Agnosia is een neuropsychologisch symptoom gebaseerd op een stoornis in de informatieverwerking in de hersenen Functionele tekortkomingen in bepaalde hersenen gebieden kunnen de oorzaak zijn. Therapieën voor deze aandoening zijn vaak gebaseerd op compenserende strategieën.
Wat is agnosie?
In de geneeskunde wordt agnosie gebruikt om een zeldzaam neuropsychologisch symptoom te beschrijven waarbij informatieverwerking in de hersenen functioneert niet meer naar behoren. De term agnosia komt uit het Grieks en betekent 'niet weten', en wordt ook zo in de filosofie gebruikt. In de geneeskunde wordt agnosie echter gebruikt om een zeldzaam neuropsychologisch symptoom te beschrijven waarbij de informatieverwerking in de hersenen niet meer goed functioneert. Het fenomeen treedt op na bi- of unilaterale laesies van bepaalde hersengebieden. De getroffen persoon kan alle objecten om hem heen via zijn sensorische organen waarnemen. Hij kan ze echter niet correct toewijzen of benoemen. De objecten worden dan ook niet meer door hem herkend, al zijn er geen sensorische defecten, cognitieve stoornissen of aandachtstekorten. Sigmund Freud introduceerde de term agnosie in de geneeskunde, uitsluitend verwijzend naar het onvermogen om de geziene objecten toe te wijzen, hoewel het visuele vermogen aanwezig is. Volgens Freud omvat dit echter ook corticale blindheid en zielblindheid. Corticaal blindheid is blindheid als gevolg van een functioneel falen van de visuele cortex in de hersenen ondanks gezonde ogen. De ziel blindheid kenmerkt zich door het feit dat de objecten wel te zien zijn, maar niet meer toe te wijzen zijn. Tegenwoordig is de term agnosie uitgebreid tot mislukkingen van alle sensorische modaliteiten.
Oorzaken
De oorzaken van agnosie liggen in de vernietiging van bepaalde hersengebieden die verantwoordelijk zijn voor overeenkomstige informatieprocessen. Deze laesies kunnen worden veroorzaakt door beroertes, hersenletsel, hersentumors, infecties in de hersenvliezen en hersenen, of ernstig geestesziekte Als het achterste deel van de grote hersenen in het gebied van de achterhoofdskwab is beschadigd, kan visuele agnosie het gevolg zijn. Dit komt doordat daar visuele informatieverwerking plaatsvindt. Als er schade is in het posterieure temporale kwabgebied, is dit vaak het gevolg van auditieve agnosie. Als de pariëtale kwab is beschadigd, treedt autotopagnosie vaak op. In dit geval kan de getroffen patiënt niet langer lokaliseren huid stimuli op zijn of haar eigen lichaam.
Ziekten met dit symptoom
- Stroke
- Hersentumor
- Hersenvliesontsteking
- Meningoencefalitis in de vroege zomer
- Hersenenabces
- Falen van meerdere organen
- Bloed vergiftiging
- Angststoornis
- polytrauma
- Lymfoom in de hersenen
- Depressie
- Post-traumatische stress-stoornis
- Trauma
- Septische shock
- Hypofyse-adenoom
Diagnose en verloop
Er zijn verschillende vormen van agnosie, die de arts gemakkelijk kan toewijzen. Het type agnosie geeft de arts al aanwijzingen over welke hersenregio's zijn aangetast. Hiervoor voert hij verschillende tests uit die betrekking hebben op specifieke sensorische gebieden. Over het algemeen is er een indeling in visuele, akoestische, tactiele of ruimtelijke agnosie. Daarnaast zijn er autotopagnosie en anosognosie. Visuele agnosie kan weer worden onderverdeeld in verschillende subtypen. De zogenaamde prosopagnosie is een aandoening van de waarneming van het gezicht. De patiënt herkent bekende personen niet aan hun gezicht. Herkenning vindt bijvoorbeeld plaats door middel van stem of gang. Apperceptieve agnosie behoort ook tot deze groep. In dit geval kan de getroffen persoon individuele elementen waarnemen, maar kan hij ze niet samenvoegen om een algemeen object te vormen. Bij associatieve agnosie herkent de patiënt het hele object in vorm en vorm, maar kan hij de functie ervan niet begrijpen. Bij kleurenagnosia zijn de kleuren niet meer te herkennen. Akoestische agnosie wordt gekenmerkt door het feit dat de getroffen persoon geluiden hoort, maar deze niet in woorden of zinnen kan samenvoegen. Het onvermogen om zich in de ruimte te oriënteren wordt ruimtelijke agnosie genoemd. Bij tactiele agnosie kunnen objecten die worden gepalpeerd niet worden toegewezen. Het onvermogen om functionele defecten van de eigen lichaamsdelen of organen te herkennen, wordt anosognosie genoemd. In dit geval ervaart de patiënt de defecte lichaamsdelen als functioneel en wil hij ze dienovereenkomstig gebruiken. Tijdens het proces kunnen valpartijen optreden.
