Ons onderbewustzijn slaat alle indrukken, ideeën, verlangens, acties en geheugen die momenteel niet actief zijn. Het onderbewustzijn is anders dan het onbewuste. Dit zijn lichamelijke processen waar we niet aan denken, dwz ademhaling, hartslag en bloed circulatie.
Wat is het onderbewustzijn?
Het onderbewustzijn is dat deel van de psyche dat voor ons niet toegankelijk is. Het is een belangrijk onderdeel van ons wezen en is ondergeschikt aan de bewuste geest. Het onderbewustzijn is dat deel van de psyche dat voor ons niet toegankelijk is. Het is een belangrijk onderdeel van ons wezen en ondergeschikt aan bewustzijn. Dromen worden beschouwd als de taal van het onderbewustzijn. Meer dan 90% van onze gedachten en handelingen worden gestuurd door het onderbewustzijn. Het onderbewustzijn zorgt ervoor dat veel handelingen automatisch verlopen en ontlast daarmee de bewuste geest. Als we wakker zijn, werkt het onderbewustzijn als een filter. Het verwerkt elke gedachte en maakt van geen enkele evaluatie goed of slecht. Het onderbewustzijn leert door herhaling. Hoe vaker bepaalde informatie wordt voorgelegd, des te sterker manifesteren dergelijke uitspraken over het bestaan zich. Tijdens het lezen werkt het onderbewustzijn bijvoorbeeld mee. Dit komt omdat alles wat we tijdens het lezen in ons opnemen, overeenkomt met de onbewust beschikbare kennis, herinneringen, verlangens en ideeën. Als we lezen, nemen we niet alleen feiten op, maar hebben we een individuele indruk van wat we lezen, dat wordt verwerkt in het onderbewustzijn. Het onderbewustzijn neemt ook dingen waar die onze hersenen, als het hen bewust zou opnemen, zou overweldigd worden door. Zo worden alle percepties die geen verband houden met de huidige activiteit geabsorbeerd door het onderbewustzijn. Anders zouden we ons niet op een activiteit kunnen concentreren.
Functie en taak
Sinds de oprichting van de psychoanalyse door Sigmund Freud is het onderbewustzijn onderwerp van controverse geweest. Volgens Freud slaat het onderbewustzijn onderdrukte inhoud op die we bewust zouden censureren. In het onderbewustzijn blijven de onderdrukten opereren en, als ze niet 'aan het licht worden gebracht', kunnen ze dat wel leiden tot emotionele stoornissen. Psychoanalyticus CG Jung beschrijft dat het collectieve onderbewustzijn ervaringen uit de hele menselijke geschiedenis heeft opgeslagen. Deze aannames over de psyche zijn moeilijk empirisch te verifiëren, maar aan de fysiologische kant hebben ze hun bewijs bijvoorbeeld gevonden in epigenetica, waarin individuele en collectieve ervaringen zich biologisch inschrijven. Neurolinguïstisch programmeren ziet in het onderbewustzijn alles wat aan tijdelijke aandacht ontsnapt. Zelfs als we het ons niet realiseren, beheert het onderbewustzijn de meeste van onze acties en gevoelens. Gedachten veroorzaken elektrische impulsen en chemische reacties in de hersenen. Zodra de hersenen krijgt een elektrische impuls, treden reacties op. Het reageert op de gedachte en er komen chemische controlestoffen vrij. De centrale zenuwstelsel wordt stand-by gezet om passende reacties te produceren. Met de dag van geboorte is noch het bewuste noch het onderbewustzijn sterk ontwikkeld. Vanaf nu drukt elk beeld, elke prikkel, elke aanraking, elk gesproken woord het onderbewustzijn in. Gedachten die we permanent hebben geabsorbeerd, worden bijzonder sterk geprint. Maar of het nu waar is of niet, ons onderbewustzijn drukt alle verkregen informatie in. Zo slaan we ook nutteloze, overbodige en onware uitspraken op en stollen deze. Advertenties maken bijvoorbeeld veel gebruik van deze kennis. De mens is een gewoontedier en heeft de neiging onbewuste patronen van handelen en denken te vormen en ernaar te handelen. Zelfs als we geloven dat we overwegend rationele en redelijke beslissingen nemen, worden de meeste van onze beslissingen gestuurd door het onderbewustzijn.
Ziekten en kwalen
We kunnen niet simpelweg informatie uit het onderbewustzijn halen. Om dit te doen, moeten bepaalde technieken worden gebruikt die psychologen, psychotherapeuten, psychoanalytici of hypnotiseurs beheersen. Bij veel psychosomatische ziekten, traumatische ervaringen en daaruit voortvloeiende moeilijkheden bij het omgaan met andere mensen, kan het onderbewustzijn worden gebruikt voor conflictoplossing en genezing. Steeds weer horen we van spontane zelfgenezing, zelfs bij zogenaamd out-behandelde patiënten. Op deze momenten was het onderbewustzijn actief. Terwijl het onderbewustzijn vroeger werd beschouwd als de plaats van duistere krachten, maakt de geneeskunde tegenwoordig gebruik van haar immense kracht. Gedachten kunnen ziekten genezen, maar ze kunnen ons ook ziek maken. De gedachten en houdingen van onze geest kunnen zelfs onze genen beïnvloeden en veranderen, ook hier een verwijzing naar epigenetica Onderzoek heeft aangetoond dat twee mensen met identieke genetische aanleg, identieke ziekte, identieke kans op genezing en zelfs dezelfde behandelingskuur zich totaal verschillend zullen ontwikkelen. De een kan sterven, de ander kan beter worden. Dit wordt alleen beïnvloed door de kracht van gedachten en individuele overtuigingen. Bij de behandeling van lichamelijke ziekten proberen artsen het onderbewustzijn te 'aanboren'. Mensen die herhaaldelijk problemen opmerken in hun omgang met anderen, die zich blijvend ongelukkig en depressief voelen, zoeken vaak therapeutische hulp na een bepaalde periode van lijden. De psychotherapeut gebruikt verschillende behandelmethoden. In ontspannen hersentoestanden neemt het onderbewustzijn informatie nog intensiever op, zodat de therapie werkt bijzonder goed in rusttoestand. Oude, schadelijke gedachten worden overschreven en vervangen door gezonde. Op dit gebied is er analytisch psychotherapie, diepte psychologische psychotherapie en gedragstherapie Gesprekelijk psychotherapie en systemische therapie worden ook wetenschappelijk erkend. In analytisch psychotherapieworden onbewuste processen bewust gemaakt en kan het onbegrijpelijke bewust worden ervaren. Tijdens de behandeling is er een patroon te zien in hoe de cliënt zich verhoudt tot anderen en tot zichzelf. De behandeling geeft een dieper begrip van zichzelf, waaruit een nieuwe manier van omgaan met andere mensen kan worden geleerd. Omdat gedragspatronen en ideeën die al vele jaren in het onderbewustzijn vastzitten, niet binnen een paar dagen door nieuwe kunnen worden vervangen, is dieptepsychotherapie een langdurige therapie.
