Hoe kunnen acnelittekens worden verwijderd?
Afhankelijk van de grootte, vorm en locatie van de acnelittekens op het lichaam (bijvoorbeeld op het voorhoofd, op het hele gezicht of op de rug), kunnen verschillende methoden worden overwogen om ze te verwijderen. In principe kunnen acnelittekens op de volgende manieren worden behandeld:
- Lasertherapie (CO2-laser, Fraxel-laser, Erbium:YAG-laser)
- Chirurgische littekencorrectie
- Behandeling met ijsvorming
- Slijpbehandeling
- Chemische peeling
- dermabrasie
- microdermabrasie
- Injectie met cortisone
- Collageen injectie
- Microneedling
Deze behandelmethoden worden uitgevoerd door een dermatoloog of een plastisch chirurg. De dermatoloog of plastisch chirurg beslist per geval welke methode het meest geschikt is om de acnelittekens te behandelen.
Afhankelijk van de procedure vereist de behandeling van zeer grote acnelittekens soms een ziekenhuisopname. In veel gevallen wordt de behandeling echter poliklinisch uitgevoerd. De meeste van deze behandelmethoden vereisen echter meerdere sessies met de arts.
Chirurgische littekencorrectie, icing-behandelingen en lasertherapie vereisen uitgebreide nazorg. Getroffen personen kunnen na de behandeling enkele dagen afwezig zijn van werk en privéleven.
Laser tegen acnelittekens
De standaardmethode voor het verwijderen van acnelittekens is functionele lasertherapie met een CO2-laser of Erbium:YAG-laser. Met de CO2-laser voert de arts vooral diepere ablaties uit. Met de Erbium:YAG laser schiet hij kleine gaatjes in de huid (fractional lasers). Deze genezen terug met gezond bindweefsel, dat de huid gladder en strakker maakt.
Als alternatief verwijdert de arts het overtollige littekenweefsel in laagjes met een laser. Vervolgens gebruikt hij een kleine naald om een warmtepuls in de huid te sturen, waardoor de groei van normaal, glad collageenweefsel wordt gestimuleerd dat het verharde collageenweefsel van de acnelittekens vervangt.
Over het algemeen strekt de behandeling zich uit over meerdere afspraken, omdat voor- en nabehandelingen noodzakelijk zijn.
Een mogelijk risico van lasertherapie is het verkeerd toepassen van de techniek. In dat geval kan het omliggende weefsel beschadigd raken en kan de huid ernstig geïrriteerd raken.
Chirurgische littekencorrectie
Acnelittekens kunnen ook operatief worden verwijderd. De chirurg verwijdert eerst het overtollige weefsel met behulp van een speciale incisietechniek. Vervolgens plaatst hij de wondranden dicht bij elkaar en hecht ze aan elkaar. Het valt niet uit te sluiten dat hierdoor ook een litteken ontstaat, zij het kleiner.
Alleen bij grotere acnelittekens voert de arts een chirurgische littekencorrectie uit.
Tijdens een ijsbehandeling bevriest de arts het littekenweefsel bij min 180 graden Celsius met vloeibare stikstof. Hierdoor sterft het weefsel af en wordt het vervolgens via een chirurgische ingreep verwijderd.
Slijpbehandelingen
Slijpbehandelingen worden door de behandelend arts toegepast bij zowel acnelittekens met scherpe randen als hypertrofische acnelittekens. In deze gevallen slijpt de arts het overtollige weefsel weg met een diamantboor. Voor deze procedure krijgt de patiënt algemene anesthesie.
Na de behandeling blijven er vaak kleine bultjes achter.
Chemische peeling
Bij een chemische peeling brengt de behandelaar een speciale substantie op de huid aan, waardoor de huid in verschillende lagen loslaat. Het resultaat is een gladdere huid.
Bij deze vorm van acnelittekenbehandeling gebruikt de arts vaak hooggeconcentreerd trichloorazijnzuur (TCA). Het zuurgehalte ligt hier tussen de tien en 100 procent. Tot een zuurgehalte van 30 procent is het mogelijk om zelf zuurpeelings uit te voeren; vanaf 30 procent wordt de behandeling uitgevoerd door een cosmetisch arts of dermatoloog, en vanaf 40 procent alleen door een dermatoloog.
Een zuurbehandeling is pijnlijk en kan, afhankelijk van het huidtype, irritatie en roodheid van de huid veroorzaken. Bovendien verbetert het niet altijd het uiterlijk van acnelittekens. Alleen de toepassing van hooggeconcentreerd zuur kent zeer goede resultaten. Daarna is de huid echter meestal langdurig rood.
dermabrasie
Bij dermabrasie (huidafschuring) gebruikt de arts een fijne braam om de bovenste huidlaag weg te slijpen, waarbij ook overtollig littekenweefsel wordt verwijderd. De huid ziet er gladder en uniformer uit.
Dermabrasie wordt voornamelijk gebruikt voor grote, oppervlakkige en scherpe acnelittekens. Vaak voert de arts het uit onder algemene anesthesie in stationaire omstandigheden. Na de behandeling mogen patiënten het behandelde huidgedeelte gedurende enkele maanden niet blootstellen aan UV-licht (zon, solarium).
microdermabrasie
Bij microdermabrasie schiet de arts fijne, kleine kristallen op de huid om de bovenste huidlaag te verwijderen. Deze methode is wat zachter dan de eerder genoemde technieken en laat na de behandeling meestal geen sporen achter op het gezicht.
Het effect is vergelijkbaar met dat van een mechanische peeling. Afhankelijk van de grootte en diepte van de acnelittekens zijn meerdere sessies gedurende meerdere weken nodig. Een sessie duurt ongeveer 15 tot 30 minuten en is meestal pijnloos.
