fotografisch geheugen staat ook bekend als eidetisch of iconisch geheugen. Mensen met fotografisch geheugen hebben de gave om specifieke details, cijfers, letters, afbeeldingen of namen net zo precies uit het geheugen op te roepen alsof ze naar een foto kijken. Terwijl sommige mensen alleen individuele objecten, afbeeldingen of situaties onthouden, kunnen anderen hele pagina's uit boeken of kranten oproepen geheugen.
Wat is fotografisch geheugen?
Mensen met een fotografisch geheugen hebben de gave om specifieke details, getallen of afbeeldingen net zo nauwkeurig uit het geheugen op te roepen alsof ze naar een foto keken. In het gewone spraakgebruik verwijst de term fotografisch geheugen naar het speciale vermogen van mensen om situaties, afbeeldingen, cijfers, letters of objecten te onthouden, bewust of onbewust, zonder fouten gedurende een lange tijdsperiode. Mensen van wie wordt gezegd dat ze dit geschenk hebben, dompelen zich onder in hun geheugen alsof het een foto is, en creëren een exacte kopie van de voorheen zintuiglijke informatie. De bewust getrainde terughoudendheid die schakers helpt om bijvoorbeeld honderden partijen uit het hoofd te leren om te slagen in hun spel, hoort daar niet bij. In dit geval gaan onderzoekers eerder uit van een talent voor het combineren, het onthouden van bepaalde spelvolgorde en het daaraan koppelen van betekenisvolle stukopstellingen. De psychologie spreekt van een eidetisch of iconisch geheugen of fenomeen.
Functie en taak
Iconisch geheugen slaat nauwkeurige visuele informatie op in het sensorische deel van de hersenen gedurende een periode van enkele seconden. Een paar mensen zijn in staat om deze visuele informatie voor een langere periode buiten het iconische geheugen op te slaan en later nauwkeurig te reproduceren. Dit deel van de geheugencapaciteit wordt in technische taal eidetisch geheugen genoemd. Eidetisch geheugen kan vragen en details over een afbeelding of scène beantwoorden en kan objecten een naam geven. Een gemakkelijk genoemd voorbeeld is de persoon die door een boek bladert en zich vervolgens precies kan herinneren welke regel of passage op welke pagina staat. Het feit dat hij zich vervolgens individuele regels of passages van de lezing met paginaprecisie kan herinneren, betekent niet dat hij de inhoud heeft begrepen. Hoewel mensen waarschijnlijk slechts ongeveer een kwart van hun hersenen vermogen op een zinvolle manier, hebben ze normaal gesproken geen fotografisch geheugen omdat het vermogen van de hersenen om informatie op te nemen beperkt is. Bovendien is het proces van het vergeten van nogal onbelangrijke informatie een essentieel onderdeel van het geheugen. Eidetics graven in hun geheugen alsof het een foto is. Dit geheugen is echter niet volledig reproduceerbaar. Vanaf een bepaalde leeftijd zijn kinderen vaak superieur aan volwassenen met het geheugenspel “Memory”. Ze hebben een speciale gave om de afbeeldingen van de gesloten kaarten en hun posities te onthouden. Studies tonen aan dat ongeveer vijf tot tien procent van de kinderen een eidetisch geheugen heeft, maar dat ze het later verliezen, vermoedelijk door de latere reconstructie en vermindering van de neuronverbindingen die verantwoordelijk zijn voor het geheugen. Experimentele series met mensapen blijken nog positiever te zijn. Mensapen zijn beter in staat om de rangschikking van afbeeldingen en cijfers te onthouden dan mensen (zoals bijvoorbeeld blijkt uit de experimenten van Inoue en Matsuzawa, 2007, Matsuzawa, 2009). Volwassen mensen houden rekening met het alledaagse leven dat wordt belast met hoge eisen en informatie-indrukken en vervallen in een informatie-economie, waarmee ze alleen de informatie en indrukken onthouden die voor hen belangrijk zijn en het meeste van de rest uit hun geheugen vergeten. Het verdwijnen van het eidetisch geheugen vanaf de puberteit wordt in verband gebracht met het fenomeen van versnelling, de versnelling van de ontwikkeling, die in de loop van de tweede helft van de vorige eeuw snel is toegenomen en heeft geleid tot ingrijpende veranderingen in ons dagelijks leven. De mogelijkheid om nauwkeurig woorden, afbeeldingen, cijfers en namen op te roepen, is afhankelijk van de hersenen's neuroplasticiteit en het vermogen om herhaaldelijk verbindingen te herschikken en te wissen. Wetenschappers geloven dat het onmogelijk is om elk detail te onthouden zoals in een 'innerlijke foto' en het later terug te roepen.
Ziekten en kwalen
Medisch onderzoek suggereert dat eidetisch geheugen wordt geassocieerd met schade aan de temporale kwab in de hersenen. Deze schade treedt heel vroeg op tijdens de embryonale ontwikkelingsperiode. De meeste getroffen personen zijn mannen, waaronder veel autistische personen. Het is bekend dat deze een buitengewoon vermogen hebben om nauwkeurige informatie en details te onthouden en om deze herinnering op elk moment weer op te roepen. De beperkte capaciteit van het menselijk brein bepaalt de selectie van belangrijke en onbewuste informatie. Dit mechanisme is belangrijk omdat anders de hersenen zouden worden overspoeld met informatie die ze niet kunnen verwerken. Deze situatie vertegenwoordigt een toegenomen spanning niveau, dat, als het langer duurt, zich kan uiten in negatieve effecten zoals emotionele overdreven reacties en psychische ziekten. De term 'fotografisch geheugen' wordt in het dagelijks leven niet consequent gebruikt. Veel mensen kunnen zich bijna alle details van hun leven en de bijbehorende omstandigheden decennialang herinneren, waarbij veel indrukken slechts begeleidend of onbelangrijk van aard waren. Dat geldt ook voor de Amerikaanse Jill Price, die zich sinds 1980 elke dag van haar leven kan herinneren. In maart 2006 behandelden hersenonderzoekers van de University of California het ogenschijnlijk fenomenale geheugen van de Californiër en wijdden ze een studie in het technische tijdschrift ' Neurocase ”voor haar. Jill Price herinnert zich nu al 35 jaar niet alleen elke dag van haar leven, maar ook de omstandigheden die zich in die tijd hebben voorgedaan. Ze kan bijvoorbeeld precies noemen wat er op een bepaalde datum is gebeurd, zoals een vliegtuigongeluk op 19 juli 1989, dat ze op het nieuws had gezien. Ze gaf echter toe bijzonder geïnteresseerd te zijn in dit onderwerp en getuigt dat ze zich niets herinnert van dingen die voor haar onbelangrijk zijn, zoals gedichten die ze als kind uit het hoofd heeft geleerd of historische data. Daarom heeft Jill Price meer kans op een autobiografisch geheugen, waarmee de onderbewustzijn opgeslagen indrukken van haar leven die voor haar bijzonder belangrijk waren. Onderzoek naar het menselijk geheugen in het algemeen is nog steeds niet op een deugdelijke wetenschappelijke basis, aangezien er tot op heden geen consistente bevindingen zijn.
