De gal duct is de naam die wordt gegeven aan alle delen van het lichaam waardoor gal tijdens het metabolisme moet passeren. Er wordt onderscheid gemaakt tussen gal leidingen in de lever (intrahepatische galkanalen) en galkanalen buiten de lever (extrahepatische galkanalen). Gal wordt geproduceerd in de lever en vervolgens daar via de galwegen getransporteerd, naar de darm getransporteerd en van daaruit naar de galblaas.
Wat is het galkanaal?
Schematisch diagram met de anatomie en structuur van de galblaas met galstenen Klik om te vergroten. De galweg is een belangrijk onderdeel van ons spijsverteringssysteem. Hierdoor wordt gal afgeleverd op specifieke locaties in het lichaam: ofwel voor directe vertering in het twaalfvingerige darm of voor opslag in de galblaas (vesica fellea). Aanvankelijk wordt gal geproduceerd in de lever en gaat dan door de galwegen in de darmen. Galsap is een zeer stroperige vloeistof die meestal een heldergele kleur heeft. Het kan echter ook groenachtig tot bruinachtig worden, vooral als het verdikt is door opslag in de galblaas. Verantwoordelijk voor de kleuring van het galsap is de zogenaamde bilirubine Galsap is absoluut noodzakelijk voor de vertering van vetten die via voedsel worden ingenomen. Deze afbraak van vetten vindt plaats in de twaalfvingerige darm, waar alle vetten worden afgebroken (geëmulgeerd) zodat ze verder kunnen worden afgebroken door de alvleesklier en vervolgens kunnen worden gebruikt of uitgescheiden.
Anatomie en structuur
Veel kleine galwegen lopen door de lever. De daar geproduceerde gal wordt via deze galkanalen naar de gewenste plaatsen getransporteerd. Alle kleine galwegen in de lever komen uit in twee galwegen, de rechter lever galweg en het linker leverkanaal. In technische termen worden deze het rechter leverkanaal en het linker leverkanaal genoemd. Deze twee galkanalen openen op hun beurt bij de leveropening tot een gemeenschappelijk galweg bekend als de ductus hepaticus communis. Verbonden met de ductus hepaticus communis is een ander galkanaal dat rechtstreeks naar de galblaas leidt, de ductus cysticus genaamd. Het galkanaal loopt dan door de hoofd van de speekselklier van het gebouw en versmelt met het uitscheidingskanaal van de speekselklier. Van daaruit gaan beide verder naar de twaalfvingerige darm.
Functie en taken
Het galkanaal met al zijn takken is verantwoordelijk voor het transport van gal en is dus een belangrijk onderdeel van de spijsvertering in het menselijk lichaam. Gal wordt geproduceerd in de lever en moet van daaruit naar de vereiste locaties worden getransporteerd. Als gal nodig is voor de spijsvertering, produceert de lever de gal en transporteert het lichaam de gal rechtstreeks naar de twaalfvingerige darm via de galwegen. Daar breekt de gal alle ingenomen vetten af, wat de enige manier is waarop de vetten verder kunnen worden gebruikt door de alvleesklier. Overtollige gal die momenteel niet nodig is voor de spijsvertering, gaat via een tak in het galkanaal in de galblaas. De galblaas is dus de opslagplaats voor onnodige gal. Bovendien een concentratie van gal vindt plaats in de galblaas, en de gal wordt daarbij dikker. Als deze gal bovendien nodig is voor de spijsvertering, gebruikt de galblaas spieren contracties om de gal in het galkanaal uit te scheiden, vanwaar het verder in de twaalfvingerige darm wordt getransporteerd. Zonder het galkanaal zou gal niet naar de specifieke locaties kunnen worden getransporteerd om voor een soepele vetvertering te zorgen. De alvleesklier zou het opgenomen vet niet verder kunnen afbreken.
Ziekten en kwalen
Het galkanaal, en ook de productie, opslag en afbraak van gal, wordt vaak aangetast wanneer ziekten van het spijsverteringsstelsel aanwezig zijn. Het is niet ongebruikelijk dat dit een verstopping van de galwegen optreedt voorwaarde heet cholestase. Het manifesteert zich bij getroffen personen voornamelijk door een intolerantie voor vetten. Deze worden via de ontlasting uitgescheiden omdat het lichaam niet langer in staat is om vetten voldoende te verteren. Zo'n ziekte kan worden veroorzaakt door tumoren. galstenen zijn ook een voorwaarde die het galkanaal aantast. galstenen worden veroorzaakt door een onbalans in de productie van gal, die te weinig oplosbare stoffen bevat. Dit leidt tot de vorming van kristallen of stenen in de gal. Galstenen veroorzaken vaak geen symptomen, maar als ze dat wel zijn leiden tot een verstopping of bekneld raken, dit kan leiden tot ernstig pijn. Dit kan ook resulteren in ontsteking Alle ziektebeelden kunnen leiden naar posthepatisch geelzucht (icterus). Dit resulteert in vergeling van de huid, slijmvliezen en bindvlies van het oog. Deze ziekte moet niet worden verward met conventionele geelzucht Dit laatste is virusgerelateerd en heeft daarom totaal verschillende oorzaken. Icterus is ook geen op zichzelf staande ziekte, maar slechts een symptoom.
