De huid, net als de andere organen van het menselijk lichaam, de zetel kunnen zijn van goedaardige en kwaadaardige gezwellen en zweren. De kwaadaardige zijn in de meeste gevallen kankers of, niettemin, tumoren die praktisch gelijkwaardig zijn aan kanker, zodat ze kunnen worden aangepakt, zonder hen geweld aan te doen, in het kader van de kankerproblematiek. Zelfs in het geval van huid kankeris de oorzaak slechts in enkele gevallen bekend, terwijl deze in veel gevallen tot op de dag van vandaag onbekend is.
Incidentie van huidkanker
kwaadaardig melanoma of zwart huid kanker is een zeer kwaadaardige tumor van pigmentcellen (melanocyten). De kanker vernietigt niet alleen het terrein waarop het groeit, maar na verloop van tijd wordt het uitgezaaid via de bijbehorende lymfekanalen en weefselvocht knooppunten, die zich via de bloedbaan naar andere delen van het lichaam en organen blijven verspreiden, wat uiteindelijk leidt tot de dood van de getroffen persoon, tenzij de ongebreidelde groei op tijd radicaal wordt tegengegaan. Op het eerste gezicht, huidkanker verschilt in zijn gedrag niet fundamenteel van kanker van andere organen; Bij nader inzien kunnen we echter enkele eigenaardigheden herkennen die het vermelden waard zijn en bovendien zo beknopt zijn dat ze voor iedereen relatief gemakkelijk aannemelijk kunnen worden gemaakt. De huid, als het grootste en zwaarste orgaan van het lichaam, is tegelijkertijd de buitenste laag; de normale en pathologische symptomen zijn direct toegankelijk voor het zoekende oog en het palperen vinger Dit feit helpt om al zijn veranderingen eerder en sneller dan elders te detecteren. Microscopisch onderzoek van de weefselstructuur onthult ook huidkanker buitengewoon pluriform te zijn, veel pluriformer dan de met het blote oog zichtbare oppervlakteveranderingen op het eerste gezicht suggereren. Het is hier echter hetzelfde als elders, namelijk dat de zeldzaamheden aanzienlijk minder praktische betekenis hebben dan de gemiddelde bevindingen. Bijna precies 98 procent van alle kwaadaardige huidtumoren is verdeeld over drie gemakkelijk te onderscheiden ziektebeelden waarvan de typische kenmerken relatief gemakkelijk herkenbaar zijn: de basaalcelcarcinoom, het huidcarcinoom en de kwaadaardige melanoma De incidenteel voorkomende speciale vormen hoeven hier niet te worden vermeld; er moet echter op worden gewezen dat bij vergevorderde kanker ziekten van andere organen de metastasen die daar vandaan komen, kan zich ook van geval tot geval in of op de huid nestelen. De vorm en het gedrag van zo'n huid metastasen de kenmerken van de respectieve primaire tumoren bevatten.
Huidcarcinoom
Schematische weergave van de anatomie en structuur van de huid met zwart huidkanker Klik om te vergroten. Huidcarcinoom, kanker in strikte zin, neemt binnen weken en maanden duidelijk in omvang toe; zijn gedrag is vrij gelijkaardig aan dat van de echte kwaadaardige zweer, wat terecht gevreesd wordt. De kankercellen dringen het omringende weefsel binnen op een manier die even ongeremd als meedogenloos destructief is en, na een overeenkomstig snel transport via de bloedbaan, leiden bedreigend metastasen in verre delen van het lichaam en organen. Door een te snelle groei valt de van oorsprong veelal nodulaire tumor uiteen en ontwikkelt zich ook aan de buitenkant zichtbaar tot een zweer dat geneest niet meer. Het huidcarcinoom komt voornamelijk voor, zoals de hierna genoemde basaalcelcarcinoom, op het gezicht en de handen. Men mag echter niet vergeten dat overgangsgebieden van huid naar slijmvliezen, bijvoorbeeld in de lip-mond gebied en in het genitale gebied, kan ook de zetel van een carcinoom zijn. Als huidkanker zich secundair ontwikkelt op een voorbeschadigd terrein, is dat, afgezien van pigmenttumoren, bijna uitsluitend huidcarcinoom. Nog vaker dan huidcarcinoom komt men de zogenaamde basaalcelcarcinoom of basale celkanker, die uit fundamenteel verschillende celelementen bestaat.
Basale celkanker
Het mist cruciale kenmerken van de echte kwaadaardige tumor. Hoewel het plaatselijk een buitengewone weefselvernietiging kan veroorzaken, blijft zijn groei niettemin beperkt tot het gebied rond de plaats van oorsprong; het is niet uitgezaaid en vertoont bijgevolg niet de verraderlijke kwaadaardigheid van echte kanker. Dit is niet in de laatste plaats te herkennen aan het feit dat de toename in omvang pas in maanden en jaren duidelijk wordt. Niet zelden komen basaalcelcarcinomen bij de meerderheid ook op oudere leeftijd voor, soms ook op de doorgaans niet vrij gedragen lichaamshuid.
