Subformulieren
De gladde spieren kunnen ook worden onderverdeeld in twee subgroepen, die verschillen in hun excitatiepatronen (innervatie), structuur en dus ook in hun functie: de single-unit-types en de multi-unit-types, waarbij ook gemengde vormen voorkomen (vooral in de musculatuur van schepen Het single-unit type wordt gekenmerkt door het feit dat de individuele spiercellen zijn verbonden via zogenaamde gap junctions, waardoor een uitwisseling van ionen en second messenger-moleculen mogelijk is. Hierdoor ontstaat een functionele eenheid en worden de cellen elektrisch gekoppeld.
Hierdoor gaat een elektrische excitatie zo snel van de ene cel naar de andere, dat de hele celgroep praktisch synchroon wordt geëxciteerd en dus ook gelijktijdig samentrekt. Bij dit type wordt excitatie geleverd door gangmaker centra met cellen die spontaan kunnen ontladen (depolariseren). Gladde spieren van het type met één eenheid worden gevonden in het maagdarmkanaal, de urineleider en baarmoeder.
In het type met meerdere eenheden daarentegen wordt elke cel afzonderlijk geëxciteerd en zijn voorwaarde is niet of nauwelijks afhankelijk van zijn naburige cellen. In dit geval vindt excitatie plaats via zenuwvezels van het autonome zenuwstelsel De overeenkomstige zenuwuiteinden bevinden zich nabij de spiercellen en geven hier boodschappersubstanties (transmitters) af. Deze structuur wordt ook wel "en-passant synaps" genoemd. Deze spiervorm wordt bijvoorbeeld aangetroffen in de binnenoogspieren, haar spieren en het zaadkanaal.
Functie van het gladde spierstelsel
In tegenstelling tot de dwarsgestreepte spieren zijn de gladde spieren niet onderhevig aan onze willekeurige controle, waardoor de vele vitale processen in ons lichaam (om maar een paar voorbeelden te noemen: de bewegingen van de darmen tijdens de vertering, het pompen van de hart- of zelfs de erectie van de fijne haartjes op de huid) lopen voor het grootste deel vanzelf, zonder dat we ons er zelfs maar bewust van worden of ze moeten (of kunnen) beheersen. Alleen de autonome zenuwstelsel heeft via de. invloed op de spieren van de holle organen sympathische zenuwstelsel (met behulp van adrenaline) en de parasympathische zenuwstelsel (met de hulp van acetylcholine), zodat we indirect hun activiteit kunnen beïnvloeden. Het bijzondere aan de manier waarop de gladde spieren samentrekken, is dat ze veel meer kunnen samentrekken dan de skeletspieren, hoewel het langer duurt voordat dit gebeurt.
Aan de andere kant kan de bereikte toestand dan gedurende een lange periode worden gehandhaafd zonder tekenen van vermoeidheid te vertonen of veel energie te verbruiken. Het is ook bekend als echte spierspanning of tonische permanente contractie. Hoewel de hart- is ook een hol orgaan, het is een uitzondering in de classificatie van het spierstelsel. Omdat het kenmerken heeft van zowel gladde als gestreepte spieren, is de hart- spier wordt meestal apart vermeld.
