Voor gebitsrestauratie bij cariës, worden bramen, soms ook wel boren genoemd, in elke tandartspraktijk gebruikt. Deze instrumenten worden ook gebruikt bij kaakchirurgie, met name bij kaakchirurgie.
Wat is een freesmachine?
Bramen, soms ook wel boren genoemd, worden in elke tandartspraktijk gebruikt voor het herstel van tanden die zijn aangetast door cariës Een frees wordt gedefinieerd als een gereedschap waarbij een materiaal wordt verwijderd door middel van een roterende beweging of een vast lichaam in een bepaalde vorm wordt gebracht. Frezen is nauw verwant met boren. Waar bij boren echter maar in één richting wordt gewerkt, wordt er in alle ruimtelijke posities, dus driedimensionaal, gefreesd. Het roterende gereedschap met wigvormige snijkanten wordt naar het stilstaande te bewerken object bewogen. De snijkanten dringen het object binnen en verwijderen materiaal. Deze materiaalafname wordt bepaald door de gewenste indringdiepte en voedingssnelheid. In de tandheelkunde worden voornamelijk frezen van harde metalen gebruikt. Carbide is een gesinterd mengsel van hard materiaal, meestal wolfraamcarbide, en een bindmiddel. Deze materialen worden gekenmerkt door een zeer hoge hardheid en slijtvastheid en zijn bovendien gemakkelijk te steriliseren. Als alternatief worden stalen boren of, vooral bij kaakchirurgie, boren met natuurlijke diamanten gebruikt. Bij het gebruik van hardmetalen of diamantboren moet er rekening mee worden gehouden dat deze materialen extreem bros zijn en snel kunnen breken. Daarom moet erop worden gelet dat trillingen tot een minimum worden beperkt bij het werken aan de zieke tand.
Vormen, soorten en stijlen
De meest gebruikte frees in de tandheelkunde is de kogelfrees. Dankzij zijn bolvorm is dit instrument universeel toepasbaar; het wordt voornamelijk gebruikt om carieuze plekken op of in de tand te verwijderen. Een speciale snijgeometrie zorgt bij dit type voor een snelle en behoedzame materiaalverwijdering. In de regel zijn de snijkanten ook getand, wat zorgt voor stil en trillingsvrij werken. Omdat het werk kan worden uitgevoerd met minimale druk, thermisch geïnduceerde traumatisering van de tandwortel wordt vermeden. Freesmachines met langwerpige koppen worden gebruikt voor wortel therapie Deze parodontale instrumenten draaien met extreem hoge snelheden (8000 - 12000 min-1) en worden gebruikt om blootliggende wortelkanalen te reinigen of glad te strijken. Deze boren worden ook gebruikt voor worteloppervlakken in diepe zakken of in moeilijk bereikbare tandruimtes. Afwerkingsboren worden gebruikt om de oppervlakken van de tand glad te strijken. Deze boren kunnen verschillende geometrieën hebben, ronde of conische bevestigingen zijn hier de regel. De snijkanten van de afwerkmachines zijn niet zozeer ontworpen voor materiaalverwijdering als wel voor het gladmaken van oppervlakteruwheid. Hierdoor zijn de tanden hier smaller en zijn de snijhoeken kleiner dan bij frezen die zijn ontworpen om defect tandmateriaal te verwijderen. Een andere frees is de kroonsnijder. Dit instrument, dat een zeer speciale snijgeometrie heeft, is ontworpen voor het bewerken van niet-edele legeringen, dwz het verwijderen van amalgaamvullingen of kronen. Bij kaakchirurgie wordt de Lindemann-braam, genoemd naar de uitvinder August Lindemann, gebruikt om door botten of tanden te snijden. Deze frees is een hybride van een freesinstrument en een zaag, en zijn speciale vorm, die taps toeloopt naar de punt, maakt hem bijzonder zacht in gebruik tijdens operaties.
Structuur en werkwijze
Ongeacht de vorm en het beoogde gebruik, bestaat een frees altijd uit een handvat ("schacht") en het verwisselbare freesopzetstuk. Bij de handgreep wordt onderscheid gemaakt tussen de turbine en het tandheelkundige hoekstuk. De turbine wordt aangedreven door perslucht en bereikt snelheden tot 450,000 tpm, maar heeft een lager koppel dan de motoraangedreven hoekstukken. Het freesopzetstuk wordt onderscheiden tussen de nek en hoofd. De hoofd verwijst naar het deel van de snijplotter dat direct op de tand werkt, terwijl de nek is een extensie tussen de hoofd en de schacht. Deze verlenging houdt een afstand tussen de kop en de schacht zodat het instrument gemakkelijk in de mond Tandfreesmachines werken met hoge snelheden tussen 2000 en 20,000 omwentelingen per minuut. Deze snelheden zorgen ervoor dat er altijd meerdere snijkanten in gebruik zijn, wat een zachte behandeling van de zieke tand mogelijk maakt.
Medische en gezondheidsvoordelen
Het gebruik van freesmachines heeft een revolutie teweeggebracht in de tandheelkunde. Tot het einde van de 18e eeuw was de enige manier om een zieke tand te behandelen, deze te verwijderen. Dit gebeurde in geen geval op een manier die zachtaardig was voor de patiënt. Zogenaamde "tandbrekers" trokken de tanden vaak zonder uit de kaak anesthesie en stopte het bloeden door gloeiend hete ijzers aan te brengen. De New Yorkse tandarts John Greenwood ontwikkelde vervolgens in 1790 's werelds eerste boormachine - met de hand bediend en met het spinnewiel van zijn grootmoeder als aandrijving. Sindsdien is er veel veranderd in freesmachines. Nadat eind jaren tachtig van de vorige eeuw de elektrische boor werd ontwikkeld, maakte de tandheelkunde een enorme sprong voorwaarts, vooral op het gebied van rotatiesnelheden. Wat aanvankelijk 1880 min-500 was, is nu 1 min-450,000 geworden, watpijn het verwijderen van tanden is in de eerste plaats mogelijk. Zieke tanden zien er niet alleen lelijk uit en kunnen enorme gevolgen hebben pijn, maar als ze onbehandeld blijven, kunnen met name infecties in de kaakstreek snel optreden leiden naar bloedvergiftiging, wat levensbedreigend kan zijn. In vroegere tijden leidden veel niet-genezen wortelinfecties tot een vroege dood. Ontbrekende tanden veroorzaken ook een verkeerde uitlijning van de kaak en spraakproblemen. Het gebruik van freesmachines in de tandheelkunde heeft het lijden van miljoenen mensen tot een aanvaardbaar niveau teruggebracht en de gruwel van tandheelkundige behandelingen grotendeels weggenomen.
