Verdamping is een onderdeel van thermoregulatie dat een constante lichaamstemperatuur handhaaft bij warmbloedige dieren. Het verdampingsproces staat ook bekend als het verdampingsproces en wordt veroorzaakt door verminderde sympathiek zenuwstelsel toon in warme omstandigheden. Verhoogde verdamping is een aanleg die ook bekend staat als hyperhidrose.
Wat is verdamping?
Verdamping handhaaft de lichaamstemperatuur van de mens ondanks hoge omgevingstemperaturen. Verdamping vindt plaats als onderdeel van thermoregulatie. Thermoregulatie is de term die wordt gebruikt om alle processen te beschrijven waarmee het lichaam van een warmbloedig dier een constante lichaamstemperatuur handhaaft op het niveau dat de ideale werktemperatuur biedt voor lichaamsprocessen zoals bloed circulatieondanks wisselende omgevingstemperaturen. Dit vereist een permanente uitwisseling van warmte met de omgeving. Deze warmte-uitwisseling vindt plaats via verschillende lichaamsmechanismen. Naast verdamping omvatten de eigen warmtewisselingsmechanismen van het lichaam convectie, geleiding en straling. Geleiding is het uitwisselen van warmte door direct contact. Convectie is de uitwisseling van warmte via een uitwisselingsmedium zoals lucht. Straling in de geneeskunde is warmtestraling in de vorm van elektromagnetische golven, en verdamping is warmteverlies door verdampingsprocessen. Vloeistoffen worden in dit proces verdikt door ze te verwijderen water van hen door een vacuüm.
Functie en taak
Verdamping handhaaft de lichaamstemperatuur van de mens ondanks hoge omgevingstemperaturen. Zo koelt warmteverlies door verdamping het lichaam af. Wanneer oververhitting optreedt als gevolg van hoge omgevingstemperaturen, is het thermoregulerende centrum in de hypothalamus verlaagt de toon van het sympathieke zenuwstelsel Deze verlaging is de eerste stap van thermoregulatie en vereist permanente temperatuurregeling door perifere en viscerale thermoreceptoren. Dit zijn de vrije zenuwuiteinden van de gevoelige neuronen in de huid en slijmvliezen. Ze meten externe en interne temperaturen en sturen hun signalen centraal door via neuronale convergenties, die worden opgeteld in het eerste neuron en reizen langs de tractus spinothalamicus Langs dit pad bereiken ze de thalamus en worden overgeschakeld naar het tweede neuron. Het tweede neuron eindigt met zijn projectievezels in het gebied van de hypothalamus. Dus de hypothalamusontvangt als het centrale regelgevende centrum van lichaamstemperatuur permanente informatie-inputs. Op basis van de temperatuurgegevens worden ze vergeleken en, indien nodig, gereageerd met regelgevende processen om de lichaamstemperatuur constant te houden. Warmte zorgt er dus voor dat de hypothalamus de toon van het sympathische verzwakt zenuwstelsel Deze verlaging van de toon triggert regulatoire reacties. Een reactie op de tonale afname is perifere vasodilatatie. Het tweede reactiemechanisme is een verhoogde zweetafscheiding. Perifere vasodilatatie komt overeen met vasodilatatie in perifeer bloed schepen Dit resulteert in verbeterde bloed stroom naar de extremiteiten. Hierdoor wordt het warmtewisselingsoppervlak vergroot en kan er door convectie een groter warmteverlies plaatsvinden. Afscheiding van zweet vindt plaats via de sympathisch cholinerge geïnnerveerde zweetklieren, ook bekend als glandulae sudoriferae. Ze verhogen hun afscheiding door de sympathische toon te verhogen. Verdamping van zweet produceert de zogenaamde verdampingskoeling en de huid wordt gekoeld. Dit proces komt overeen met verdamping.
Ziekten en kwalen
Verhoogde verdamping gaat gepaard met een verscheidenheid aan klinische beelden. Meestal zijn deze ziektebeelden verbonden met koorts, die door het lichaam wordt verlaagd door verdamping. De verdamping zelf kan echter ook pathologische proporties aannemen. Het treedt dan niet op als symptoom van een primaire ziekte, maar is zelf aanwezig als primaire ziekte. Een van de bekendste ziekten in deze context is hyperhidrose. Dit fenomeen komt overeen met een genetische aanleg voor uitgesproken zweten, dat meestal lokaal beperkt is tot een bepaald deel van het lichaam. Vooral de armen, oksels, voeten of handen worden vaak aangetast door hyperhidrose. In principe kan hyperhidrose echter ook het hele lichaam aantasten. In de meeste gevallen is de onderliggende oorzaak van een dergelijk fenomeen een overfunctie van het lokale zweetklieren Wat stimuleert de zweetklieren overfunctioneren blijft vaak onduidelijk.Spanning en psychische problemen kunnen in het ziektebeeld een even grote rol spelen als hyperthyreoïdie. Bovenal, spanning en psychologisch geïnduceerde hyperfuncties vormen een vicieuze cirkel, omdat het zweten de getroffen persoon meestal nog meer stress bezorgt en dus een negatief effect heeft op de psyche. Dyshidrose is ook een bekende voorwaarde dat heeft te maken met verdamping in de breedste zin van het woord. In deze voorwaarde, kleine en met vloeistof gevulde blaasjes, die aanzienlijke jeuk veroorzaken. Dyshidrose gaat vaak gepaard met hyperhidrose, hoewel de medische wetenschap nog onzeker is over het verband. Aangezien verschillende medicijnen ook invloed hebben op de thermoregulatie en verdamping, zijn sommige hyperhidrose en de dyshidrose die daarbij optreedt geneesmiddelgerelateerd en kunnen ze dus niet direct een ziekte worden genoemd, maar eerder een bijwerking. Een verandering in de hypothalamus of sympathische zenuwstelsel kan ook problemen met verdamping veroorzaken. Dergelijke veranderingen kunnen hierin bijvoorbeeld tumoren zijn hersenen Regio's. Evenzo zijn ziekten van het centrale zenuwstelsel mogelijke oorzaken van veranderingen hierin hersenen Regio's. Als de toon van de sympathische zenuwstelsel blijft permanent op een laag niveau als gevolg van ontregeling, ondanks koud temperaturen. De gevolgen van een dergelijk fenomeen zijn talrijk en maken het moeilijk voor het lichaam om de lichaamstemperatuur op peil te houden. Het fenomeen kan dus een negatieve invloed hebben op alle temperatuurgerelateerde lichaamsprocessen.
