Intraoculaire druk: structuur, functie en ziekten

Bij ziekten zoals glaucoma, wordt de intraoculaire druk sterk verhoogd. In Duitsland lijden meer dan 900,000 mensen aan deze ziekte, hoewel het aantal niet-gemelde gevallen waarschijnlijk veel hoger is. Dit resulteert in schade aan de optische zenuw, wat alleen kan worden voorkomen door regelmatige controles van de intraoculaire druk.

Wat is intraoculaire druk?

De druk in het oog (tensio) is van belangrijke betekenis. Ook wel intraoculaire druk genoemd, het noemt de fysieke druk die wordt uitgeoefend op de binnenwand van het oog. Het wordt gereguleerd door de uitstroom en instroom van kamerwater in het oog. Gevormd in het mediale oogmembraan - meer precies, in het corpus ciliare - komt kamerwater het oog binnen via het leerling en regelt daar de intraoculaire druk. Gewoonlijk ligt de normale waarde tussen 10 en 21 mmHg. Met de zogenaamde tonometrie kan een arts de druk bepalen en zo beslissen of deze binnen het gemiddelde bereik ligt. De term tonometrie wordt door specialisten gebruikt om naar verschillende meetmethoden te verwijzen. Deze omvatten bijvoorbeeld contactloze tonometrie, waarbij het hoornvlies wordt afgeplat met behulp van een luchtstoot. Afhankelijk van de weerstand kan de inwendige druk van het oog worden bepaald. Ervaren artsen bereiken op basis van schatting een nauwkeurige waarde van maximaal 2 mmHg. Er wordt een lichte druk uitgeoefend op het gesloten oog. De intraoculaire druk fluctueert echter door de dag heen, daarom is een regelmatige meting handig bij klachten.

Anatomie en oorsprong

Het corpus ciliare ligt tussen de iris en de lens. De epitheel van het corpus ciliare is verantwoordelijk voor de vorming van het regulerende kamerwater. Epitheel is de term die door artsen wordt gebruikt om de weefsel- en cellagen te beschrijven. Dit is waar het kamerwater de voorste oogkamer tussen de iris en de lens. Het meeste stroomt via kamers en kanalen in het episclerale veneuze systeem. De hoeveelheid kamerwater bepaalt de druk in het oog en is dus ook verantwoordelijk voor de uitlijning van de fotoreceptoren in het oog. Aanhoudende verkeerde regeling van de intraoculaire druk kan dat wel leiden om het oog te beschadigen. Een constante intraoculaire druk van meer dan 21 mmHg is bijvoorbeeld schadelijk voor de optische zenuw, dat achter het glasvocht ligt en verantwoordelijk is voor het verzenden van informatie naar het hersenen.

Functie en taken

De inwendige druk van het oog speelt een cruciale rol bij een helder zicht. Het heeft een belangrijke functie bij de complexe verwerking van afbeeldingen. De druk is verantwoordelijk voor het handhaven van een constante afstand tussen de lens, het netvlies en het hoornvlies en buigt het oppervlak van het hoornvlies. Het geeft het zo zijn karakteristieke vorm en houdt het permanent in stand. Als de druk binnen het normale bereik ligt, is de optische zenuw kan dus de opgenomen beelden naar de hersenen, waar ze verder worden verwerkt. Ziekten van de kamerhoek leiden aan het feit dat de levering van kamer water is gestoord. De intraoculaire druk stijgt en veroorzaakt dus schade. De mechanismen in en rond het oog werken dus op elkaar in en zijn van elkaar afhankelijk voor een helder zicht.

Ziekten

Naast ziekten van de kamerhoek kan ook een verhoogde uitstroom van kamerwater leiden tot een onbalans. Als er meer kamerwater wordt afgevoerd dan het oog kan vormen, neemt de druk in het oog toe. Ieder mens heeft een persoonlijke spanningstolerantie, waarmee een lichte verhoging van de intraoculaire druk kan worden getolereerd. Deze limieten zijn individueel. Als de drukstijging gedurende langere tijd aanhoudt en blijft stijgen, is ernstige schade aan de oogzenuw te verwachten. Aan de andere kant kan zelfs een normale waarde leiden tot glaucoma​ Dit hangt samen met een verlaagd persoonlijk tolerantieniveau en moet individueel worden bepaald met een medische professional. Om alle glaucoom te kunnen beoordelen, is het daarom belangrijk om niet alleen op de intraoculaire druk te letten, maar ook om eventuele klachten van de patiënt aan te pakken. Regelmatige examens worden aanbevolen vanaf de leeftijd van 40 jaar, aangezien er een aantal zijn risicofactoren die een toename van de intraoculaire druk bevorderen en daarmee de ontwikkeling van glaucoma​ Hoe hoger de druk, hoe groter het risico op blijvende beschadiging van de oogzenuw en het ontwikkelen van glaucoom. Als patiënten een verhoogde intraoculaire druk vertonen maar geen veranderingen in de oogzenuw, noemen experts dit oculair hypertensie​ Overigens is er geen verband tussen bloed druk en intraoculaire druk. Het dagelijkse bereik en de behandeling zijn daarentegen vergelijkbaar. 'S Ochtends is de intraculaire druk meestal het hoogst. Bij glaucoompatiënten worden deze richtwaarden echter teniet gedaan. De behandeling kan op verschillende manieren worden gedaan. Enerzijds kan de productie van kamerwater worden verhoogd, anderzijds is het ook mogelijk om de uitstroom te reguleren. In de meeste gevallen wordt de normalisatie of regulering van de uitstroom en instroom van kamerwater bereikt door het toedienen van medicatie. De oogdruppels die voor dit doel worden gebruikt, worden antiglaucomateuze druppels genoemd. Bovendien werken bètablokkers ook met succes tegen verhoogde intraoculaire druk. Daarnaast kunnen verschillende andere medicijnen, zoals alfa-agonisten, worden gebruikt om de druk te verlagen. Naast deze methoden zijn ook chirurgische ingrepen mogelijk. Ze worden uitgevoerd als het administratie van de preparaten levert geen of onvoldoende resultaat op. In sommige gevallen worden beide parallel gebruikt. Een mogelijke chirurgische behandeling is trabeculotomie. In dit geval is de bedrijfstijd meestal slechts een half uur. Tijdens de procedure zal de chirurg de uitstroom van kamerwater weer normaal maken door het aangetaste ringvormige kanaal te onderzoeken. Een andere optie is een verscheidenheid aan laserbehandelingen die zijn ontworpen om hetzelfde resultaat te bereiken.