Onder de naam common venkel verbergt de indrukwekkende reuzenvenkel, ook wel "Ferula communis" genoemd, die lijkt op de gewone venkel. Het behoort tot de schermbloemigenfamilie en is een van de grootste planten die in Europa groeit. Het heeft citroengele bloeiwijzen, waardoor het een van de weinige geelgekleurde variëteiten is in de Apiaceae-groep, die anders meestal witte bloemen heeft.
Voorkomen en teelt van reuzenvenkel
Reus venkel bereikt vaak een groeihoogte van wel drie meter en is daarom ook een van de grootste vormen van deze plantensoort. Reusachtig venkel is beslist een geneeskrachtig kruid, maar in sommige landen behoort het ook tot de algemene weidegewassen, aangezien de giftige actieve ingrediënten, die in bepaalde hoeveelheden aanwezig zijn, schadelijk zijn voor vee. Aan de andere kant dient het als voedsel voor vlinder rupsen bijvoorbeeld bijzonder vaak. Bijvoorbeeld de Corsicaanse zwaluwstaart, die de voorkeur geeft aan de reuzenvenkel en in Corsica en Sardinië voorkomt. De bloemen en bloembladen van de Reuzenvenkel zijn geel van kleur, variërend tussen lichte, donkere en sterke felgele tinten. Het heeft dunne en ontlede stengelbladeren met zachte, grote, driebladige of viervoudige blaadjes. Bovendien heeft het overal smalle lancetvormige secties. De zachte bladeren zijn ongeveer vijf centimeter lang en plat. De bovenste bladeren zijn fijn verdeeld en vertonen zeer grote bladscheden, waarvan de bovenste in de lamina is verkleind. De onderste bladeren zijn bijzonder lang en gesteeld, en kunnen tussen de dertig en zestig centimeter groot zijn. De stengel is dik en gegroefd en vertakt zich in de gedeeltelijke bloeiwijzen. Deze bestaan uit eindstandige schermen met korte steel die vrucht dragen en zijn omgeven door uitstralende, kale zijschermen. De schermen hebben talrijke en veelbloemige kleinere schermen, die op hun beurt een nectarkussen vormen. Reuzenvenkel bereikt vaak een groeihoogte tot drie meter en is daarom een van de grootste vormen van deze plantensoort. Gemiddelde varianten groeien tot een hoogte van ongeveer een meter.
Effect en toepassing
Reuzenvenkel bloeit in de maanden april, mei en juni. Het komt voornamelijk voor in het hele Middellandse Zeegebied, vanwege de aanwezigheid van kalkhoudende grond. Ook in Duitsland of Zwitserland proberen plantkundigen dat al enkele jaren groeien de plant als vaste plant en kweek deze in de volle grond. De frequentie is echter beperkt vanwege klimatologische omstandigheden. "Ferula communis" geeft de voorkeur aan bijzonder milde gebieden en droge grond. Het is al sinds de oudheid bekend. De Romeinen noemden het "Narthex", de Grieken kenden de plant waarschijnlijk als de vroeg uitgestorven plantvorm van "Siliphium", die zeer gewild was vanwege zijn geneeskrachtige sap. Zelfs in de Griekse mythologie wordt de plant meerdere keren genoemd. Prometheus, die volgens de legende de mens heeft geschapen, zou de droge stengel van de gigantische venkel hebben gebruikt om vuur te stelen van de smidse van Hephaestus. Volgens de Griekse legende wilden de goden dit voor de mensheid onthouden. Een andere variant leidt rechtstreeks naar Olympus, waar Prometheus een fakkel van gigantische venkel zou hebben aangestoken op de zonnewagen. Hij gebruikte daarbij een gloeiend stuk houtskool en plaatste dat in de holle stengel van de venkel om het vuur zo lang aan de gang te houden. Het merg van de reuzenvenkel wordt inderdaad gemakkelijk aangestoken, smeult dan lang en brandwonden zonder de stengelschors te vernietigen. Daarom werd het merg van de venkel waarschijnlijk gebruikt als tondel en diende om vuur en sintels te transporteren. Zeelieden gebruikten de stengels ook als aansteker op zee, veilig tegen wind en storm. Evenzo werd de stengel van de plant gebruikt. Bijvoorbeeld, zoals de thyrsos-staf van Dionysus, wiens top wordt bekroond door een den kegel, een belangrijk symbool voor de god van de wijn. Zijn volgelingen, die bijzonder gesteld waren op deze drank, konden steunen op zo'n staf, die stevig genoeg was om hun gewicht te dragen, maar niet zwaar genoeg om zichzelf te verwonden. In Rome werd de stengel echter voor dergelijke doeleinden gebruikt, namelijk voor de kastijding van slaven. Hiervoor werd de reuzenvenkel gedrenkt water vooraf en veroorzaakte meer pijn op deze manier dan wanneer het droog is. Het was echter niet alleen geschikt voor straf, maar vond ook andere toepassingen, bijvoorbeeld als materiaal voor meubels zoals planken of krukken. .
Belang voor gezondheid, behandeling en preventie.
Reuzenvenkel kan, net als venkel zelf, natuurlijk medicinaal worden gebruikt. Het bevat bijvoorbeeld enkele coumarinederivaten, waardoor het een giftige plant is. Coumarines zijn aromatisch secundaire plantaardige stoffen die een pittige geur afgeven en schadelijk zijn voor volksgezondheid of giftig in grote hoeveelheden. Ze bezitten effectieve anticoagulantia, die ook synthetisch worden geproduceerd in andere varianten en verbindingen als derivaten en oorzaak vitamine K-afhankelijke stollingsfactoren in de lever Andere bestanddelen van reuzenvenkel zijn sesquiterpenen, ferulenol en andere essentiële oliën. Sesquiterpenen zijn gelig, hebben een hoge viscositeit en zijn daardoor minder vluchtig. Deze worden bijvoorbeeld gebruikt als fixeermiddelen bij de productie van parfums. In zijn actieve ingrediënten heeft reuzenvenkel een kalmerend en krampstillend effect, is slijmoplossend en melk-promotie. Het kan in kleine hoeveelheden als zaadje worden gekauwd of als thee worden gedronken. De toepassingsgebieden zijn vergelijkbaar met die van gewone venkel, al wordt reuzenvenkel in de praktijk zelden als geneesmiddel gebruikt. Toch heeft het ook een genezende werking. Reuzenvenkel helpt bijvoorbeeld tegen zere keel en hoesten, maar ook tegen winderigheid, maag krampen, diarree en problemen met de spijsvertering.
