Synesthesie is een symptoom dat nog grotendeels onbekend is bij de algemene bevolking, een eigenaardigheid in de perceptie van sensorische stimuli. Getroffen personen ervaren zintuiglijke indrukken altijd als een koppeling van twee of meer waarnemingen.
Wat is synesthesie?
Synesthesie werd al 300 jaar geleden in de wetenschappelijke literatuur beschreven en we kennen nu bekende patiënten zoals Franz Liszt en Richard Feynman. Synesthesie kwam voor het eerst in de wetenschappelijke focus in 1880 met de studie van gevisualiseerde getallen, en het is pas sinds 1996 het onderwerp van serieus wetenschappelijk onderzoek. Getroffen personen ervaren een of meer gewaarwordingen gekoppeld en als een onlosmakelijk geheel. Synesthesie komt in tal van varianten voor, waarvan de meest voorkomende fotismen zijn, de waarneming van wat wordt gehoord met kleuren, geometrische vormen of kleurpatronen, en gekleurd gehoor, de waarneming van zintuiglijke indrukken met kleuren. Synesthesie varieert van persoon tot persoon. Er zijn verschillende gegevens over de frequentie van het fenomeen; wetenschappers vermoeden dat tussen de 1 op de 200 en 1 op de 2000 mensen een synestheet zou kunnen zijn. Het aantal niet-gemelde gevallen zou veel hoger kunnen zijn, omdat getroffen mensen hun waarneming als normaal ervaren, zich niet bewust zijn van hun synesthesie.
Oorzaken
Erfelijke oorzaken liggen ten grondslag aan de meeste synesthesieën, die door twee feiten kunnen worden bewezen: Getroffen personen beschrijven hun specifieke perceptie als nooit anders geweest, en synesthesie komt vaker voor in gezinnen; Bij circa 25% van de eerstegraads familieleden kan de diagnose worden gesteld. Getroffen personen hebben afwijkende zenuwverbindingen, waardoor één zintuiglijke prikkel twee of meer wetenschappelijk meetbare sensaties veroorzaakt. Synesthesie kan worden vastgesteld als een wetenschappelijk feit en anatomisch kenmerk vanwege deze zenuwverbindingen, dus de sensorische indrukken zijn medisch echt. Synesthetische percepties drukken zichzelf in op de geheugen beter dan de triggerende stimulus, waardoor getroffen personen de kleur beter kunnen onthouden dan het triggergeluid. Bovendien zijn synesthetische ervaringen onvrijwillig en onbewust en kunnen ze niet bewust worden gecontroleerd of gestopt door de getroffen persoon. Synesthesieën kunnen echter ook optreden als misvattingen in hallucinaties, veroorzaakt door geestesziekteepileptische aanvallen of na inname van hallucinogenen. De oorzaken van synesthesie kunnen worden onderscheiden door hun voorkomen: terwijl aangeboren synestheten zintuiglijke indrukken beschrijven met volledig bewustzijn in het dagelijks leven, in hallucinaties alle waarneming is verstoord.
Symptomen, klachten en tekenen
Synesthesie wordt door getroffen personen vaak lange tijd niet als bijzonder kenmerk herkend, omdat het aangeboren is en een synesthesie op deze manier altijd zintuiglijke prikkels uit zijn omgeving heeft waargenomen. Bij getroffen personen zijn verschillende waarnemingsgebieden aan elkaar gekoppeld. Als gevolg hiervan ervaren ze twee of meer verschillende soorten perceptie tegelijkertijd als reactie op een enkele sensorische stimulus. Het meest voorkomende type synesthesie is het horen van kleuren: voor de getroffen persoon heeft elk geluid zijn eigen kleur die hij of zij waarneemt wanneer hij het hoort. Er zijn echter veel verschillende soorten synesthesie. Het kan alle zintuigen beïnvloeden: horen, zien, proeven, ruiken en aanraken. Bovendien is elke synesthesie uniek. De locatie van de waarneming is moeilijk te bepalen en kan zich binnen of buiten het lichaam van de synestheet bevinden. De koppeling van gewaarwordingen vindt onvrijwillig plaats en kan niet worden onderdrukt. Synesthesieën zijn meestal niet omkeerbaar: als een synesthete een nummer in een bepaalde kleur waarneemt, roept deze kleur omgekeerd niet noodzakelijk het zien van het nummer op. Sommige synestheten kunnen bovengemiddeld presteren geheugen prestaties, omdat synesthetische percepties bijzonder goed worden onthouden. Een ander symptoom kan overgevoeligheid zijn, waarbij de intense ervaring leidt tot een snelle overstimulatie van prikkels. Synestheten kunnen ook een bijzonder goed ontwikkelde creativiteit hebben.
