Al heel vroeg hadden wetenschappers een vaag idee dat er bepaalde boodschappersubstanties in het lichaam waren die als mediators van informatie naar de organen dienden. Het was echter een lange weg naar de ontdekking van hormonen In 1902 bereikten de twee Engelse fysiologen Ernest Henry Starling en William Maddock Bayliss een belangrijke stap in het hormoononderzoek. Ze konden aantonen dat de alvleesklier toch nog functioneerde zenuwen die ertoe leidde, was doorgesneden.
De reden: het scheidt spijsverteringsstoffen af zodra de maag inhoud komt de darm binnen. Op deze manier ontdekten de twee wetenschappers een humorale boodschappersubstantie die ze secretin noemden.
Ontdekking van andere hormonen
In 1905 stelde Starling de naam 'hormoon' (hormao (Grieks) = ik rij) voor om alle stoffen te beschrijven die de bloed door speciale klieren en stimuleren andere organen tot activiteit. De ontdekking van andere hormonen, waaronder gastrine in 1905, insuline in 1921 en somatostatine in 1972, bleek dat de Engelsen een echte doorbraak hadden bereikt in hormoononderzoek.
Het eerste hormoon dat werd geïsoleerd en waarvan de structuur werd bepaald, was adrenaline Al in 1901 kon de Japans-Amerikaanse chemicus Jokichi Takamine (1854 - 1922) het uit de bijnier Korte tijd later werd deze stof erkend als een hormoon volgens de bevindingen van Starling en Bayliss.
Wat zijn hormonen?
Zonder hormonenwerkt niets echt in het menselijk lichaam, omdat hormonen belangrijke informatie doorgeven zodat cellen en organen goed kunnen functioneren. Hormonen zijn dus van nature in het lichaam geproduceerde stoffen die in minimale concentraties een nauwkeurig gecoördineerd effect hebben. Ze worden geproduceerd in bepaalde kliercellen van verschillende organen, zoals de alvleesklier. Vanaf hun plaats van vorming worden ze vrijgegeven in de bloedbaan en reizen door de circulatie naar specifieke succesorganen, waar ze hun specifieke effect uitoefenen.
Hormonen of hormoonachtige stoffen die niet in speciale klieren maar direct in het weefsel worden gevormd, worden weefselhormonen genoemd.
Welke "endocriene klieren" produceren hormonen?
-
Hypothalamus, hypofyse
-
gonaden
-
niertjes
-
Schildklier
-
Lever
-
Bijschildklier
-
Maag-darmkanaal
-
Bijnierschors, bijniermerg
-
Vetweefsel
-
Alvleesklier
-
enz.
Sleutelvergrendelingsprincipe
Om hun effect uit te oefenen in de cellen van de organen van succes, moeten ze binden aan hormoonreceptoren, dit zijn speciale structuren op het oppervlak of in de cel. Daarbij passen de receptor en het hormoon als een sleutel en een slot in elkaar, daarom wordt dit herkenningssysteem ook wel het key-lock principe genoemd. Zodra het hormoon het receptorslot met zijn sleutel heeft ontgrendeld, triggert het de metabolische processen in de cel, zoals een chemische reactie in de cel.
