Bloed stolling beschrijft de chemische verandering van bloed van een vloeibare naar een vaste toestand. Dit is voornamelijk voor wondsluiting, maar bloed stolling kan optreden in andere delen van het lichaam.
Wat is bloedstolling?
Bloed stolling beschrijft de chemische verandering van bloed van een vloeibare naar een vaste toestand. Als er bloed in de circulatie, het is vloeibaar en blijft in die toestand. Verschillende bloedbestanddelen zijn echter ook verantwoordelijk voor het initiëren van bloedstolling wanneer dat nodig is. Als het bloed in contact komt met een open wondbegint het proces van bloedstolling onmiddellijk. Hoe kleiner en onschadelijker de wond, hoe sneller deze weer wordt gesloten. Door bloedstolling ontstaat een soort netje waarin bloed bloedplaatjes (trombocyten) worden gevangen en vormen een steeds dikkere, vaste en uitdrogende laag waardoor vers bloed niet meer naar buiten kan doordringen. Aan de buitenkant vormt zich een litteken dat de wond beschermt tegen infectie en de tijd geeft om nieuw te groeien huid en sluiten op lange termijn. Bloedstolling is een basisfunctie van het menselijk lichaam en er kunnen ook verwondingen optreden interne organen De bloedstolling kan echter niet groter, ernstiger worden wonden of levensbedreigende verwondingen, wat een van de redenen is waarom ze gevaarlijk zijn.
Functie en taak
De belangrijkste bloedcomponent voor een goede bloedstolling is fibrine. Het is een kleverig bestanddeel van bloed dat als een fijn gaas de wond bedekt. Dit gebeurt binnen zeer korte tijd na het letsel, omdat fibrine altijd in het bloed aanwezig is. De restanten van dit fibrinenet zijn soms nog te zien als een witte rand op oud littekens Omdat fibrine plakkerig is en zich in een net vormt, rood bloedplaatjes erin verstrikt raken op weg langs de wond. Hoe groter bloedplaatjes gevangen in het fibrinegaas, hoe minder bloed er door de wond kan komen. De bovenste lagen gestold bloed drogen uiteindelijk uit in de lucht en vormen een zichtbare rode wondsluiting. Het belangrijkste doel van bloedstolling is om extern en intern te sluiten wonden Deze zijn hierdoor goed beschermd tegen infectie en vers bloed kan niet meer naar buiten doordringen. Terwijl de korst van gestold bloed de wond van buitenaf afschermt, nieuw huid vormt zich al snel daaronder. Als deze eenmaal volwassen is geworden tot het punt waarop er geen wond meer is, wordt de korst van onderaf weggeduwd en is de wond genezen. Als er geen bloedstolling was, zou elke bloedende wond, hoe klein ook, een potentieel levensbedreigende bedreiging voor de mens zijn, aangezien het bloedverlies nooit zou eindigen zonder bloedstolling. Ook waardevol is de bescherming tegen infectie die gestold bloed aan de wond geeft. Zonder deze afsluiting naar buiten zou er een zeer hoog infectierisico zijn in elke wond, aangezien deze open zou blijven en er geen barrière zou zijn in de vorm van de gedroogde korst tegen vuil en pathogenen proberen van buitenaf binnen te komen.
Ziekten en kwalen
Bloedstolling werkt bij sommige mensen helemaal niet in de vorm van een zeldzame erfelijke ziekte: dat is het wel hemofilie, die bijna uitsluitend mannen treft. Elke kleinste wond wordt een levensbedreigende verwonding voor hemofiliepatiënten, omdat hun bloed niet kan stollen. Zelfs kleine verwondingen blijven op deze manier bloeden. In bepaalde wondenZelfs als de wond vuil is, stolt het bloed zeer snel, zelfs voordat het kan worden schoongemaakt. Door de snelle stolling van bloed worden vuildeeltjes of pathogenen in de wond en kan een infectie veroorzaken. Verwondingen in vuile, niet-kiemvrije omgevingen veroorzaken de meest voorkomende wondinfecties. Als ze echter oppervlakkig blijven en snel genoeg worden behandeld, verspreiden ze zich meestal niet. In het ergste geval kan vuil en kiemen wel leiden dragen en een breed scala aan ziekten, van een etterende wond tot een gevaarlijke infectie zoals tetanus Bloedstolling kan ook gevaarlijk worden in het geval van inwendige verwondingen. Deze komen voor bij ongelukken, explosies en andere ongelukken en worden soms helemaal niet of in ieder geval lange tijd niet opgemerkt. Een deel van het bloed dat uit de interne wond lekt, stolt, maar de gestolde deeltjes kunnen de wond niet sluiten en uiteindelijk in de bloedbaan terechtkomen. Ze worden trombi genoemd, ze zijn gevaarlijk omdat ze kleinere kunnen blokkeren schepen of verstrikt raken in grotere schepen en ze gevaarlijk blokkeren. Dit kan leiden tot levensbedreigende gevolgen, en in het ergste geval komt alle hulp zo laat. Als ze zich al hebben gevormd, moeten ze met een kleine ingreep weer uit de bloedbaan worden verwijderd. Hoewel bloedstolling alleen probeert interne wonden te sluiten, faalt het vanwege de omvang van dergelijke verwondingen en wordt het een gevaar. Daarom zelfs na een klein ongeval een grondige fysiek onderzoek van alle betrokkenen is belangrijk om interne verwondingen goed te behandelen en het risico op trombi te elimineren. Tegenwoordig worden bloedgroeponderzoeken uitgevoerd tijdens bloedtransfusies. De reden hiervoor is dat bloed stolt, zelfs als het in contact komt met de "verkeerde" bloedgroep. Hoewel het exacte chemische proces enigszins verschilt van de gebruikelijke bloedstolling, treedt ook klontering op - wat koste wat het kost moet worden vermeden.
