Kinder- en jeugdpsychiatrie en psychotherapie: behandeling, effecten en risico's

Kinder- en jeugdpsychiatrie en psychotherapie behandelt de diagnose, therapie en preventie van psychische aandoeningen en gedragsstoornissen in jeugd en adolescentie. Met behulp van medische en psychologische procedures, het mentale volksgezondheid van patiënten moet worden gevestigd en onderhouden.

Wat is kinder- en jeugdpsychiatrie en psychotherapie?

Kinder- en jeugdpsychiatrie en psychotherapie houdt zich bezig met de diagnose, behandeling en preventie van geestesziekte en gedragsstoornissen in jeugd en adolescentie. Kinder- en jeugdpsychiatrie en psychotherapie is een onafhankelijk medisch specialisme. Het behandelt het onderzoek, de diagnose en therapie van psychische aandoeningen en sociale afwijkingen bij adolescenten. Het voorkomen van geestesziekte is ook een van haar kerntaken. Om deze doelen te bereiken, put de kinder- en jeugdpsychiatrische en psychotherapeutische praktijk uit bevindingen uit de geneeskunde, biologie en psychologie. Deze worden gebruikt voor de behandeling van psychische, psychosomatische en neurologische aandoeningen, voor interventie bij opvallend sociaal gedrag en voor revalidatie bij verslavende aandoeningen. Kinderen en adolescenten worden hier gedefinieerd als jongens en meisjes en adolescenten tot 18 jaar. In uitzonderlijke gevallen mogen kinder- en jeugdpsychiaters en psychotherapeuten ook oudere adolescenten behandelen. Deze hebben ofwel een medische opleiding afgerond met bijscholing in een kinder- en jeugdpsychiatrische kliniek, ofwel een graad in psychologie of pedagogiek en een daaropvolgende opleiding. Daarom moet onderscheid worden gemaakt tussen behandeling door een arts en door een psychotherapeut.

Behandelingen en therapieën

De basis van diagnostiek in de kinder- en jeugdpsychiatrie en psychotherapie zijn twee internationale handleidingen. Dit zijn catalogi van bekende ziektebeelden die een classificatie, definitie en korte beschrijving van deze ziekten bevatten. Dit zijn de ICD (Engelse afkorting voor "International Statistical Classification of Diseases and Related Gezondheid Problemen ”) en de DSM (Engelse afkorting voor“ Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders ”). Zo uitgebreid als ze zijn op het gebied van psychische aandoeningen bij kinderen en adolescenten, is het behandelspectrum van deze specialiteit even divers. Allereerst, intelligentie-tekortkomingen en toestanden van dementie, die al bij kinderen en adolescenten kunnen voorkomen, vallen in dit spectrum. Deze kunnen verband houden met ontwikkelingsstoornissen zoals dyslexie, dyscalculie en dyscalculie, terwijl dyslexie en dyscalculie kan niet worden afgeleid uit verminderde intelligentie. Motorische stoornissen kunnen ook psychologische of psychiatrische oorzaken hebben. Op het gebied van hyperkinetische aandoeningen moet in het bijzonder melding worden gemaakt van aandachtstekortstoornis (ADHD), die onder wetenschappers controversieel is en in 600,000 alleen al in Duitsland bij meer dan 2011 kinderen en adolescenten werd gediagnosticeerd en gewoonlijk farmacologisch wordt behandeld. Tics kan ook voorkomen in jeugd en adolescentie, evenals typische gedragsproblemen die gepaard kunnen gaan met zelfbeschadigend gedrag. Bij verstoord spraakgedrag werken kinder- en jeugdpsychiaters en psychotherapeuten samen met logopedisten en logopedie pedagogen. Andere aandoeningen zijn onder meer autisme en andere perceptuele en communicatiestoornissen. Schizofrenie kan ook voorkomen in de kindertijd en vereist psychiatrische en psychotherapeutische behandeling. Affectieve stoornissen omvatten naast manische en bipolaire stoornissen Depressie​ Evenzo ernstig kunnen persoonlijkheidsstoornissen, stoornissen van zowel sociaal als seksueel gedrag zijn. In de kindertijd en adolescentie, evenals angststoornissen en obsessief-compulsieve stoornissen spanning stoornissen kunnen voorkomen. Deze kunnen al dan niet verband houden met traumatische ervaringen. De oorzaak achterhalen en verhelpen is ook een van de taken van psychiaters en psychotherapeuten die gespecialiseerd zijn in deze leeftijdsgroep. Een ander probleem waarmee beoefenaars vaak worden geconfronteerd, zijn eetstoornissen zoals anorexia en boulimiaevenals zwaarlijvigheid​ Ook op deze leeftijd komen verslavende aandoeningen veel voor.

Diagnose- en onderzoeksmethoden

Kinder- en jeugdpsychiatrie en psychotherapie zijn interdisciplinair, wat betekent dat wetenschappelijke kennis uit verschillende vakgebieden hier samenvloeit en verschillende diagnostische en therapeutische benaderingen naast elkaar bestaan, elkaar aanvullen en met elkaar kunnen concurreren. De basis van diagnostiek op het gebied van kinder- en jeugdpsychiatrie en psychotherapie is de medische geschiedenis interview, het medisch onderzoek en psychologische testprocedures. De anamnese wordt beschouwd als de geschiedenis van de ziekte. Omdat kinderen en jongeren dit vaak niet kunnen omschrijven, spelen de mantelzorgers een doorslaggevende rol. In de loop van de anamnese wordt niet alleen de reden van het onderzoek vastgesteld, maar formuleert de arts of psycholoog ook de vragen voor de verdere onderzoeksstappen, die bepalend zijn voor de keuze van de medische en psychologische testprocedures. Het medisch onderzoek kan gebruik maken van verschillende procedures, afhankelijk van het verloop van het anamnese-interview. De fysiek onderzoek door de arts en de bepaling van de patiënt laboratoriumwaarden is slechts de eerste stap; beeldvormingsprocedures zoals computertomografie en functioneel MRI kan ook worden gebruikt. Zodra een diagnose is gesteld, hebben kinder- en jeugdpsychiaters en psychotherapeuten een scala aan testprocedures en therapieën voor hen open, zoals medicamenteuze behandeling, dieptepsychologische of gedragstherapie. Behandeling met psychotrope geneesmiddelen kan alleen worden uitgevoerd door de arts. Veel gebruikt zijn drugs uit de groep van genotmiddelen, antidepressiva en neuroleptica​ Farmacotherapie is zelden de enige maatregel; het wordt aangevuld met conversatiegerichte en gedragsprocedures. Daarnaast zijn systemische gezinsgerichte benaderingen op dit gebied van groot belang. De focus ligt niet alleen op het betreffende kind of de jongere. In plaats daarvan wordt rekening gehouden met zijn of haar gedrag binnen de familieopstelling, in de school- en privécontext. De therapie van kinderen en adolescenten kan plaatsvinden als intramurale, in gespecialiseerde psychiatrische klinieken of als polikliniek. De wettelijke basis voor het werk van kinder- en jeugdpsychiaters en psychotherapeuten is wettelijk vastgelegd in de Wet op de kinder- en jeugdzorg (KJHG) en de Geestelijke Gezondheid Act (PsychKG), onder anderen.