Tandheelkunde cariës (informeel tandbederf) (synoniemen: cariës cariës; glazuur cariës; cementum cariës; cariës; tandbederf; ICD-10-GM K02.-: Tandheelkundig cariës) is een progressieve (voortschrijdende), geleidelijke vernietiging van de verschillende harde weefsels van de tanden. Het is een van de meest voorkomende bacteriën infectieziekten wereldwijd. Cariës is opgetekend bij Egyptische mummies, bij oude Grieken en Romeinen, en bij mensen uit de Middeleeuwen. De prevalentie was lager dan nu, maar nam in de loop van de tijd toe. In de Middeleeuwen was 25% van de tanden al aangetast. De toename van cariës wordt toegeschreven aan veranderingen in de dieet, dat in het verleden vaak vezelrijk en vervuild was. Mensen vertoonden ernstige slijtage (verlies van tand structuur), wat resulteerde in het verlies van kloven (putjes in het occlusale reliëf van de achterste tanden) als oppervlakken voor cariës om aan te vallen. Op dat moment werd de meest voorkomende cariës aangetroffen in de nek van de tand. in de loop van de tijd, de dieet was verfijnd. Het was puurder en nu ook rijker aan koolhydraten Daardoor enerzijds de zelfreinigende werking die bestond door de vezelrijke dieet verloren ging en de suikers een negatief effect hadden op cariës. Uit de historische gegevens kan worden geconcludeerd dat cariës een beschavingsziekte is die rechtstreeks verband houdt met de veranderingen in voedingsgewoonten. distributie van cariës is ook onderzocht in studies. Een hogere prevalentie werd gevonden in gematigde breedtegraden dan in gebieden met warmere klimaten. Dit hoeft echter niet puur klimatologisch te zijn, maar koolhydraatrijke voedingsmiddelen kunnen aan een hogere energiebehoefte voldoen en zo cariës bevorderen. sporenelementen in de verspreiding van cariës. Het is aangetoond dat het fluorgehalte bij het drinken water is een belangrijke factor. Het zogenaamde ‘punt van maximum volksgezondheid”Is 1 mg fluor per liter drinken water In dit bereik is het risico op cariës en tegelijkertijd dat van fluorose laag sporenelementen zoals lithium of vanadium zijn geassocieerd met een lage prevalentie van cariës, koper or leiden met een hoge prevalentie van cariës. Om cariës te ontwikkelen en zijn vernietigende werk te beginnen, moeten verschillende omstandigheden samenvallen (multifactoriële gebeurtenis). De ernst van de ziekte en tandvernietiging wordt door verschillend beïnvloed risicofactoren Veel van deze factoren variëren in mate van patiënt tot patiënt en kunnen worden beïnvloed door de patiënt of de behandelende tandarts. Daarom verschilt het risico op het ontwikkelen van cariës van persoon tot persoon (het zogenaamde "individuele cariësrisico"). Genderverhouding: vrouwen hebben vaker last van cariës dan mannen met betrekking tot blijvende tanden. Frequentiepiek: de volgende relatie bestaat tussen cariës en leeftijd: 14- tot 16-jarigen vertonen een hoge cariësactiviteit. Als deze cariës onbehandeld blijft, kan het rond de leeftijd van 20 jaar uitgroeien tot klinische cariës. Wortelcariës komt vaker voor in de tweede helft van het leven. De toename van cariës met de leeftijd kan worden aangetoond tot de leeftijd van 70-79 jaar. De levenslange prevalentie (ziekte-incidentie gedurende het hele leven) is bijna 100% (in Europa). De prevalentie (ziekte-incidentie) voor cariësvrijheid is 1% van de volwassenen (in Duitsland). 70.1% van de kinderen onder de 12 jaar en 46.1% van de adolescenten (15 jaar) zijn cariësvrij. Verloop en prognose: Cariës kan worden gestopt als het in een vroeg stadium wordt ontdekt en behandeld. Als cariës al gedeeltelijk of volledig tanden heeft vernietigd, heeft de tandarts dat gedaan therapie opties die passen bij het ziektebeeld om tanden van cariës te bevrijden en beschadigingen te verwijderen of reeds vernielde tanden te vervangen leiden tot ontsteking van de pulpa (tandpulp), abcessen (ingekapselde ophoping van pus) en osteomyelitis (infectieuze ontsteking van de beenmerg Cariës kan recidiverend (recurrent) zijn (secundaire cariës). De randen van vullingen en kronen zijn bijzonder vatbaar voor herhaling van cariës als de tandheelkundige zorg niet toereikend is.
