Voorkomen is beter dan genezen - wat de volkstaal al lang weet, wordt ook een steeds belangrijker onderwerp in volksgezondheid en sociaal beleid in de afgelopen jaren. Of het nu is volksgezondheid verzekeringsmaatschappijen met bonusprogramma's, bijscholing voor medische professionals of het ontwerp van een preventiewet - preventie neemt een steeds bredere ruimte in in de publieke discussie. De levensverwachting stijgt gestaag, vooral in geïndustrialiseerde landen. Mensen kunnen hier echter pas echt van profiteren als hun kwaliteit van leven niet achteruitgaat. Dit is de kern van de zaak: hoe ouder mensen worden, hoe groter de kans dat ze aan chronische ziekten lijden. Bovendien is onze levensstijl de afgelopen decennia drastisch veranderd - een onevenwichtige dieet, te weinig beweging, roken en alcohol, spanning op het werk en in het dagelijks leven zijn vaak onze ongezonde metgezellen. Als gevolg hiervan worden steeds meer mensen chronisch ziek Een ontwikkeling die ook politiek en economisch relevant is. Zo schat een Europese enquête dat de lidstaten voor werkgerelateerde vervolgkosten 20 miljard euro moeten maken spanning alleen.
Kosten besparen in de zorg door preventie
In Duitsland worden jaarlijks vele miljarden euro's uitgegeven aan de behandeling van chronische cardiovasculaire, skeletale en spierziekten - een cijfer dat volgens volksgezondheid experts. Alleen al door preventie van hart- en vaatziekten kan naar schatting zeven tot acht procent aan kosten in de gezondheidszorg worden bespaard. Ook kan vroegtijdige pensionering door ziekte worden tegengegaan.
Wat houdt preventie in?
Preventie en gezondheidsbevordering zijn nauw met elkaar verweven. De term 'preventie' is synoniem met 'voorzorg'. Het omvat alle voorzorgsmaatregelen die kunnen worden genomen om ziekten, handicaps, zorgbehoeften en ongevallen te voorkomen of in ieder geval uit te stellen. De focus ligt primair op specifiek risicofactoren en bijdragende voorwaarden, evenals op strategieën om deze te verminderen. Dit kan worden bereikt door het gedrag van individuen te veranderen (gedragspreventie) of door de omstandigheden om hen heen te veranderen (situationele preventie). Dit laatste wordt vaak bereikt door overheidsmaatregelen; in het geval van gedragspreventie differentiëren experts ook naar waar overeenkomstige maatregelen worden toegepast:
- Universele preventie is gericht op de bevolking als geheel of op subgroepen zoals zwangere vrouwen of adolescenten,
- Selectieve preventie van risiconemers zoals chronisch zieken, rokers of kinderen uit migrantengezinnen,
- De geïndiceerde / indicatieve preventie bij mensen met risicovol gedrag, bijvoorbeeld adolescenten die opvallen door drugsgebruik.
Bovendien, preventie maatregelen worden ook ingedeeld naar waar ze plaatsvinden - wetgevende maatregelen worden bijvoorbeeld onderscheiden van gezinsgerichte, schoolgebaseerde of gemeenschapsgerichte preventie. Waarschijnlijk is de meest voorkomende classificatie op basis van wanneer preventie plaatsvindt:
- Primaire preventie: dit maakt het tot doel om schadelijke factoren te elimineren voordat ze zelfs maar in werking kunnen treden. Om het te kunnen gebruiken, moeten daarom niet alleen schadelijke invloeden worden onderzocht, maar ook - bijvoorbeeld in educatieve campagnes - bekend worden gemaakt.
- Secundaire preventie: het gaat om het opsporen van ziekten en de behandeling ervan in een zo vroeg mogelijk stadium - een voorbeeld hiervan is kanker screening.
- Tertiaire preventie: dit treedt in werking wanneer de ziekte zich al heeft voorgedaan en tracht verergering, complicaties en secundaire ziekten te voorkomen. Een belangrijke pijler hierbij is revalidatie maatregelen De grens naar therapeutisch maatregelen is hier echter vloeibaar.
Preventieve geneeskunde gaat daarom over maatregelen die dienen om de gezondheid te bewaken en te behouden. De term gezondheidsbevordering richt zich op gezondheid, volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) de toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en sociaal welzijn. Alle maatregelen dat leiden tot deze toestand of verhoging van de mate van zelfbeschikking daarover worden samengevat onder de term. Dit omvat zowel de ontwikkeling van individuele vaardigheden als gezondheidsbevorderende structuren. De grens met preventie is niet altijd duidelijk te trekken - bijvoorbeeld maatregelen in kleuterscholen en scholen die de levensvaardigheden van kinderen (life skills) bevorderen om bijvoorbeeld latere Ook geweld of drugsgebruik vallen onder preventiemaatregelen, hoewel ze zeker dienen om de gezondheid te behouden.
