"Wara neman" - voor de oude Germaanse volkeren betekende dit ergens aandacht aan schenken. Vanaf dit moment tot het “waarnemen”, dwz begrijpen hoe iets is, vinden er in het lichaam veel complexe processen plaats waarbij talloze structuren betrokken zijn. Om te overleven moet het organisme zijn weg vinden in zijn omgeving - een omgeving die voortdurend verandert en continu talloze prikkels uitzendt. Deze moeten worden ontvangen, gesorteerd op belangrijkheid, verwerkt en geïnterpreteerd, en de hersenen moet beslissen of een reactie nodig en zinvol is en, zo ja, deze in gang zetten. De meeste van deze processen vinden constant en onbewust plaats, slechts een klein deel bereikt het bewustzijn.
Perceptie, cognitie en apperceptie.
Perceptie of apperceptie is nauw verwant aan cognitie, een term die is afgeleid van het Latijnse woord voor cognitie. Het wordt inconsistent gedefinieerd, maar betekent meestal de verwerking en hervorming van informatie in het hersenen, wat tot uiting komt in vaardigheden zoals leren, geheugen, aandacht, planningsvaardigheden, creativiteit, reflectie of wil, en is een belangrijk onderdeel van individuele imprinting.
Het bewust vastgrijpen van wat wordt waargenomen na het vrijwillig richten van de aandacht, wordt ook wel apperceptie genoemd.
Met alle zintuigen
Om informatie uit hun omgeving op te nemen, beschikken mensen over verschillende zintuigen. Elk is gespecialiseerd in een bepaalde fysieke of chemische stimulus, en de hersenen assembleert vervolgens deze puzzelstukjes tot een totaalbeeld van de omgeving. Om de stroom aan informatie te beheersen, moeten prikkels een bepaalde intensiteit hebben. Als ze te zwak zijn, worden ze helemaal niet waargenomen; als ze te sterk zijn - en dus potentieel gevaarlijk - veroorzaken ze een niet-specifiek pijn gevoel.
De sensorische organen omvatten de organen van zien, horen, geur, evenwicht en smaak, maar ook andere stimulusreceptoren zoals de mechanoreceptoren, die reageren op druk, aanraking of stretching, bijvoorbeeld in de spieren.
In principe kunnen sensorische cellen worden onderverdeeld in exteroreceptoren en enteroreceptoren, waarbij exteroreceptoren prikkels van buitenaf ontvangen, zoals licht, geluid, geur of aanraking, en enteroreceptoren prikkels in het lichaam registreren, zoals bloed druk.