Complicaties
Agnosia kan verschillende complicaties veroorzaken. Afhankelijk van de ernst en oorzaak van agnosie treden ernstige motorische stoornissen en sensorische orgaanstoornissen op. Het gevoel van evenwichtwordt bijvoorbeeld soms ernstig gestoord door het neuropsychologische symptoom, dat kan leiden vallen en soortgelijke verwondingen. De ogen en oren worden ook aangetast en functioneren bij de getroffenen slechts in beperkte mate of helemaal niet. De complicaties die volgen, kunnen de belangrijkste symptomen van agnosie verergeren. Bovendien worden intellectuele prestaties meestal ernstig aangetast en kunnen ze slechts gedeeltelijk worden hersteld door ergotherapie Verdere complicaties treden op bij agnosie, voornamelijk als gevolg van gevolgschade zoals autotopagnosie. Dit maakt het voor getroffen personen onmogelijk om te lokaliseren huid irritaties of verwondingen aan het eigen lichaam, wat vaak leidt tot een intensivering van bestaande ziekten. Last but not least is de emotionele toestand van de getroffenen ook een risicofactor. Agnosia kan leiden tot ernstige mentale en fysieke handicaps en daarmee een enorme psychologische belasting voor de patiënt. Complicaties zijn zeldzaam tijdens de feitelijke therapie Hoewel permanente schade vaak voorkomt, is de ergotherapie gebruikt levert geen grote risico's op voor de getroffenen. Alleen in het geval van medicamenteuze behandeling, bijvoorbeeld bij de behandeling van psychologische secundaire symptomen die nodig zijn, kunnen in sommige gevallen verdere complicaties optreden.
Wanneer moet je naar de dokter gaan?
Zodra familieleden of de getroffen persoon zelf merken dat hij of zij lijdt aan het niet herkennen van voorwerpen of mensen, dient onmiddellijk en zo snel mogelijk een arts te worden geraadpleegd. Omdat de zintuigen meestal niet beschadigd zijn, bestaat het risico dat daarom de eerste symptomen misschien niet onmiddellijk worden herkend of de hoop dat de aandoening snel zal verdwijnen. Bij agnosie blijven de ogen en oren functioneren. Niettemin is het niet herkennen van objecten een elementaire waarnemingsstoornis en moet deze zeer serieus worden genomen. De zinloosheid van visuele indrukken bij een zieke persoon duidt op hersenbeschadiging, die zo snel mogelijk nader moet worden onderzocht. Bovendien is er een verhoogd risico voor de getroffen persoon om verdere schade op te lopen bij het omgaan met het dagelijkse leven. Als de aandoening ervoor zorgt dat een auto niet meer kan worden herkend, moet over straat lopen als levensbedreigend worden aangemerkt. Alleen door een intensief medisch onderzoek kan de agnosie worden gediagnosticeerd en gepast medisch worden maatregelen worden geïnitieerd. De zogenaamde zielblindheid omvat laesies in de hersenen. Daarom moet het niet herkennen van objecten worden opgevat als een onmiddellijk waarschuwingssignaal. Spontaan herstel of de aanwezigheid van tijdelijke effecten van de beperking wordt helaas niet verwacht.
