herpes simplex, adenovirussen en varicella zoster-virus. Schimmel- of amoebe-infecties kunnen ook leiden tot hoornvliesontsteking. Het binnendringen van ziekteverwekkers vindt vaak plaats via besmette vloeistoffen zoals zorg voor contactlenzen producten of zwemmen zwembad water.
Dit wordt bevorderd door te dragen contactlenzen te lang, wat het hoornvlies beschadigt. In het algemeen, droge ogen bevorderen ook keratitis van infectieuze oorsprong omdat het hoornvlies onvoldoende wordt bevochtigd traanvocht. Als het oog permanent niet goed kan worden gesloten, zoals door verlamming van de gezichtszenuw, het kan ook uitdrogen.
Een besmettelijke hoornvliesontsteking is besmettelijk. Niet-infectieuze oorzaken zijn onder meer irritatie door chemische stoffen zoals aerosols (bijvoorbeeld stoom, rook of nevel) van zuren of logen. Ze zijn nauwkeuriger toegewezen aan de chemische oorzaak.
Een fysieke oorzaak is de overmatige blootstelling aan UV straling, zoals bij zonnebaden, wat de ogen irriteert. Mechanische oorzaken zijn verwondingen door vreemde voorwerpen. Keratitis van niet-infectieuze oorsprong houdt geen risico op infectie in.
In aanwezigheid van risicofactoren zoals dragen contactlenzenmoeten de ogen regelmatig worden onderzocht. Het wegnemen van risicofactoren is de beste preventie. Bijvoorbeeld, contactlenzen mag niet langer worden gedragen dan aangegeven en de contactlenshouder moet ook regelmatig worden schoongemaakt.
In het geval van sterk UV straling, moet voorzichtig worden gedragen zonnebrillen. Overmatig werk op computerschermen moet worden vermeden. Het gebruik van contactlenzen is de grootste risicofactor voor de ontwikkeling van keratitis. Sinds droge ogen keratitis bevorderen, zijn veel oorzaken van droge ogen ook risicofactoren voor keratitis.
Deze omvatten bijvoorbeeld verwijde ooglid gespleten die leidt tot onvolledige dekselsluiting (lagophthalmus) of aandoeningen van de gezichtszenuw verantwoordelijk voor dekselsluiting. Diverse basisziekten zoals suikerziekte mellitus, auto-immuunziekten, tumoren, sarcoïdose, syphilis of chronisch alcoholmisbruik verhogen ook het risico op het ontwikkelen van keratitis. Geneesmiddelen die de immuunsysteem, de zogenaamde immunosuppressiva, bevorderen op hun beurt infectieuze keratitis, aangezien de ziekteverwekkers zich beter kunnen verspreiden als het immuunsysteem wordt onderdrukt.
