Elektroglottografie is een niet-invasieve diagnostische procedure voor de laryngeale stemplooi die speciaal wordt gebruikt om het succes van de behandeling in de laryngeale stemplooi te volgen therapie De twee elektroden zijn oppervlakkig aan de schildklier bevestigd kraakbeen vleugels bepalen de veranderde elektro-impedanties in het geval van trillen stembanden en grafisch het gebruik van de stem weergeven in een zogenaamd electroglottogram. Bij het evalueren van dit elektroglottogram wordt de geregistreerde Lx-golfvorm van stemplooivibratie gecontroleerd op afwijkingen, zoals onvolledige trillingen, waardoor de arts dysfonie en stemproductiestoornissen verder kan classificeren.
Wat is elektroglottografie?
De KNO-arts gebruikt elektroglottografie om het strottenhoofd te diagnosticeren stembanden Hiervoor krijgt de patiënt na onderzoek twee elektroden op de schildklier kraakbeen lobben en daarmee het gebruik van de stem kunnen grafisch worden weergegeven. Electroglottography toont de trillingscyclus van de stembanden en strottehoofd tijdens normaal en slecht spreken en zingen met behulp van een laryngograaf. De procedure is een niet-invasieve meetmethode die voornamelijk werkt via twee oppervlakkig bevestigde elektroden. Het kan daarom ook wel EGG worden genoemd en registreert in het bijzonder veranderde elektrische impedanties van de trillende stemplooien. De opnames van de laryngograaf worden electroglottogrammen genoemd en geven informatie over de kwaliteit en kwantiteit van stemplooivibratie. Dit illustreert uiteindelijk het taalgebruik van de stem. Oorspronkelijk was elektroglottografie bedoeld voor gehoorstoornissen. De procedure is nu echter ook klinisch instrumenteel voor visuele feedback therapie Fabre had de basisprincipes van de meetprocedure al in 1957 beschreven. Na dit eerste idee werd de elektroglottografie aangepast en verfijnd tot het overeenkwam met wat tegenwoordig algemeen wordt gebruikt.
Functie, effect en doelen
Toegepaste elektroglottografie wordt voornamelijk gebruikt om laryngeale stemplooibehandelingen of stemtherapieën te regelen. Met name het succes van therapie voor organische stoornissen van de stem kan bijna ideaal worden geëvalueerd met de procedure. Soms wordt elektroglottografie ook gebruikt bij larynx-stem-lip diagnostiek. De EEG-procedure kan bijvoorbeeld worden gebruikt voor diagnostiek van dysfonie. Twee elektroden worden symmetrisch op de vleugels van de schildklier geplaatst kraakbeen ter voorbereiding van de meting. Tijdens spraak, zang of fonatie meet de laryngograaf tenslotte de wisselstroomweerstand tussen deze twee elektroden. Het apparaat registreert zijn metingen in de vorm van een Lx-golfvorm, waarbij Lx staat voor het opgenomen laryngogram. De golfvorm beweegt in een positief bereik als de stemplooien sluiten. Elke piek van de golf markeert een maximaal contact van de twee stemplooien. De hoofdrand van de golf geeft informatie over het begin van elke sluitingsfase. Daarentegen geeft het elektroglottogram geen definitieve informatie over de openingsbreedte van de glottis. Horizontale openings- en sluitbewegingen van de laryngeale stemplooien van en naar de middellijn kunnen daarentegen gemakkelijk worden waargenomen en vormen daarom de belangrijkste component in de laryngograafgolfvorm. De verticale componenten van de trillingscyclus kunnen echter nauwelijks worden beschreven. De geregistreerde golfvorm wordt na meting medisch geëvalueerd. Abnormale golfvormen treden op met fysieke afwijkingen en dus leiden de arts om een medisch veroorzaakte stemstoornis te vermoeden. Zo'n stoornis kan zich bijvoorbeeld uiten in constant onregelmatige of zelfs gedeeltelijk onvolledige trillingen. Zelfs kortere secties van dergelijke gestoorde trillingen kunnen een aanwijzing zijn voor stemstoornissen. Onregelmatige trillingen als een indicatie van stemstoornissen zijn het duidelijkst terug te vinden in veranderingen in de hoofdtoonhoogte en in de articulatie van velaire medeklinkers. Afwijkende verschijnselen kunnen echter ook worden uitgedrukt op het elektroglottogram via aërodynamische verstoringen van de luchtstroom naast dissymmetrische stemplooivibraties.
Risico's, bijwerkingen en gevaren
Omdat elektroglottografie een niet-invasieve procedure is, gaat het gebruik ervan niet gepaard met bijwerkingen of risico's voor de patiënt. Een intramuraal verblijf is niet vereist om het uit te voeren. Naast elektroglottografie zijn er ook procedures voor laryngeale stemplooiendiagnose. Of elektroglottografie of een alternatieve procedure geïndiceerd is, wordt daarom voor het individuele geval door de behandelende arts bepaald. Een van de bekendste alternatieve procedures is klassieke indirecte laryngoscopie. Bij deze visuele procedure steekt de arts een spiegel of een vergrotende endoscoop in de keel. Als de kokhalsreflex sterk is, plaatselijke verdoving van de keelholtewand kan worden aangegeven. In vergelijking met deze procedure is elektroglottografie veel comfortabeler en gemakkelijker voor zowel de patiënt als de arts. Bij de alternatieve procedure van directe laryngoscopie brengt de arts opnieuw een ondersteunende laryngoscoop en een endoscoop in, die meestal ook is aangesloten op een microscoop. Hierdoor kan het slijmvlies van de strottehoofd om bekeken te worden. Ook wijzigingen en aanbetalingen kunnen op deze manier zichtbaar worden gemaakt. Bij het diagnosticeren van zowel verlamming als carcinomen of andere dergelijke veranderingen, kan deze procedure logischer zijn dan pure elektroglottografie. Een derde alternatieve procedure is de zogenaamde laryngostroboscopie, waarbij korte lichtflitsen worden gegenereerd en gesynchroniseerd met de trillingen van de stemplooien door een larynxmicrofoon. De arts verandert vervolgens de frequentie van de flitsen, waarbij hij mogelijk een vertraagde trilling visualiseert. Net als bij elektroglottografie, visualiseert deze procedure niet de verticale component van de trillingen, maar concentreert ze zich op het stemplooioppervlak. Elektroglottografie heeft iets vooruit op alle bovengenoemde methoden, omdat de niet-invasieve procedure geen complexe evaluaties van akoestische signalen tijdens spraak vereist, noch de arts dwingt om in te grijpen in het spraakproces zelf. Om deze redenen is elektroglottografie bijzonder populair bij de diagnose van de larynx-stemplooien, ondanks de mogelijke alternatieve procedures. In gevallen van tumorveranderingen kan de procedure echter worden gecombineerd met directe laryngoscopie.
Typische en veel voorkomende larynxaandoeningen
- keelontsteking
- Larynxkanker
- Laryngeale verlamming
- Epiglottitis (ontsteking van de epiglottis)
