Epidermophyton floccosum is een schimmelsoort in de subgroep Eurotiomycetidae en de klasse Eurotiomycetes, ingedeeld in de Onygenales en daaronder in de schimmelfamilie Arthrodermataceae en het geslacht Epidermophytes. De schimmel is een dermatofyt en dus een mogelijke veroorzaker van dermatofytose. De infectie is pathogeen voor mensen en manifesteert zich als huid en nagellaesies.
Wat is Epidermophyton floccosum?
De Eurotiomyceten vertegenwoordigen een klasse van buisvormige schimmels. In deze klasse van schimmels vormen de Eurotiomycetidae een subklasse. Hieronder staat de volgorde Onygenales, die de schimmelfamilie Arthrodermataceae omvat. In deze familie vormt Epidermophyton een geslacht. Binnen dit schimmelsoort is de soort Epidermophyton floccosum een van de bekendste soorten. De soort is ingedeeld in de niet-taxonomische groep van dermatofyten, waaronder draadschimmels met koolhydraat- en keratinevoeding. De soort Epidermophyton floccosum is de enige menselijke pathogene schimmel binnen het schimmelgenus Epidermophytes. In microscopisch beeld bestaat de soort uit knotsvormige gladde en dunwandige macroconidia die tot acht kamers kunnen hebben. De kamers bevinden zich meestal sporadisch lateraal van de septaathyfen. Soms zitten ze ook terminaal in groepen van maximaal vijf en zijn ze dus in clusters gerangschikt. Hun breedte kan oplopen tot twaalf micrometer. In lengte reiken ze tot 40 micrometer. Microconidia worden niet gevormd door Epidermophyton floccosum. Intercalaire terminale chlamydosporen worden vaak waargenomen.
Voorkomen, verspreiding en kenmerken
Schimmels van de soort Epidermophyton floccosum groeien optimaal bij temperaturen van ongeveer 28 graden Celsius, hoewel ze ook groeien in een omgeving van 37 graden Celsius. Het constant warme lichaam van mensen is dus een geschikte groeiomgeving. In tegenstelling tot veel andere dermatofyten valt de soort Epidermophyton floccosum niet aan haar onder alle omstandigheden. De bacteriesoort groeit matig snel op Sabouraud glucose agar-agar en Mycosel-agar en lijkt aanvankelijk wit. Binnen enkele dagen krijgt de thalus zijn karakteristieke olijfgroene kleur. Bovendien treden paarse en roze kleurvariaties op. De platte kolonies hebben meestal een centrale verhoging in de vorm van een knop. Stralende groeven of plooien kenmerken het isolaat. Binnen slechts een week kan een kolonie Epidermophyton floccosum groeien tot 25 millimeter groot. Na ongeveer drie weken vormen zich in de kolonies witte en wattenachtige luchtmyceliumschilfers. Met de leeftijd wordt de schimmel pleomorf en is hij samengesteld uit wit en watten steriel mycelium. Mycelium is het geheel van hyfen van een schimmel of bacterie. Schimmels van de soort Epidermophyton floccosum zijn dermatofyten en bezitten het enzym keratinase. In tegenstelling tot andere dermatofyten, gebruiken ze het om keratine af te breken voor groeidoeleinden. De schimmelsoort wordt van persoon op persoon overgedragen. In de meeste gevallen is de overdracht niet direct, maar vindt deze plaats via baden, douches, handdoeken, schoenen of andere kleding zoals ondergoed. Bij mensen koloniseren de schimmels meestal het liesgebied of de benen. Kolonisatie is echter ook mogelijk op het gezicht, nek, achterkant, buikstreek, armen, handruggen, handpalmen, en vinger interdigitale ruimtes. Daarnaast voelen de schimmels zich thuis op de voetzolen, in de ruimtes tussen de tenen en in het gebied van de nagels Bij infectie met Epidermophyton floccosum is naast directe en indirecte overdracht van mens op mens ook overdracht door contact met besmette dieren mogelijk. Bovendien kan de schimmel van de grond naar de menselijke gastheer gaan. Infectie met Epidermophyton floccosum is altijd ziekteverwekkend voor de mens en leidt er bijvoorbeeld toe huid mycose in de vorm van rode en schilferige uitbloeiingen die zich naar de periferie verspreiden. Nagelmycosen geassocieerd met de ziekteverwekker staan bekend als onychomycosen (nagel schimmel), waardoor de nagels broos en bruinachtig worden.
Ziekten en kwalen
Dermatofytose is de naam die aan iedereen wordt gegeven huid ziekten veroorzaakt door draadschimmels in de zin van dermatofyten. Zo veroorzaakt de schimmelsoort Epidermophyton floccosum ook dermatofytose. In de meeste gevallen treft de ziekte alleen de oppervlakkige huidlagen. De dermis of subcutis wordt vrij zelden gekoloniseerd. De ziekte wordt ook wel tinea genoemd en treft de nagels naast huidgebieden. In principe kan dermatofytose ook de haar Dit is echter niet het geval bij een infectie met Epidermophyton floccosum. Het meest voorkomende symptoom van kolonisatie met Epidermophyton floccosum zijn rode puisten op de huid, die zich in een ringvormig naar radiaal patroon verspreiden. In de klinische praktijk wordt de ziekteverwekker gedetecteerd door microscopisch onderzoek van de huidschubben en aangetaste nageldelen of door cultuur. Lokaal worden verschillende middelen gebruikt om de patiënten te behandelen. In aanvulling op fluconazol en itraconazol, voriconazol heeft zich gevestigd als een actief middel tegen alle dermatofyten. Daarnaast worden terbinafine en triazolen ook gebruikt, vooral bij ernstigere plagen. Griseofulvin wordt nu nog maar zelden gebruikt bij de behandeling van schimmelziekten De schimmel Epidermophyton floccosum is een relatief veel voorkomende veroorzaker van dermatofytose in Centraal-Europa. In vergelijking met andere dermatofyten komt de infectie ermee voor op de vierde plaats. De detectie van de ziekteverwekker wordt in ieder geval beschouwd als een bevinding die moet worden behandeld. Externe behandeling van deze ziekteverwekker wordt voornamelijk uitgevoerd door middel van antischimmelmiddelen crèmes en solutions van de bovengenoemde werkzame stoffen. In het geval van een aantasting van de nagels, de therapie is systemisch. Antischimmelmiddelen in de vorm van tablets en capsules geschikt voor systemische therapie van nagel besmetting.