Kwaadaardig melanoom
Verreweg zeldzamer, maar ook gevaarlijker dan de eerste twee klinische beelden, is kwaadaardig melanoma, die is samengesteld uit pigmentbevattende cellen; het groeit meestal onverwacht snel en vormt al heel snel uitzaaiingen in zijn eigen omgeving, de bijbehorende weefselvocht klieren en in andere organen. Bij een terecht vermoeden van de aanwezigheid van een kwaadaardige pigmenttumor is zowel voorzichtigheid als haast geboden, want de prognose is zo'n 50 procent slechter dan bij andere vormen van huidkanker. De ernst van de melanoomziekte en het slagingspercentage van een melanoombehandeling rechtvaardigen meer bezorgdheid, maar mogen en mogen niet leiden tot een ongebreidelde angst voor melanoom, omdat kwaadaardige melanomen hiervoor te zeldzaam zijn, terwijl goedaardige pigmenttumoren alledaags zijn. Melanomen komen minstens zo vaak voor op de andere huidgebieden als op het gezicht. Omdat ze soms het gevolg zijn van degeneratie van moedervlekken en moedervlekken die sinds de geboorte aanwezig zijn, is het raadzaam om een dermatoloog te raadplegen als dergelijke tekens plotseling groeien, jeuk, donkerder worden, ontstekingsveranderingen en bloeding vertonen, of als de pigmentatie zich naar de omgeving verspreidt. Hij zal de bezorgdheid van dergelijke patiënten begrijpen, ook al is deze misschien ongegrond; hij zal ze in ieder geval zekerheid kunnen geven. Uiteindelijk kan hij uit voorzorg zelfs een keer een gewone gepigmenteerde vlek verwijderen.
Oorzaken
Over het geheel genomen behoren kwaadaardige tumoren van de huid tot de meest voorkomende vormen van kanker. Bovendien zijn ze in de meeste zogenaamde ouderdomsziekten. Ze beginnen dus bijna nooit vóór de leeftijd van twintig; hun frequentie neemt echter continu toe tot de leeftijd van tachtig jaar. Met uitzondering van kwaadaardig melanoom, waarvoor vrouwen een groter risico lopen, worden mannen en vrouwen redelijk gelijk getroffen. De ontwikkeling van huidkanker is op elke huidplaats mogelijk, maar basaalcelcarcinomen en huidcarcinomen ontwikkelen zich vooral op blootgestelde, blootgestelde gebieden, dwz het gezicht en de rug van de hand, een feit dat wijst op de co-betekenis van externe oorzaken van ontwikkeling. Deze omvatten warmte, zonlicht, ultraviolet en Röntgenstraal straling, en bepaalde chemicaliën en stoffen die de ontwikkeling van kanker bevorderen. Af en toe kan huidkanker ook ontstaan door oorspronkelijk goedaardige maar chronisch ontstoken huidletsels en constant zwerende, niet-genezende zweren. Hoewel het volledige spectrum van oorzaken van huidkanker nog zo weinig volledig is onderzocht en bekend is als dat van de meeste andere kankers, zijn deze paar maar duizendvoudig bewezen epidemiologische gegevens, samen met het feit dat huidkanker juist een huidkanker is en dus een kanker die van meet af aan zichtbaar is en gemakkelijk en direct toegankelijk is voor ingrijpende behandeling, biedt niettemin een grote en vrijwel altijd voldoende mate van mogelijkheden voor preventie en zelfs meer voor tijdige en daarmee succesvolle behandeling.
Behandeling en therapie
Zoals bij bijna geen andere kankerziekte, is de hulp van de zieke zelf niet alleen buitengewoon belangrijk, maar ook gemakkelijk mogelijk. Iedereen die schurft en wrat-achtige formaties of oppervlakkige zweren ergens op hun huid op volwassen leeftijd, maar vooral op het gezicht en de handen, die langzaam groeien groter en nog steeds niet genezen na zes tot acht weken, moet achterdochtig worden en een deskundige dermatoloog raadplegen. Huidkanker van een veel voorkomend type is niet alleen gemakkelijk op te sporen, maar ook relatief gemakkelijk en succesvol te behandelen, mits tijdig en grondig gedaan. Onder deze omstandigheden zijn de slagingspercentages - met uitzondering van kwaadaardige melanomen - bijna meer dan 95 procent, waardoor angst voor kanker hier echt ongegrond is. Betrouwbare detectie omvat doorgaans microscopisch onderzoek van een klein operatief genomen tumormonster; voor kwaadaardig melanoomgelden ook hier andere regels. In principe moet de behandeling radicaal zijn, dat wil zeggen dat de kankertumor operatief wordt verwijderd of vernietigd met voldoende effectieve bestraling. Af en toe kunnen ook plaatselijk of algemeen effectieve chemisch-farmaceutische middelen worden gebruikt. Hoe onschadelijker de huidkanker is, des te meer kan bij de behandeling rekening worden gehouden met de individuele bijzonderheden van de patiënt en zijn tumor; hoe gevaarlijker het lijkt, hoe rigoureuzer de verwijdering moet zijn. Natuurlijk is huidkanker in zijn verschillende variaties en gradaties ook uiteindelijk en uiteindelijk een zeer ernstige kwaadaardige ziekte, maar het kan vroeg worden gezien en op tijd worden opgemerkt. Deze eigenaardigheid biedt een bijna unieke kans op succes voor zowel de patiënt als de arts in de hele strijd tegen kanker.
