Spasticiteit bij multiple sclerose

Introductie

Spasticiteit is een onbedoelde spanning van de spieren boven het normale niveau. Naast verhoogde spierspanning, spiertrekkingen, spier krampen en spierstijfheid komen ook voor. Spasticiteit kan herhaaldelijk in fasen voorkomen of continu zijn.

Ze komen vaak voor in multiple sclerose en worden vaak gecombineerd met spierzwakte. De spasmen kunnen veroorzaken pijn en leiden tot beperkingen in fysieke mobiliteit. De omvang van spasticiteit is voor elk verschillend multiple sclerose geduldig. Sommigen worden in hun dagelijks leven ernstig getroffen door spasticiteit, terwijl anderen slechts geringe beperkingen hebben. Helaas is spasticiteit een van de meest voorkomende oorzaken van invaliditeit bij MS.

Waarom kan spasticiteit optreden bij multiple sclerose?

In MS staat de centrale zenuwstelsel, dat wil zeggen het hersenen en spinal cord, wordt herhaaldelijk aangetast door een ontsteking. Deze leiden tot de vernietiging van de verbindingen tussen de zenuwcellen. In de ware zin keert de ontsteking zich tegen de isolatie van de zenuwcel verbindingen, de myeline.

Dit kan worden voorgesteld als een kabel. Door de isolatie te vernietigen, kan de overdracht tussen de zenuwcellen niet meer plaatsvinden. De zogenaamde motorneuronen zijn verantwoordelijk voor de bewegingen van de spieren.

Er zijn altijd twee motorneuronen met elkaar verbonden. Een daarvan bevindt zich in de hersenen, terwijl de tweede zich in de spinal cord en is verantwoordelijk voor de beweging van een specifieke spier of spiergroep. Als de verbinding tussen de eerste en tweede motorneuron is verstoord, bijvoorbeeld in de context van een ontsteking in multiple sclerose, de seconde motorneuron wordt niet langer geremd door de eerste. Dit leidt tot verhoogde spanning in het spierstelsel. Er ontstaat een spasticiteit.

Welke spieren zijn het meest vatbaar voor spasticiteit?

In principe kunnen alle spiergroepen door spasticiteit worden aangetast als de focus van de ontsteking op de juiste plaats ligt. Daarom wordt een individueel beeld van de aangetaste spiergroepen gemaakt. Vaker komen echter spasmen voor in de been spieren.

Een reden hiervoor is dat de zenuwverbindingen hier bijzonder lang zijn. Spasmen komen daar vaak voor en zijn soms het eerste symptoom van multiple sclerose. De armen worden meestal aangetast naarmate de ziekte voortschrijdt.

Ze worden echter vaak niet zo ernstig beïnvloed door de spasmen en spierzwakte. Spasticiteit in de romp of nek spieren komen minder vaak voor. Gewoonlijk wordt de ene helft van het lichaam ernstiger door de spasmen aangetast dan de andere. Er zijn echter ook sterke individuele verschillen.