Diagnose en verloop
Zoals beschreven, kan aangeboren synesthesie worden gedetecteerd door hersenen scant. De belangrijkste methoden die worden gebruikt om de dwarsschakelingen in het hersenen zijn functioneel MRI (MRI) of positronemissietomografie (HUISDIER). De eenvoudigere diagnostische methode is een toewijzingstest. Onderwerpen worden gespeeld tonen van verschillende toonhoogte waaraan ze wordt gevraagd om overeen te komen met een van de verschillende kleurenpanelen.Terwijl niet-getroffen personen heldere tonen associëren met heldere kleuren in deze test, hebben synestheten hun eigen associatiewetten die afwijken van deze regel, maar ze kan de keuze van de associatie voor hen logisch en begrijpelijk verklaren. Synesthesie is aangeboren en vertoont gewoonlijk een progressief verloop, veel synestheten melden een toename van zintuiglijke indrukken naarmate ze ouder worden. In tegenstelling tot aangeboren synesthesie is hallucinogene synesthesie niet detecteerbaar. Alleen de mogelijkheid van voorkomen kan worden bepaald op basis van de afgenomen stoffen of aanwezige ziekten.
Complicaties
Vanwege de vele vormen van synesthesie is het niet nodig om over complicaties in het algemeen te spreken. Complicaties als gevolg van behandelingen zijn ook niet van toepassing, aangezien synesthesie geen ziektewaarde heeft en dus geen therapie is noodzakelijk. Synestheten hebben de meeste kans op complicaties in de vorm dat het extra gevoel van een primaire stimulus onaangenaam kan zijn, wat leiden om bepaalde prikkels te vermijden. Het horen van een bepaald geluid kan bijvoorbeeld resulteren in een zintuiglijk - in dit geval gewoon onaangenaam of irritant - gevoel. Deze ongewenste gewaarwordingen zijn echter zeer variabel in verschillende gevallen van synesthesie en komen vaak niet voor. Complicaties kunnen ook ontstaan door aandoeningen die eerst tot synesthesie leidden. Hier zijn weinig mogelijke oorzaken bekend, maar beroertes en ernstig craniocerebrale trauma kan worden genoemd. Al met al moet gezegd worden dat synesthesie meestal als prettig wordt ervaren. Omdat de meeste synestheten hun perceptie niet anders kennen, ontstaan er geen problemen. Integendeel, deze andere vorm van beleving leidt vaak tot uitmuntende prestaties. Alleen wanneer "leren”Om verschillende zintuiglijke niveaus waar te nemen en te mengen, kan de synestheet bepaalde problemen tegenkomen als gevolg van spot of afwijzing.
Wanneer moet je naar de dokter gaan?
De getroffen persoon heeft beslist medische behandeling en onderzoek voor synesthesie nodig. Bij deze ziekte kan er geen zelfgenezing zijn, dus moet in ieder geval een onderzoek door een arts worden gedaan. Hoe eerder de ziekte wordt ontdekt, hoe beter het verloop is. Als er geen behandeling is, zullen de symptomen verergeren. In het geval van synesthesie moet een arts worden geraadpleegd als de getroffen persoon de prikkels en gevoelens van buitenaf niet meer correct kan waarnemen. In dit geval treden er klachten op bij het horen of zien, die het dagelijks leven aanzienlijk kunnen beperken. Ook bij het proeven of ruiken kunnen er ernstige klachten optreden, hiervoor dient een arts te worden geraadpleegd. Voor synesthesie kan in de regel een huisarts geraadpleegd worden. Verdere behandeling wordt dan uitgevoerd door een specialist. In de regel vermindert deze ziekte de levensverwachting van de getroffen persoon niet.
