Introductie
Een groot deel van de bevolking denkt erover na borstkanker (kwaadaardige verandering van het borstklierweefsel) als een typische vrouwenziekte. In feite zijn het voornamelijk vrouwen die zich ontwikkelen borstkanker - ongeveer 70,000 per jaar. Mannen kunnen er echter ook last van hebben borstkanker, hoewel veel minder vaak (ongeveer 650 nieuwe gevallen per jaar).
Borst kanker wordt bij mannen vaak veel later vastgesteld omdat er, in tegenstelling tot bij vrouwen, geen regulier screeningsprogramma is (zoals mammografie). Om deze reden de prognose voor mannen met borsten kanker blijkt aanzienlijk slechter te zijn dan bij vrouwen. Een late diagnose in een reeds vergevorderde kanker stadium vermindert drastisch de kans op een volledige genezing.
Bij getroffen mannen wordt een verandering in hun borstweefsel meestal pas bij toeval opgemerkt in een relatief laat stadium van de ziekte. Dit kan een voelbare knobbel zijn, of een ongebruikelijke afscheiding van vloeistof uit de tepel. Kleine, niet-genezende wonden of ontstekingen, evenals intrekkingen van de huid kunnen ook een indicatie zijn.
Als dit het geval is, moet zo snel mogelijk een arts worden geraadpleegd, die een meer gedetailleerde diagnose kan stellen. Immers, zelfs bij een man die aan borstkanker lijdt, hoe eerder de diagnose wordt gesteld, hoe beter de prognose. Het behandelplan voor mannen lijkt sterk op dat voor vrouwen.
Eerst en vooral, en dus het allerbelangrijkste, is een operatie, waarbij zoveel mogelijk door kankercellen aangetast weefsel wordt verwijderd. Dit wordt meestal gevolgd door bestraling, chemotherapie of hormoontherapie, omdat de meeste borstkankercellen bij mannelijke patiënten hormoonafhankelijk groeien. Als het hormonen nodig voor de groei worden verwijderd of de corresponderende hormoonreceptoren worden geblokkeerd, de tumorgroei kan aanzienlijk worden vertraagd of zelfs gestopt.
Diagnose
De diagnose van borstkanker bij mannen is vergelijkbaar met dat van vrouwen. Eerst scant de arts het borstweefsel grondig op structurele veranderingen. Op deze manier kan in eerste instantie worden beoordeeld of de tumor goedaardig of kwaadaardig is.
Goedaardige tumoren van de borst zijn meestal soepel begrensd en beweegbaar. Kwaadaardige tumoren daarentegen groeien diep in het weefsel, zijn daardoor immobiel en kunnen zelfs de oorzaak zijn tepel intrekken. De volgende stap in de diagnose omvat beeldvorming, die begint met een ultrageluid examen.
Met deze methode kan de grootte en locatie van het gewijzigde deel van het borstweefsel al worden geschat (zie: Ultrageluid onderzoek van de borst). De belangrijkste vorm van beeldvorming is echter mammografie, Dwz Röntgenstraal onderzoek van de borst. Vanwege de hogere dichtheid van borstweefsel bij mannen zijn alle beeldvormingsprocedures echter minder zinvol dan bij vrouwen.
Om borstkanker daadwerkelijk te kunnen diagnosticeren, is het daarom nodig om een tissue te nemen biopsie van de borst, die microscopisch wordt onderzocht (zie: Weefselmonsters bij borstkanker). Een andere mogelijke methode om borstkanker te diagnosticeren is MRI (Magnetic Resonance Imaging of Magnetic Resonance Tomography). Hier wordt een sterk magnetisch veld opgewekt dat inwerkt op de atoomkernen van de waterstofatomen in het lichaam.
Afhankelijk van het weefsel heeft het menselijk lichaam verschillende hoeveelheden water of waterstof, waardoor het MRI-beeld verschillende grijstinten laat zien. Deze vorm van beeldvorming duurt ongeveer 15 tot 30 minuten en veroorzaakt geen blootstelling aan straling (in tegenstelling tot bijvoorbeeld röntgenstralen). De MRI kan zowel longitudinale als dwarsdoorsneden van het lichaam zichtbaar maken, waardoor een optimale berekening van de positie en grootte van de tumor mogelijk is.
Daarnaast hebben goedaardige tumoren een ander waterstofgehalte dan kwaadaardige tumoren, waardoor een MRI-opname kan worden gebruikt om een eerste beoordeling van maligniteit te maken. Als de bevindingen in mammografie onduidelijk zijn, biedt deze procedure een goede gelegenheid voor nauwkeurigere informatie. Door de verschillende doorsnedevlakken kan bijna elke hoek van het lichaam nauwkeurig worden bekeken en weergegeven, onafhankelijk van de weefseldichtheid.
Een pijnloze, voelbare knobbel is typerend voor borstkanker. Zou er moeten zijn pijn in de borst is dit daarom geen typisch teken van borstkanker. Pas na vergevorderde metastase (verstrooiing van de tumorcellen) kan pijn optreden, afhankelijk van de orgaanbetrokkenheid.
In de regel verspreidt borstkanker zich eerst naar de weefselvocht schepen van de oksel, maar dit veroorzaakt niet pijn. Het kan zich dan verspreiden naar botten, longen, lever en hersenen. In het bijzonder metastasen in de botten kan gepaard gaan met stresspijn. Dit is echter geen vroeg symptoom.
