De zogenaamde sikkelvoet of pes adductus komt vooral voor bij zuigelingen. In de meeste gevallen is dit verkeerde voetpositie gaat vanzelf achteruit of kan therapeutisch worden gecorrigeerd.
Wat is sikkelvoet?
Sikkelvoet is ook bekend als pes adductus en is een voetafwijking die wordt beschouwd als de meest voorkomende voetafwijking bij zuigelingen. Sikkelvoet manifesteert zich door die van een getroffen persoon voorvoet met een innerlijke draai. Deze naar binnen gerichte kromming heeft meestal invloed op beide middenvoet en de tenen. Afhankelijk van de oorzaak van een sikkelvoet kan de grote teen ook naar binnen afwijken. Dit heet hallux varus. De hielpositie wordt bij een sikkelvoet vaak niet beïnvloed. In veel gevallen treft een sikkelvoet beide voeten. In de regel gaat een sikkelvoet niet gepaard met pijn of beperkingen in de mobiliteit van een getroffen persoon. Zieke voet treft jongens over het algemeen vaker dan meisjes.
Oorzaken
De oorzaak van een sikkelvoet ligt in eerste instantie in een verhoogde activiteit van de spieren van de zogenaamde big toe adductor (een spier die onder meer verantwoordelijk is voor de bevestiging van de grote teen aan de voet) of de scheenbeenspier. Sikkelvoet kan aangeboren of verworven zijn (ontwikkeld na de geboorte). Vaker is de verworven sikkelvoet, die meestal minder ernstig is dan een aangeboren sikkelvoet. Verworven sikkelvoet verbergt vaak het feit dat een getroffen kind vaak in buikligging ligt, wat betekent dat de tenen vaak op de steun rusten. Ten slotte kan een reeds aangeboren sikkelvoet erfelijk of verworven zijn. Sikkelvoet is erfelijk als beide ouders van een getroffen baby overeenkomstige erfelijke kenmerken hebben. Verworven aangeboren sikkelvoet is waarschijnlijk vaak te wijten aan de relatieve smalheid van de baarmoeder.
Symptomen, klachten en tekenen
Sikkelvoet kan normaal gesproken van buitenaf worden gedetecteerd. De misvorming manifesteert zich door de teen en middenvoet naar binnen worden gedraaid en de tenen gedeeltelijk of volledig naar binnen worden verplaatst. De hiel is typisch naar binnen gebogen of naar voren gericht. De misvormingen hebben normaal gesproken geen invloed op de mobiliteit van de aangedane voet. Pijn is ook zeldzaam en treedt alleen op als gevolg van eventuele misvormingen. De aangeboren vorm vertoont ook een naar binnen gerichte gang. Sikkelvoet kan aan één of beide kanten voorkomen. Het komt meestal aan beide kanten voor, hoewel de ernst van de symptomen tussen voeten kan verschillen. Aangeboren sikkelvoet gaat vaak gepaard met andere misvormingen. Getroffen zuigelingen hebben dan bijvoorbeeld vervormde grote tenen of een afgeplatte middenvoetsbeentje. Dit kan leiden op misvormingen en, als gevolg, op gewrichtsslijtage, die daarmee gepaard gaat pijn en verdere bewegingsbeperkingen. Sikkelvoet is daarom vooral te herkennen aan zijn uiterlijke kenmerken. De aangeboren vorm blijft het hele leven bestaan, met meestal geen verslechtering in volksgezondheid Een vroege behandeling kan de symptomen effectief verhelpen.
Diagnose en progressie
Sikkelvoet wordt meestal gediagnosticeerd op basis van de zichtbare, typische misvorming van de voet of voeten. Als er een hallux varus is ontwikkeld, duidt dit meestal op een aangeboren sikkelvoet. De diagnose van een sikkelvoet wordt ook ondersteund door het feit dat de voet wordt gestrekt bij het strijken over de buitenrand van de voet. Als de mate van ontwikkeling van een sikkelvoet moet worden bepaald, een Röntgenstraal onderzoek is geschikt. Bij de overgrote meerderheid van de patiënten gaat de sikkelvoet vanzelf achteruit in de loop van de lichamelijke ontwikkeling. In de overige gevallen is de prognose voor behandeling meestal goed. In enkele onbehandelde gevallen kan een sikkelvoet dat wel leiden pijnigen, osteoartritis en beperkte beweging op de lange termijn.