Behandeling en therapie
Hallucinogene synesthesie wordt meestal behandeld door therapie van de onderliggende aandoening of door de inname van hallucinogenen te stoppen. Dit dient tevens als preventieve maatregel. Aangeboren synesthesie is geen ziekte in de ware zin van het woord. Integendeel, veel bewust getroffen mensen zien hun eigenaardigheid als een vaardigheid en een geschenk. Dienovereenkomstig is er geen behoefte aan therapie van de anatomische eigenaardigheid en er is geen mogelijkheid tot preventie. Medisch onderzoek probeert tegenwoordig synesthesie als therapie te gebruiken pijn patiënten. In experimenten met muizen ontdekte een team van onderzoekers dat de genen voor synesthesie en pijn perceptie zijn identiek. In de muizen, pijn stimuli bereikten niet de hersenschors, die verantwoordelijk is voor het pijnbewustzijn, maar eerder die hersenen regio's die verantwoordelijk zijn voor zintuiglijke indrukken en percepties. De synesthetische muizen voelden blijkbaar de pijn niet; ze zagen het als een geur- of smaakindruk. Het doel is nu om deze onderzoeksresultaten te begrijpen, zodat ze kunnen worden gebruikt om nieuwe pijnstillers te ontwikkelen.
Follow-up
Getroffen personen zijn beperkt maatregelen of opties voor nazorg in de meeste gevallen van synesthesie omdat het zeldzaam is voorwaarde. Indien de voorwaarde al sinds de geboorte aanwezig is, kan het meestal niet volledig worden genezen. Daarom moeten de getroffenen genetische tests en counseling overwegen als ze kinderen willen krijgen, om herhaling van de ziekte te voorkomen. In de regel kan de ziekte niet op zichzelf worden genezen. De meeste patiënten met synesthesie zijn afhankelijk van chirurgische ingrepen, die de symptomen permanent kunnen verlichten. Na een dergelijke operatie moet een strikte bedrust worden gehandhaafd, en patiënten dienen zich ook te onthouden van inspanning of fysieke en stressvolle activiteiten. Veel getroffen personen zijn vanwege synesthesie afhankelijk van de hulp en ondersteuning van hun eigen familie. Psychologische ondersteuning kan ook de ontwikkeling van Depressie en andere psychische klachten. Evenzo kan contact met andere lijders aan de ziekte nuttig zijn, aangezien er informatie kan worden uitgewisseld. De ziekte vermindert in sommige gevallen ook de levensverwachting van de getroffen persoon.
Hier is wat u zelf kunt doen
Mensen bij wie synesthesie is vastgesteld, zijn zeer gevoelig voor geluiden, kleuren en andere prikkels. Ze zijn sneller uitgeput en hebben tijd nodig om de indrukken te verwerken. De taak van de familieleden is om de getroffen persoon met begrip te behandelen. Als bij een kind de diagnose synesthesie is gesteld, wordt aanbevolen contact op te nemen met andere getroffen ouders. Door de ervaring van ouders wiens kind synesthetisch gepredisponeerd is, slaagt de opvoeding van hun eigen kind beter spanning-vrij. Om het fenomeen zo goed mogelijk te ondersteunen, moeten er passende ondersteunende kleuterscholen of scholen worden georganiseerd. Kinderen met synesthesie kunnen deelnemen aan het normale leven van alledag, maar vaak zijn er andere psychologische afwijkingen aanwezig. Als synesthesie wordt gediagnosticeerd, moet deze daarom altijd worden behandeld in samenwerking met specialisten en getrainde speciale opvoeders. Bij milde synesthesie heeft het kind vaak helemaal geen beperkingen. Omdat getroffen kinderen echter meestal anders denken en handelen dan mensen zonder synesthesie, is geduld altijd nodig bij het omgaan met de getroffenen. Goede communicatie in huis helpt kinderen met synesthesie om hun unieke gedachtenwereld te verwerken en te verwerken praten erover met vertrouwde mensen.
