Functie van de talgklier
De talgklippen van de huid hebben in de eerste plaats een beschermende functie, aangezien ze de huid beschermen tegen uitdroging. De klieren van Montgomery spelen ook een belangrijke rol bij het geven van borstvoeding, omdat ze helpen bij het verzegelen van de baby mond met de tepel zodat het luchtdicht is en zo het zuigproces vergemakkelijkt. Bovendien biedt sebum extra bescherming voor de gevoelige tepel, die wordt blootgesteld aan een hoge mate van stress tijdens herhaalde borstvoeding.
Veel moeders klagen nog steeds over gezwollen tepels tijdens de borstvoedingsperiode, wat te wijten kan zijn aan anatomische eigenaardigheden van de zeer individuele borst, maar ook aan een onjuiste borstvoedingstechniek. Recent onderzoek suggereert ook dat de afscheiding van de Montgomery-klieren feromonen bevat, dwz chemische geurstoffen, die het voor baby's gemakkelijker maken om hun tepels te vinden. Dit is vooral belangrijk in de vroege stadia van borstvoeding, aangezien het kind het verband tussen borstvoeding en voeding nog moet leren.
Om deze reden worden de klieren van Montgomery soms "bijzonder gedifferentieerde geurklieren van de huid" genoemd. Een ander experiment suggereert dat de geuren de zuigelingen aanmoedigen om meer te drinken. Waarschijnlijk speelt ook de hoeveelheid van de beschikbare Montgomery-klieren een rol bij die gelegenheid, aangezien de baby's van moeders met een groter aantal van deze klieren ook sneller in gewicht toenemen. De hoeveelheid en consistentie van het geproduceerde talg wordt in hoge mate gereguleerd door het geslacht hormonenmet testosteron neigt naar verhoging van zowel en oestrogenen de neiging om ze te remmen.
Gender speelt daarbij een grote rol. Maar ook leeftijd, aanleg, voedingstoestand en omgevingsinvloeden spelen een rol. In het geval van de geur zijn de beïnvloedende factoren nog vrij speculatief, aangezien dit nog een relatief jong onderzoeksthema is. Ook hier een grote invloed van het geslacht hormonen wordt verondersteld.
Ziekten van de talgklieren op de tepel
Verstopt talgklippen zijn een onderwerp waar iedereen misschien al een keer mee te maken heeft gehad. Mee-eters en puistjes kan ontstaan als gevolg van de constipatie. Omdat de huid in dit gebied bijzonder gevoelig is en de talgklippen navenant groot zijn, kan dit bijzonder pijnlijk zijn.
Vooral als de constipatie komt ondanks behandeling steeds weer voor, deze lijdensdruk wordt zelfs verhoogd. Bovendien kan het gezwollen gebied ook een esthetisch probleem zijn, vooral in dit gebied. Er wordt ook gekeken of een dergelijke geblokkeerd talgklier kan de melkstroom tijdens het geven van borstvoeding belemmeren.
In wezen lijkt het ontwikkelingsproces hier erg op de ontwikkeling van een puistje: in het begin is er vaak een proliferatie van hoorncellen, die microcomedo wordt genoemd. Met name in acne patiënten, deze kunnen zelfs in de vroege stadia gepaard gaan met een lichte ontsteking. Beide ontwikkelingen zijn in dit vroege stadium echter meestal nog niet met het oog waarneembaar en worden als voortraject beschouwd.
Als, naast hyperkeratose, de verhoogde vorming van hoorn, een verhoogde talgproductie (seborrhea) wordt toegevoegd, een echte comedo kan zich ontwikkelen. Dit komt door de overmatige hoornvorming en talgafscheiding tot een plugachtige blokkering van het uitscheidingskanaal. Deze comedo kan zowel open als gesloten zijn.
Bij een open comedo zit de blokkade daardoor ver aan de oppervlakte melanine in de huid en reacties met zuurstof in de lucht zorgen ervoor dat de plug zwart wordt. Het is gemakkelijk van buitenaf te herkennen en wordt mee-eter genoemd. Bij een gesloten comedo ligt de klomp wat dieper en toont zich van buitenaf als een kleine witte verhoging, daarom wordt hij ook wel whitehead genoemd.