Complicaties
Onbehandelde sikkelvoet kan in zeldzame gevallen complicaties veroorzaken. Vanwege de permanente uitlijning van de voet bestaat het risico dat de middenvoet zal verstijven. tevens de gewrichten van de voet, knie en heup slijten ernstig, waardoor blijvende schade aan het gewricht ontstaat kraakbeen Dit gaat gepaard met botschade - resulterend in osteoartritis en dus permanente bewegingsbeperkingen. Voor veel van de getroffenen is de veranderde gang ook een cosmetische fout die als onaangenaam wordt ervaren. Op de lange termijn kan malocclusie psychologische problemen veroorzaken, zoals minderwaardigheidscomplexen of bestaande aandoeningen verergeren. Chirurgische ingrepen kunnen de typische complicaties veroorzaken: bloeding, infectie en zenuwbeschadiging. Bijzonder in gevaar zijn het gewricht capsules, die tijdens de operatie kunnen worden beschadigd. Dit resulteert in sensorische stoornissen en, in zeldzame gevallen, permanente bewegingsbeperkingen. Na de operatie wond genezen stoornissen en ontstekingen kunnen voorkomen. Af en toe verschijnt er opnieuw een verkeerde positie, die opnieuw operatief moet worden behandeld. Voorgeschreven pijnstillers en ontstekingsremmers kan gastro-intestinaal ongemak veroorzaken, hoofdpijn, spierpijn, en pijn in de ledematen, evenals een aantal andere bijwerkingen en interacties Allergische reacties op de gebruikte middelen en materialen kunnen ook niet worden uitgesloten.
Wanneer moet je naar een dokter?
Sikkelvoet moet altijd door een arts worden behandeld. In het ergste geval kan dit leiden tot aanzienlijke complicaties en beperkingen in het leven van de getroffen persoon, die een zeer negatieve invloed kunnen hebben op de kwaliteit van leven. Om deze reden moet sikkelvoet bij de eerste tekenen worden behandeld. Zelfgenezing kan niet optreden bij deze ziekte. Een arts moet worden geraadpleegd als de getroffen persoon lijdt aan een duidelijke verkeerde positie van de voet. In dit geval staat de hiel niet helemaal naar voren, wat kan leiden tot hevige pijn aan de voeten. Deze pijn treedt in de regel vooral op tijdens het lopen, maar kan ook in rust optreden in de vorm van pijn. Bij deze klachten dient direct een arts te worden geraadpleegd. Evenzo wijzen sterke bewegingsbeperkingen op een sikkelvoet en moeten op dezelfde manier worden gecontroleerd door een arts. Vooral bij kinderen moeten ouders op de symptomen van deze ziekte letten en vervolgens een arts raadplegen. Gewoonlijk kan sikkelvoet worden gediagnosticeerd en behandeld door een orthopedist.
Behandeling en therapie
In veel gevallen heeft sikkelvoet geen medische behandeling nodig. Als een therapeutische maatregel echter nodig is, bestaat deze vaak uit handmatige correctie van de sikkelvoet bij het kind; als alleen de voorvoet wordt beïnvloed door sikkelvoet, bijvoorbeeld herhaaldelijk drukken van de aangedane voet naar de normale positie kan de sikkelvoet hier corrigeren. Herhaaldelijk strelen van de buitenrand van de voet kan ook bijdragen aan een normale uitlijning van de sikkelvoet. Therapeutische ondersteuning kan ook worden geboden door schuimringen die op de onderbenen van een kind met sikkelvoet worden geplaatst: met behulp van de schuimringen kan worden voorkomen dat de voeten van het kind met de buitenrand op de steun in buikligging liggen. Uitgebreidere therapeutische stappen kunnen nodig zijn als, naast de voorvoet, de middenvoet wordt ook aangetast door sikkelvoet. In dit geval gips gipsverband wordt over een periode van ongeveer één tot drie weken op de dijen aangebracht, die uiteindelijk worden vervangen door zogenaamde positioneringsschalen die 's nachts worden gedragen. Wanneer de getroffen kinderen dan lopen en staan, kunnen speciale schoeninzetstukken worden gebruikt om de sikkelvoet te corrigeren. In enkele gevallen kan een operatie nodig zijn om de sikkelvoet te corrigeren.
