Hoe nitrofurantoïne werkt
Het antibioticum nitrofurantoïne is een zogenaamde prodrug. Het wordt pas op de plaats van werking (in de urinewegen) in zijn actieve vorm omgezet. De omzetting vindt plaats via bacteriële enzymen nadat het actieve ingrediënt vanuit de darm in het bloed is opgenomen en via de nieren in de urine terechtkomt.
Omdat de actieve vorm van nitrofurantoïne veel verschillende aanvalspunten in de bacteriecel heeft, is de kans dat de bacterie resistentie tegen het antibioticum ontwikkelt vrij laag.
Het lage resistentiepercentage is de reden voor de aanbeveling als eerstelijnsmiddel voor acute, ongecompliceerde urineweginfecties.
Absorptie, afbraak en uitscheiding
Via de darm opgenomen nitrofurantoïne bereikt slechts zeer lage concentraties in het bloed. De hoogste urinewaarden worden ongeveer vier tot vijf uur na inname bereikt.
Ongeveer de helft van het ingenomen actieve ingrediënt wordt afgebroken tot ineffectieve metabolieten. Deze worden ook via de urine uitgescheiden en kunnen een ongevaarlijke bruine verkleuring van de urine veroorzaken.
Wanneer wordt nitrofurantoïne gebruikt?
In bepaalde gevallen, zoals bij aangeboren of verworven vernauwing van de urinewegen of herhaalde, chronische urineweginfecties, kan ook een preventieve behandeling met nitrofurantoïne worden overwogen.
Bij een acute infectie bedraagt de gebruiksduur van nitrofurantoïne doorgaans vijf tot zeven dagen. Ter preventie kan het maximaal zes maanden duren, maar bij een lagere dosering.
Hoe nitrofurantoïne wordt gebruikt
In het geval van een acute infectie moet het antibioticum zo lang worden ingenomen als de arts heeft voorgeschreven, ook als de symptomen vooraf verbeteren.
Voor preventief gebruik wordt gekozen voor lagere doseringen, meestal één tablet 's avonds na het laatste plassen.
Wat zijn de bijwerkingen van nitrofurantoïne?
Andere bijwerkingen bij één op de tien tot honderd patiënten zijn hoofdpijn, verlies van eetlust, misselijkheid, braken, longontsteking, hoesten en pijn op de borst.
Waar moet rekening mee worden gehouden bij het gebruik van nitrofurantoïne?
Contra-indicaties
Nitrofurantoïne mag niet worden gebruikt in geval van:
- verminderde nierfunctie
- Lage of afwezige urine-uitscheiding
- Leverziekte met abnormaal verhoogde leverenzymen
- glucose-6-fosfaatdehydrogenasedeficiëntie
- Zenuwaandoeningen (zoals polyneuropathieën)
Interacties
Over het algemeen zijn er relatief weinig interacties tussen nitrofurantoïne en andere geneesmiddelen, omdat het medicijn wordt geactiveerd en alleen in de urine werkt. Sommige middelen kunnen echter de absorptie van het antibioticum uit de darmen verstoren, zoals middelen tegen brandend maagzuur (zoals magnesium- of aluminiumzouten) en middelen tegen misselijkheid (zoals metoclopramide).
Geneesmiddelen en voedingsmiddelen die de urine alkaliseren (zoals veel groenten, citrusvruchten of melk) remmen de uitscheiding van nitrofurantoïne. Stoffen die de urine verzuren (zoals vlees) bevorderen daarentegen de uitscheiding.
Leeftijdsbeperking
Zuigelingen moeten de werkzame stof op zijn vroegst na de derde levensmaand in een passend lagere dosering krijgen. Verlaging van de dosis is ook noodzakelijk bij kinderen en adolescenten.
Zwangerschap en borstvoeding
Uit voorzorg mag nitrofurantoïne niet worden gebruikt bij zwangere vrouwen en moeders die borstvoeding geven, omdat er beter bestudeerde en beter verdragen alternatieven zijn. Gebruik tijdens de eerste twee maanden van de zwangerschap is echter over het algemeen mogelijk.
Hoe u medicijnen met nitrofurantoïne kunt verkrijgen
Geneesmiddelen die de werkzame stof nitrofurantoïne bevatten, zijn in Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland op recept verkrijgbaar bij de apotheek.