Deze geblokkeerde vethoudende afscheiding is zeker een ideale voedingsbodem bacteriën. De daaropvolgende ontsteking van het omliggende weefsel als onderdeel van de immuunrespons die bacteriegroei bestrijdt, is van buitenaf zichtbaar als een rood, gezwollen puistje. Al deze processen kunnen ook plaatsvinden in een zeer vergelijkbare vorm op de tepel.
Als er een knobbel in de buurt van de tepelhof wordt gevonden, moet altijd een arts worden geraadpleegd voor opheldering, vooral als deze knobbel gedurende een langere periode constant blijft of zelfs groeit. In de meeste gevallen zal het een atheroma zijn, een zogenaamde grotzak. Desalniettemin moet de mogelijkheid van kwaadaardige weefselveranderingen worden uitgesloten.
Hiervoor test de arts eerst of het knooppunt verplaatsbaar is en hoe het reageert op druk. Soms is met zekerheid vast te stellen dat het inderdaad om een atheroma gaat, maar dit kan alleen door middel van een histologisch onderzoek. Zo'n atheroma is in principe onschadelijk, maar moet toch verwijderd worden, anders kan het uitgroeien tot een abces.
Kortom, een atheroma is ook een verstopt talgklier, die nog niet ontstoken is. Daarom heeft de druk in de klier ervoor gezorgd dat er een ingekapseld zakje is ontstaan. Van buitenaf zie je alleen een kleine bult, die soms een kleine zwarte of grijze stip draagt.
De getroffen persoon meldt vaak een gevoel van spanning rond het atheroma. De grootte kan sterk variëren: meestal worden atheroma's alleen opgemerkt als ze ongeveer zo groot zijn als een erwt en kunnen opzwellen tot de grootte van een kippenei. Zo'n atheroma mag in geen geval zelf worden verwijderd door te knijpen, omdat er een verhoogd risico op ontsteking bestaat.
Bovendien moet de capsule van het atheroma ook worden verwijderd om te voorkomen dat deze zich gewoon weer ontwikkelt abces kan ontstaan uit een atheroom als gevolg van een ontsteking, maar het kan zich ook onafhankelijk van de talgklieren overal in het lichaam ontwikkelen, vooral op plaatsen die vaak worden aangetast, zoals de binnenkant van de dijen of de billen. In het geval van de borst, een abces kan in zeer ongunstige en zeldzame gevallen ook ontstaan vanuit een eenvoudig ontsteking van de tepel (mastitis puerperalis) veroorzaakt door borstvoeding. Net als bij atheroma wordt het overeenkomstige gebied omgeven door een capsule, die in dit geval echter niet is gevuld met vetafscheiding maar met pus.
Pus, of pus in technische termen, is een gelige, stroperige afscheiding die wordt veroorzaakt door de dood van immuuncellen. Deze reactie wordt meestal veroorzaakt door stafylokokken, streptokokken of E. coli. In het geval van de borst bevindt het abces zich meestal vrij dicht bij het huidoppervlak en is van buitenaf te herkennen aan de typische tekenen van ontsteking.
Een uitstrijkje van de pus kan informatie geven over de verantwoordelijke ziekteverwekker. Ook hier is het absoluut niet aan te raden om zelfs maar de kook te doorboren. Het abces kunt u het beste netjes en volledig verwijderen.
In het ergste geval kan de ziekteverwekker in de bloedbaan terechtkomen en veroorzaken bloed vergiftiging (sepsis), vooral als er sprake is van een verzwakte immuunsysteem in ieder geval. Als het abces op tijd en op de juiste manier is verwijderd, geneest het meestal binnen een paar weken volledig. Het is belangrijk dat de resterende open wond regelmatig wordt schoongemaakt en het verband wordt verwisseld.
Alle artikelen in deze serie:
