De vier hart- kleppen vervullen een van de belangrijkste functies in de menselijke bloedsomloop: ze werken als kleppen in het hart en bepalen de richting van bloed stroom en zorgt voor een gelijkmatige instroom en uitstroom van bloed tussen het atrium en de ventrikel en het aangrenzende bloed schepen.
Wat zijn de hartkleppen?
De hart- heeft in totaal vier hartkleppen, die de in- en uitgangen van de hartkamers sluiten. Ze zijn gemaakt van weefsel voorzien van een klepfunctie die zorgt voor een gelijkmatige doorstroming bloed tussen de atria en ventrikels van de hart- tijdens hartcontractie.
Anatomie en structuur
Het menselijk hart wordt door het hartseptum in twee gelijke helften verdeeld en bestaat dus uit een rechter hartkamer en een bijbehorende rechter atriumEn een linker hartkamer en linker atrium Vanwege hun verschillende functionaliteit zijn de vier hartkleppen zijn onderverdeeld in twee groepen: de pocketkleppen en de folderkleppen. De pocketkleppen bevinden zich respectievelijk in de rechter- en linkerhelft van het hart tussen het ventrikel en het aangrenzende uitstroomkanaal. In de linkerhelft is de pulmonale klep, gelegen tussen de rechter hartkamer en de long slagader, de arteriae pulmonales. In de rechterhelft tussen de linker hartkamer en de aorta is de zogenaamde aortaklep De kleppen die zich tussen de atria en de ventrikels bevinden, worden klepkleppen genoemd vanwege hun karakteristieke uiterlijk. De zogenoemde mitralisklep bevindt zich aan de rechterkant van het hart tussen de linker atrium en linker hartkamer, Terwijl de tricuspidalisklep bevindt zich aan de linkerkant van het hart, waar het de rechter atrium van het rechter hartkamer.
Functie en taken
Tijdens systole, de bloed instroomfase, bloed dat is gedeoxygeneerd en verrijkt met carbon dioxide passeert de tricuspidalisklep van het rechter atrium in de rechter hartkamer. Hier wordt het door de pulmonale klep in de pulmonale circulatie, waar het mee verrijkt is zuurstof en carbon het dioxydegehalte wordt verminderd Het "verse" bloed wordt nu uit de longen in de linker atrium en gaat vervolgens door de mitralisklep in de linker hartkamer. Vanaf hier stroomt het bloed nu door de aortaklep in de grootste slagader in het lichaam en dus in de grote bloedsomloop. Tijdens het hele proces van systole, de hartkleppen functioneren als mechanische kleppen en voorkomen terugstroming van bloed door hun respectievelijke openen of sluiten. Terwijl de linker en rechter ventrikels zich vullen met bloed dat vanuit de twee atria naar binnen stroomt, trekken ze samen en sluiten de mitralis- en tricuspidalisklep zich om te voorkomen dat bloed terugstroomt in de atria. De toenemende druk in de ventrikels opent nu de aorta- en longkleppen, die bloed in hun respectievelijke uitstroomkanalen uitstoten. Aan het einde van de systole zijn de ventrikels grotendeels leeg, daalt de druk en worden de aorta- en longkleppen gesloten om te voorkomen dat er bloed terugstroomt in de ventrikels. Tegelijkertijd gaan de mitralis- en tricuspidalisklep weer open en vullen de ventrikels opnieuw met bloed. De hartkleppen spelen dus een onvervangbare rol in de menselijke bloedsomloop: ze regelen de bloedstroom door het hart, voorkomen een achterstand van inkomend bloed en zorgen zo voor een constante toevoer naar alle organen.
Ziekten
Als er sprake is van verkalking, vernauwing of lekkage in een of meer van de vier hartkleppen, kan dit aanzienlijk zijn volksgezondheid gevolgen. De meestal niet-specifieke en schijnbaar onschadelijke symptomen van hartklepaandoeningen, zoals frequente zwakte of duizeligheid, kortademigheid bij lichte inspanning, een gevoel van druk in de borst en water retentie in de benen, worden vaak niet serieus genoeg genomen door de getroffenen of worden verkeerd geïnterpreteerd, wat een onopgemerkte progressie van de ziekte bevordert. De consequentie op lange termijn van onbehandeld hartklepaandoeningen gewoonlijk hartfalen, vaak met daaropvolgend hartfalen. Klepziekte moet daarom zo vroeg mogelijk worden gediagnosticeerd en behandeld om ernstige schade aan het hart te voorkomen. De meest voorkomende oorzaak van hartklepaandoeningen is de natuurlijke slijtage van de kleppen als gevolg van het verouderingsproces van het lichaam. De kleppen verslijten, verkalken of vernauwen. In dit geval is er sprake van klepstenose, dat wil zeggen een vernauwing van de kleppen. In dit geval kan de klep niet volledig openen, stroomt er bloed voor terug en wordt de hoeveelheid bloed die door het lichaam gepompt kan worden verminderd. Om het lichaam voldoende te kunnen blijven voeden, moet het hart sneller pompen, wat leidt tot hartfalen op de lange termijn. Een andere ziekte van de hartkleppen is hartklepinsufficiëntie. Bij deze vorm van defect kan de klep niet meer volledig sluiten; de terugstroming van bloed wordt niet meer voldoende geblokkeerd, waardoor het terug kan stromen naar de ventrikels. Dit vermindert de pompcapaciteit en er wordt druk opgebouwd op het hart en de longen. Een hartklepafwijking kan echter niet alleen optreden bij het ouder worden, maar ook als gevolg van een bacteriële infectie, reumatisch koorts or ontsteking van de binnenbekleding van het hart. Aangeboren hartklepafwijkingen zijn daarentegen zeer zeldzaam en komen slechts bij ongeveer 3 procent van alle mensen voor. Als het klepdefect echter tijdig wordt gediagnosticeerd, is dit een onmiddellijke en tegenwoordig veelbelovende therapie kan worden gestart, wat in het geval van een klein defect neerkomt op een louter medische behandeling van de symptomen van de patiënt. Bij een ernstig klepdefect, waarbij reeds dreigende beschadiging van de hartspier aanwezig is, wordt echter regelmatig een operatie geadviseerd, die bij klepstenose kan bestaan uit klepstoring door middel van een hartkatheter en in het geval van klepinsufficiëntie van klepreconstructie of klepvervanging door middel van een kunstmatige hartklep. Dankzij de aanzienlijke vooruitgang op het gebied van hartchirurgie, zijn dergelijke interventies tegenwoordig veelbelovend en kunnen ze zelfs een reeds bestaande hartfalen volledig achteruitgaan.
Typische en veel voorkomende hartaandoeningen
- Hartaanval
- pericarditis
- Hartfalen
- Atriale fibrillatie
- Hartspierontsteking
