Introductie
Leeftijdsvlekken worden lentigines senielen genoemd in het Latijn en behoren tot de pigmentatiestoornissen van de huid. Het zijn lichtbruine vlekjes met scherpe randen, die het vaakst voorkomen op de handrug, de onderarmen en op het gezicht. De oorzaak van het verschijnen van ouderdomsvlekken is een langdurige blootstelling aan zonlicht, die toeneemt met de leeftijd, zodat de ouderdomsvlekken meestal pas op hogere leeftijd verschijnen; Vandaar de naam.
Leeftijdsvlekken worden veroorzaakt door pigmentafzettingen in de huid en zijn volkomen onschadelijk. Verantwoordelijk voor de verkleuring van de huid zijn zogenaamde melanocyten, gespecialiseerde cellen in de huid, die produceren melanine, wiens aanwezigheid in de huid onze individuele huidskleur bepaalt. In het bijzonder ouderdomsvlekken zijn ophopingen van lipofuscine (zogenaamd verouderingspigment), dat wordt geproduceerd door de oxidatie van celmembraan.
De cel kan deze stof niet afbreken, waardoor veel van de deeltjes van buitenaf als ouderdomsvlekjes zichtbaar zijn. Ouderdomsvlekken hebben geen ziektewaarde en kunnen meestal om puur cosmetische redenen worden verwijderd. Er is echter een ondersoort van kwaadaardig melanoma (zogenaamd lentigo-maligna melanoom), dat sterk lijkt op ouderdomsvlekken, zodat in sommige gevallen een regelmatige controle door de dermatoloog wordt aanbevolen.
Opties voor het verwijderen van ouderdomsvlekken
Ouderdomsvlekken hebben geen ziektewaarde; de verwijderingskosten om zuiver esthetische redenen moeten dus door de patiënt zelf worden gedragen. Hiervoor zijn er een veelvoud aan meer of minder effectieve procedures in verschillende kostensituaties. De gemakkelijkste en goedkoopste manier is om al de ontwikkeling van ouderdomsvlekken te voorkomen.
Hiervoor moet een crème met een hoge zonbescherming (SPF 50) consequent worden aangebracht op de armen en het gezicht, evenals op het decolleté en nek op jonge leeftijd, zowel in de zomer als in de winter. De meest effectieve methode wordt momenteel beschouwd als behandeling met laserstralen. Hier wordt de behandeling uitgevoerd door een dermatoloog die met een speciaal apparaat een lichtstraal op de bovenste huidlagen schiet, waardoor de pigmentafzettingen uiteenvallen en van immuuncellen worden verwijderd.
Een andere optie zijn het bleken van crèmes met actieve ingrediënten die de ouderdomsvlek verlichten of de hernieuwde pigmentvorming stoppen. Deze omvatten hydrochinon of rocinol. Hier is het succes pas na enkele weken zichtbaar.
Een andere mogelijkheid zijn chemische peelings met fruitzuren (AHA = alfahydroxyzuren) die de bovenste verkleurde huidlagen verwijderen zodat ze zich weer kunnen vormen. Trichloorazijnzuur, een wat sterker zuur, is ook geschikt voor dit doel, maar de behandeling mag alleen worden uitgevoerd door een ervaren dermatoloog, aangezien deze peeling de huid zeer ernstig kan irriteren en verwonden. Een andere methode is de zogenaamde dermabrasie, waarbij de dermatoloog onder plaatselijke verdoving de bovenste verkleurde huidlaag met een soort vijl afsnijdt.
Een vergelijkbare mechanische procedure is koudetherapie (cryotherapie), waarbij de bovenste huidlagen worden bevroren door vloeibare stikstof. Deze sterven vervolgens af en er kan zich een nieuwe, ongekleurde bovenste laag vormen. Ook hier mag de behandeling alleen worden uitgevoerd door een ervaren dermatoloog, anders is het resultaat ongelijkmatig en bestaat er zelfs kans op verwondingen met littekens.
Ongeacht de behandelingsmethode is bescherming tegen de zon na de therapie onmisbaar. Afhankelijk van de procedure moet de zon enkele weken tot maanden volledig worden vermeden en moet dagelijks een crème met een hoge zonbeschermingsfactor (SPF 50) worden aangebracht. De reden hiervoor is dat de door de behandeling geïrriteerde huid een verhoogde pigmentatie terugkrijgt.
