De hippocampus is een van de belangrijkste structuren van de hersenen Bijzonder is dat elke helft van de hersenen (halfrond) heeft zijn eigen hippocampus Dit fungeert als een centraal schakelstation.
Wat is de hippocampus?
Hippocampus is een Latijns woord en heeft de betekenis van het zeepaardje. Al in 1706 was er een zekere gelijkenis van de hersenen een deel met een zeepaardje is opgemerkt. In die tijd waren mensen zich echter niet bewust van de rol die de hippocampus speelde. Pas door de eeuwen heen kreeg het hersendeel een hoge status. Concreet is het een verbindingspunt tussen korte termijn geheugen en langetermijngeheugen. Als interface ontvangt de hippocampus een verscheidenheid aan informatie. Deze zijn afkomstig van sensorische systemen die prikkels uit de omgeving ontvangen. Op de voorgrond zijn zintuiglijke indrukken, eerst en vooral zien, horen en smaak De taak van de hippocampus is nu om een selectie te maken. Specifiek krijgen stimuli een relevantie toegewezen afhankelijk van hun intensiteit en urgentie. Van de overvloed aan informatie wordt slechts een fractie doorgegeven. In de betreffende hersengebieden vinden verwerking en opslag als laatste plaats.
Anatomie en structuur
De hippocampus bevindt zich in het telencephalon, ook wel bekend als het eindbrein. Dit is op zijn beurt een onderdeel van de centrale zenuwstelsel en is het grootste deel van de hersenen. De hippocampus zelf is onderverdeeld in drie structuren:
De dentate gyrus, de cornu ammonis en het subiculum. De eerste structuur, de gyrus, fungeert als het invoerstation. Hier komt alle informatie die door de zintuigen wordt doorgegeven, samen. In de gyrus bevinden zich zogenaamde interneuronen, die een remmende functie overnemen. Op deze manier wordt de intensiteit van de prikkels gereguleerd. Het volgende deel is de cornu ammonis. In de volksmond wordt het de ammonische hoorn genoemd. Op dit punt vindt de feitelijke selectie van informatie plaats. Ten slotte is het subiculum verantwoordelijk voor de specifieke onderverdeling en transmissie. Bovendien bestaat de hippocampus uit tal van verbindingen. Deze zijn essentieel voor een goede communicatie binnen de hippocampus en met aangrenzende gebieden. Schade aan de verbindingen kan leiden tot gedenkwaardige beperkingen.
Functie en taken
De overdracht van informatie van korte termijn geheugen het langetermijngeheugen is de belangrijkste taak van de hippocampus. De kruising is echter niet verantwoordelijk voor specifieke opslag. In medische kringen wordt het in plaats daarvan gezien als een interface die nieuwe informatie genereert. De reeds bestaande informatie blijft ongewijzigd. Bovendien vervult de interface de functie van het coördineren van bestaande geheugen inhoud. Dit wordt geïllustreerd door het voorbeeld van de geboorteplaats. Als men een kaart van de geboorteplaats probeert te ontwerpen, komen indrukken uit verschillende tijden en plaatsen samen. De hippocampus is nu verantwoordelijk voor het samenbrengen van de indrukken. Daardoor slagen mensen erin zich te oriënteren in een vertrouwde stad. In de wetenschap wordt dit locatiegeheugen genoemd. Ten slotte is het een belangrijke taak om informatie te onderscheiden op basis van zijn variatie. In de volksmond spreekt men van de nieuwigheidsdetector. Het idee is gebaseerd op het feit dat informatie niet hoeft te worden opgeslagen als deze al bestaat. In plaats daarvan wordt de relevantie van deze informatie vergroot. Het resultaat is dat het gemakkelijker kan worden teruggehaald. Iets soortgelijks gebeurt wanneer een reeds bekend stuk informatie enigszins gevarieerd is. Deze informatie wordt niet opnieuw aangemaakt. In plaats daarvan wordt de reeds bestaande informatie gewijzigd. Dit heeft als voordeel dat verwarring wordt vermeden. Hier wordt ook het geheugenspoor gestabiliseerd. Verder speelt de hippocampus een belangrijke rol bij het verwerken van emoties. Dit kan worden toegeschreven aan de verschillende verbindingen met de amygdala, het angstcentrum. Samen met de amygdala slagen we erin om vreugde, verdriet of angst intens te voelen. Dit heeft echter ook effect op de hippocampus zelf. Zo kunnen negatieve prikkels met hoge intensiteit zelfs leiden tot een vermindering van de hersenstructuur. De regressie van de hippocampus kon vooral worden waargenomen in Depressie en Angst stoornissen Als gevolg hiervan werden emoties zwakker gevoeld.
Ziekten en aandoeningen
Schade aan de hersenstructuur kan leiden tot gewichtige beperkingen. Afbraakprocessen, zoals die plaatsvinden in dementie, zijn bijzonder problematisch. Specifiek, dementie resulteert in een afname van mentale vermogens. Dit heeft invloed op het denken, herinneren en oriënteren. In de gevorderde stadia kunnen patiënten niet meer zelfstandig alledaagse activiteiten uitvoeren. Er is momenteel geen remedie. Een vroege behandeling slaagt er echter in het verloop van de ziekte te vertragen. De gemiddelde levensverwachting is zeven jaar. Bovendien is de hippocampus verwant aan epilepsie Onderzoekers hebben erkend dat veranderende hippocampusformaties het ontstaan van epilepsie Het is mogelijk dat de veranderingen worden begunstigd door alcohol of drugsmisbruik. Epilepsie is een hersenziekte die epileptische aanvallen veroorzaakt. Een aanval kan enkele seconden of zelfs enkele minuten duren. Het wordt gemanifesteerd door spiertrekkingen en een verlies van bewustzijn. Dit gaat gepaard met stuiptrekkingen en spiertrekkingen Met gerichte medicatie is het echter mogelijk om het risico op een nieuwe aanval te verkleinen. Ten slotte vermoeden experts dat drugsgebruik tijdens jeugd kan een negatief effect hebben op de vorming van de hippocampus. Aangenomen wordt dat dit de cognitieve prestaties zelfs op volwassen leeftijd beïnvloedt. Een misvorming kan bijvoorbeeld het geheugen en de ruimtelijke oriëntatie verslechteren. Bovendien worden emoties zwakker gevoeld, terwijl nieuwe informatie niet de juiste relevantie krijgt. Ten slotte kan misvorming leiden tot verslechtering coördinatie van hersengebieden.