Behandeling en therapie
Er is geen specifieke behandeling voor agnosie. Als er een laesie is opgetreden in een specifiek gebied van de hersenen, zoals van a beroertekan verbetering na enige tijd vanzelf optreden. Dit hangt echter af van de grootte en locatie van de schade en de leeftijd van de patiënt. Na de eerste drie maanden treedt de meeste verbetering op. Ook daarna vinden er vaak processen plaats die het verlies verzachten. In de meeste gevallen moet echter worden uitgegaan van blijvende handicaps. De arts kan alleen een vergoeding regelen maatregelen om de mislukkingen te overwinnen. Dus in de loop van ergotherapiewordt getracht de corresponderende agnosie zo goed mogelijk te compenseren door gebruik te maken van andere functies die nog beschikbaar zijn. Tijdens beroep therapie behandeling kan de patiënt leren om meer gebruik te maken van andere functies om mensen en objecten te herkennen. Bij agnosie herkent de patiënt bijvoorbeeld het gezicht van een persoon die hij kent niet. Om die persoon te identificeren, kan het individu echter vertrouwen op andere karakteristieke kenmerken, zoals stem, houding of gang. De leren Het proces kan zo succesvol zijn dat het ontbreken van gezichtsherkenning helemaal geen rol meer speelt en zelfs onopgemerkt kan blijven. Beroeps therapie kan uiteraard op alle vormen van agnosie worden toegepast. Hierbij wordt geprofiteerd van het feit dat er in de regel alleen selectieve storingen optreden in het informatieverwerkingssysteem van de hersenen.
Vooruitzichten en prognose
In de regel wordt de waarneming van de patiënt ernstig verstoord door agosnie. Dit heeft vooral invloed op de herkenning van gezichten van verschillende mensen. Patiënten proberen vervolgens mensen te matchen op basis van hun stem of gang. Agosnia kan echter ook andere levensgebieden aantasten. Dit zijn bijvoorbeeld kleuren of vormen die even onherkenbaar zijn. Dit leidt tot een sterke beperking van het dagelijkse leven voor de patiënten. Sommige beroepen kunnen bijvoorbeeld niet worden uitgeoefend vanwege agosnia. Helaas is er geen behandeling voor agosnia. Er kunnen echter oefeningen worden gedaan die de aangetaste zwakheden compenseren en deze vervangen door andere manieren van waarnemen. Daarom resulteert agosnia bij de meeste mensen niet in een verminderde levensverwachting. Voor behandeling, voornamelijk methoden uit ergotherapie of logopedie worden gebruikt. In gecompliceerde gevallen kunnen bepaalde organen ook volledig uitvallen. Dit zijn bijvoorbeeld de oren of de ogen. Dit kan leiden tot een zeer ernstige beperking van het dagelijkse leven voor de patiënt. Deze patiënten zijn dan afhankelijk van de hulp van andere mensen.
het voorkomen
Agnosia kan niet worden voorkomen. Er zijn aangeboren en verworven vormen. De aangeboren vormen zijn vaak genetische aandoeningen of prenatale ontwikkelingsstoornissen. De verworven vormen worden veroorzaakt door ziekten zoals beroertes of andere organische hersenstoornissen. Voor alle vormen van agnosie zijn er geen profylactische middelen maatregelen.
Hier is wat u zelf kunt doen
Agnosia is geen algemeen ziekteverschijnsel, maar voor degenen die eraan lijden, is het een heel groot probleem. De termen zielsdoofheid en zielsblindheid die in het Duits worden gebruikt, geven aan hoe complex en ernstig de stoornis van horen, zien of voelen kan zijn. Omdat het symptoom zo individueel optreedt, is het bij de behandeling - vooral bij zelfhulp - absoluut noodzakelijk om patiëntspecifiek te zijn. Hoewel agnosie over het algemeen ongeneeslijk is, kunnen de beperkingen min of meer worden gecompenseerd door speciale vormen van training. Bij prosopagnosia is het bijvoorbeeld de bedoeling om patiënten in staat te stellen mensen te identificeren door middel van andere herkenningskenmerken dan het gezicht (houding, gang, stem, kleding, kapsel, etc.). Soms zijn het eenvoudig ogende maatregelen die helpen - zoals schrijf- en rekenoefeningen. Welke oefeningen moeten worden uitgevoerd, moet worden besproken met de therapeut of de arts. Over het algemeen zijn gespreks- of ergotherapie onmisbaar bij de behandeling. Door leren processen en geheugen vorming, creëren gerichte oefeningen nieuwe neuronen en synapsen in de hersenen, wat een prestatieverbetering kan bewerkstelligen. Veel hangt af van de kring van vrienden en familie bij de behandeling. Het is raadzaam om de sociale integratie van de getroffen persoon te verzekeren, zijn risico op letsel in het dagelijks leven te verminderen en hem gemoedsrust te geven door een zelfverzekerde houding.
