Definitie
Het epitheel is een van de vier basisweefsels van het lichaam en wordt ook wel het bedekkende weefsel genoemd. Bijna alle lichaamsoppervlakken zijn bedekt met epitheel. Deze omvatten zowel externe oppervlakken, zoals de huid, als de interne oppervlakken van holle organen, zoals de blaas.
Het epitheel is een uitgebreide groep cellen, waarbij de cellen heel dicht bij elkaar staan. De epitheelcellen grenzen elk aan twee verschillende ruimtes en zijn dus polaire cellen met een apicale (naar buiten gerichte of in de lichaamsholte) en een basale (grenzend aan het andere weefsel) zijde. Het epitheel wordt gescheiden van andere weefsels door het basismembraan.
Lateraal staan de cellen via verschillende celverbindingen in contact met andere cellen. De taken van het epitheel zijn heel verschillend. Het epitheel van de huid heeft bijvoorbeeld de taak om het onderliggende weefsel te beschermen tegen uitwendige schade, zoals mechanische effecten of zonlicht, en om het binnendringen van bacteriën.
Inwendig epitheel dat holle organen bekleedt, dient voornamelijk om ze van buitenaf af te sluiten (bijvoorbeeld het epitheel van de blaas) en om stoffen uit te wisselen. Bepaalde epithelen nemen ook de productie van verschillende stoffen over, zoals afscheidingen, hormonen or enzymen. Het epitheel wordt door diepere weefsellagen van voedingsstoffen voorzien, omdat het er geen bevat bloed schepen zelf.
Door middel van diffusie kunnen voedingsstoffen en zuurstof het epitheel bereiken via het basaalmembraan. Er zijn verschillende soorten epitheel, die verschillend kunnen worden geclassificeerd. Ze kunnen enkellaags of meerlagig zijn, bestaan uit platte of hoge cellen, klieren bevatten (bijv huidklieren) en kan een keratinisatie hebben (zoals in de huid). Bovendien kunnen de apicaal gelegen cellen uitsteeksels hebben, zogenaamde microvilli, die bevorderlijk zijn voor de uitwisseling van voedingsstoffen door hun oppervlakte te vergroten.
endotheel
De endotheel is een speciale vorm van epitheel die de binnenwand bekleedt bloed en weefselvocht schepen. Het is een enkellaags plaveiselepitheel dat op een basismembraan rust. endotheel is in alles te vinden schepen van de cardiovasculair systeem en maakt de uitwisseling van verschillende stoffen tussen bloed en weefsel.
Door de productie van stikstofmonoxide (NO) is het ook betrokken bij de regulering van bloeddruk en kan een remmende of activerende werking hebben op de coagulatie. Een andere taak van de endotheel is de regulatie van ontstekingsprocessen. Door het endotheel te activeren, witte bloedcellen kunnen zich eraan hechten, dat vervolgens kan migreren naar het onderliggende ontstoken weefsel.
Er zijn verschillende soorten endotheel, die in verschillende delen van het lichaam voorkomen en verschillen in structuur en permeabiliteit. Het continue endotheel is relatief ondoordringbaar en laat slechts een zeer specifieke uitwisseling van bepaalde stoffen tussen bloed en weefsel toe. Dit type komt voor in de hersenen, bijvoorbeeld als de zogenaamde bloed-hersenbarrière.
Het gefenestreerde endotheel heeft "vensters" die in de meeste gevallen gesloten zijn (behalve in de nier) door diafragma's. De doorlaatbaarheid is dus enigszins beperkt. Fenestreated endotheel wordt bijvoorbeeld aangetroffen in de renale glomeruli (nierlichaampjes) en in de darm.
Het meest doorlaatbare endotheel is het discontinue endotheel, dat relatief grote openingen heeft. Het basismembraan is ook gedeeltelijk gescheurd of bestaat niet in dit weefseltype. Dit komt voornamelijk voor in de lever.
