Methylfenidaat: effecten, gebruik en risico's

Methylfenidaat is chemisch gerelateerd aan amfetamine en heeft een stimulerend effect als medicijn. Het is ook bekend onder de handelsnaam Ritalin​ Het medicijn wordt voornamelijk gebruikt voor de behandeling van aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit, bekend als ADHDen narcolepsie.

Wat is methylfenidaat?

Het medicijn wordt voornamelijk gebruikt voor de behandeling van ADHD. Zoals amfetamine, methylfenidaat heeft een kortetermijnprestatieverhogend en stimulerend effect en onderdrukt fysieke waarschuwingsfuncties zoals pijn or 피로​ Het remt ook de eetlust. Bij bepaalde psychische stoornissen kunnen deze eigenschappen dus op korte termijn een positief effect hebben methylfenidaat kan ook worden gebruikt als een onderdeel van de behandeling voor deze aandoeningen. Methylfenidaat wordt snel door het lichaam opgenomen. Het maakt niet uit of het tegelijkertijd met voedsel wordt opgenomen. Het is tot 30 procent biologisch beschikbaar en bereikt zijn maximale plasma concentratie na ongeveer 2 uur. De halfwaardetijd van zijn eliminatie uit plasma is weer 2 uur. Methylfenidaat oefent zijn volledige effect gedurende 4 uur uit voordat het volledig wordt afgebroken.

Farmacologische effecten

De werking van methylfenidaat is te wijten aan het remmende effect op de transporters van de neurotransmitters dopamine en noradrenaline​ Deze transporteurs zijn verantwoordelijk voor de heropname van deze neurotransmitters in presynaptische neuronen vanuit de synaptische spleet​ Omdat heropname wordt geremd onder invloed van methylfenidaat, kan de concentratie of dopamine en noradrenaline in de synaptische spleet blijft langer hoog. Dit betekent ook dat de twee neurotransmitters hun stimulerende effect op het sympathische kunnen behouden zenuwstelsel voor deze keer. De sympathieke zenuwstelsel zorgt op zijn beurt voor een verhoogde bereidheid van het lichaam om te presteren, en dit gaat ook gepaard met verhoogde alertheid. Afhankelijk van de uitgangssituatie treden dus verschillende en schijnbaar tegenstrijdige effecten op. Bij introverte personen leidt de stimulatie tot verhoogde activiteit, terwijl bij personen die lijden aan aandachtsstoornissen en tegelijkertijd ongerichte hyperactiviteit een kalmering optreedt met een toename van het concentratievermogen. Sinds de sympathieke zenuwstelsel is de antagonist van de parasympathische zenuwstelselworden de lichaamsfuncties die verband houden met de activiteit van het parasympathische zenuwstelsel verminderd. Dit beïnvloedt de darmactiviteit, het hongercentrum en de secretoire en zweetklieren.

Medisch gebruik en toepassing

Methylfenidaat wordt voornamelijk gebruikt voor twee symptoomcomplexen, ADHD en narcolepsie. Terwijl ADHD zich richt op hyperactiviteit met aandachtstekortstoornis, de belangrijkste symptomen van narcolepsie zijn de extreme drang om te slapen en 피로​ Beide aandoeningen kunnen met methylfenidaat goed modulerend in combinatie met andere behandelmethoden positief worden beïnvloed. Omdat de oorzaken van beide aandoeningen buitengewoon complex zijn, is behandeling met alleen methylfenidaat niet voldoende. Alleen symptomen kunnen worden behandeld, maar niet de oorzaken. ADHD is bijvoorbeeld gebaseerd op een ontregeling van signaaltransductie als gevolg van ongecoördineerde verschillende activiteiten van bepaalde neurotransmitters in verschillende gebieden van de hersenen​ Methylfenidaat reguleert en normaliseert deze activiteiten tijdens de periode van zijn werking. Opgemerkt moet ook worden dat op basis van de symptomen die door medicatie worden verminderd, psychotherapeutische behandeling van ADHD betere resultaten oplevert. Vooral kinderen vanaf 6 jaar met de symptomen van ADHD reageren goed op de gecombineerde behandelmethoden. Door hyperactiviteit te dempen en de aandacht te vergroten met bijvoorbeeld medicatie, kunnen de prestaties van deze kinderen op school worden verbeterd, wat weer een positief effect heeft op hun zelfrespect. Daarom kan de behandeling van ADHD met methylfenidaat alleen in de algemene context worden overwogen. Bij narcolepsie wordt methylfenidaat vaak voorgeschreven om slaperigheid overdag te verminderen.

Risico's en bijwerkingen

Het gebruik van methylfenidaat moet altijd onder medisch toezicht gebeuren, omdat het gebruik ervan ook veel bijwerkingen kan veroorzaken. Dus, afhankelijk van de reactie op dit medicijn, is het noodzakelijk om de dosering individueel aan te passen. Narcolepsiepatiënten kunnen vaak last krijgen van concentratie aandoeningen, zwaar zweten en gevoeligheid voor lawaai. In het algemeen kunnen verschillende soorten psychologische en neurologische bijwerkingen optreden. Cardiovasculaire aandoeningen, zoals hartritmestoornissen, hoogte van bloed druk, en zelfs hart- aanvallen of beroertes worden ook waargenomen. De veelheid aan verschillende, soms zelfs tegenstrijdige bijwerkingen, geeft aan welke complexe processen wanneer plaatsvinden drugs beïnvloeden de regulerende mechanismen in het lichaam.