Bij deze procedure injecteert de arts cortisone rechtstreeks in het litteken. Hierdoor sterft het littekenweefsel af en wordt het litteken platter. Deze methode vernieuwt het weefsel echter niet, waardoor het wat witachtige littekenweefsel na de behandeling nog steeds afsteekt tegen de huid. Deze behandeling is vooral geschikt voor hypertrofische littekens.
Collageen injectie
Deze behandelmethode wordt door artsen gebruikt voor atrofische acnelittekens. Hier injecteert de arts collageen in het litteken – waardoor het kunstmatig wordt opgevuld, het littekenweefsel omhoog gaat en zich aanpast aan het niveau van de omringende huid.
Microneedling
Bij microneedling prikt de arts met veel fijne naaldjes in de aangetaste huid. Deze speciale naalden bevinden zich op een kleine handroller, een dermaroller.
De resulterende micro-verwondingen hebben een stimulerend effect op de stofwisseling van de huid. Er wordt ook aangenomen dat het de vorming van nieuwe bloedvaten en nieuw collageen bevordert, waardoor de littekencontouren fijner lijken.
Indien nodig combineert de arts de behandeling tegen acnelittekens met een fruitzuurpeeling.
Welke huismiddeltjes kunnen helpen?
Om acnelittekens te verwijderen worden in adviesboeken verschillende huismiddeltjes aanbevolen, die puur of bijvoorbeeld in de vorm van zalven of crèmes zouden moeten helpen tegen acnelittekens.
Huismiddeltjes hebben hun grenzen. Als de klachten langere tijd aanhouden, niet verbeteren of zelfs verergeren, dient u altijd een arts te raadplegen.
Hoe ontstaan acnelittekens?
Als zich acnelittekens ontwikkelen, gaat het meestal om bijzonder ernstige gevallen van de ziekte – of zijn de puistjes, puisten of mee-eters onprofessioneel behandeld.
Als je bijvoorbeeld zelf puistjes en mee-eters uitknijpt, dringen bacteriën heel snel in de wond, vermenigvuldigen zich goed in de aanwezige afscheiding en veroorzaken ontstekingen. Het normale bindweefsel wordt vernietigd en vervangen door niet-specifiek weefsel.
Dit verschilt qua uiterlijk van de rest van het weefsel, wordt minder goed doorbloed, verhardt mogelijk en trekt zich naar binnen terug. Dat is de reden waarom acnelittekens zo opvallend zijn. Qua kleur zijn acnelittekens eerst rood en later wit.
Of er acnelittekens ontstaan, hangt niet alleen af van de vorm van acne, maar ook van het individuele huidtype en de leeftijd. Bij oudere mensen herstelt de huid niet zo goed als bij jongere mensen, dus acnelittekens zijn hier een veel voorkomend gevolg van de ziekte.
Verschillende acnelittekens
Niet alle acnelittekens zijn hetzelfde. Afhankelijk van de plaats van vorming en expressie wordt onderscheid gemaakt:
Atrofische acnelittekens
Atrofische acnelittekens worden voornamelijk veroorzaakt door langdurige ontstekingen en etteringen, zoals die optreden wanneer iemand zelf aan puistjes prikt.
In detail maken artsen onderscheid tussen verschillende soorten atrofische acnelittekens:
- Wormvormige littekens (V-vormige littekens) hebben een diameter van minder dan twee millimeter en strekken zich trechtervormig diep en steilwandig uit in de onderste dermis of zelfs in de subcutis.
- Varioliforme littekens (U-vormige littekens) lijken op waterpokkenlittekens. Ze variëren in diameter van 1.5 tot vier millimeter en zijn ondiep of diep, rond of ovaal, en steile wanden.
- Golfachtige littekens (M-vormige littekens) zijn ondiep en hebben een diameter van vier tot vijf millimeter. Ze worden gevormd door bindweefselstrengen die de dermis met de subcutis verbinden.
Hypertrofische acnelittekens
Deze acnelittekens steken uit de huid en vormen zichtbare, ruwe verdikkingen omdat er te veel nieuw weefsel is gevormd om de wond te herstellen. Ze zijn witachtig of huidkleurig en kunnen jeuken of pijn doen. Hypertrofische acnelittekens ontstaan bij mensen met een genetische aanleg vooral op de schouders en het decolleté.
Hypertrofische acnelittekens omvatten ook bruglittekens en keloïden.
Acnelittekens: prognose
Uw dermatoloog zal op basis van het ziektebeeld van uw acne beslissen welke therapieën voor u geschikt zijn. Ook het resultaat van de behandeling is afhankelijk van het huidtype.
Over het algemeen is de prognose voor de behandeling van acnelittekens goed. In veel gevallen verwijdert de arts acnelittekens zodanig dat deze nauwelijks of helemaal niet zichtbaar zijn.
Over het algemeen kunnen ondiepere en kleinere acnelittekens uiteraard sneller en met beter resultaat worden behandeld dan grotere en diepere acnelittekens. In sommige gevallen kunnen diepe littekens zelfs met meerdere behandelingen niet volledig ‘onzichtbaar’ worden gemaakt.
Acnelittekens voorkomen
Acnelittekens zijn niet altijd te voorkomen. Het helpt in ieder geval als je puistjes en mee-eters niet zelf uitknijpt, zodat er geen zelf veroorzaakte ontsteking van de huid ontstaat.
Bij ernstige acne kunnen de ontstekingsprocessen van de huid niet langer zelfcontrolerend zijn. Daarom is het belangrijk om acne zo vroeg mogelijk medisch te behandelen, zodat ontstekingen van de haarzakjes en de huid kunnen worden verminderd en bacteriële infecties vroegtijdig kunnen worden bestreden. Dit helpt om later acnelittekens te voorkomen.