het voorkomen
Als sikkelvoet erfelijk is, kan de ontwikkeling ervan meestal niet worden voorkomen. Om verworven sikkelvoet te voorkomen, kan het nuttig zijn om interne voetrotatie te vermijden met een baby in buikligging. Als de eerste tekenen van sikkelvoet verschijnen, kan het raadzaam zijn om medisch advies in te winnen; indien nodig, maatregelen tegen sikkelvoet kan in een vroeg stadium worden ingenomen. Als bij pasgeborenen de diagnose sikkelvoet wordt gesteld, is behandeling niet altijd nodig omdat spontane correctie vaak optreedt tijdens de groei. Als niet-chirurgische therapieën zoals speciale spalken, wraps of orthopedische schoenen niet tot succes leiden, kan de positionele misvorming met een operatie worden gecorrigeerd. Gips afgietsels worden ook toegepast om de voet terug te brengen naar zijn centrale positie. In de pre- en postoperatieve follow-up dienen maatvaste positioneringsspalken als een comfortabele gipsvervanger. Na een operatie of erna gips therapieis een intensieve vervolgbehandeling met fysiotherapeutische ingrepen noodzakelijk. Bijzonder stretching en versterkende oefeningen worden uitgevoerd om de voetpositie te stabiliseren. zelfs bij zuigelingen, fysiotherapie is nuttig om verslechtering van de laterale rotatie van de voorvoet te voorkomen.
Nazorg
De fysiotherapeut behandelt de misvorming van het voetje van de baby met strelende massages die het voetje versterken voetspieren en mobiliseer de tenen. Tijdens de sikkelvoet-nazorg kunnen ouders professioneel geleide voet voortzetten stretching oefeningen zelfstandig thuis. Regelmatige medische controles zijn noodzakelijk, vooral voor chirurgisch behandelde misvormingen, maar ook om het succes van conservatieve te verzekeren therapie maatregelen Orthopedische inlegzolen dienen om het succes van de behandeling op lange termijn te behouden. Antivarus-schoenen worden ook gebruikt als aanvullende maatregel voor succesvolle fysiotherapeutische nazorg. De belangrijkste kosten voor deze stabiliserende schoenen worden gedragen door de volksgezondheid verzekeringsmaatschappijen, mits er een orthopedische diagnose is gesteld. Zelfs een later opgemerkte, licht geprononceerde sikkelvoet moet in ieder geval door een arts worden onderzocht.
Wat u zelf kunt doen
De ervaring leert dat sikkelvoet vanzelf achteruitgaat naarmate het kind groeit. Een medische diagnose is echter dringend noodzakelijk - al was het maar om de voortgang van het individu te documenteren maatregelen Ouders kunnen het genezingsproces ondersteunen door middel van massages. Het is raadzaam om eerst de bijbehorende handbewegingen onder therapeutische begeleiding te oefenen. De spieren worden voorzichtig in de ideale positie gebracht. De rekbaarheid van de voet aan de binnenrand is bepalend voor succes. Voor oudere kinderen zijn oefeningen met een voetbal de moeite waard. Vooral trappen met de binnenkant ondersteunt het genezingsproces en geeft veel plezier. Sikkelvoet is een ernstige afwijking. De voorwaarde mag daarom nooit uitsluitend door leken worden behandeld. Anders bestaat het risico van levenslange loopproblemen met de daaruit voortvloeiende professionele en privébeperkingen. Jonge adolescenten kunnen ondersteund worden door massages en oefensessies. Een combinatie van therapie en zelfmaatregelen belooft het beste succes. Bij complicaties proberen artsen de misvorming te corrigeren met gipsverband en operaties. Als dit niet helemaal lukt, moeten vaak schoenen met inlegzolen worden gebruikt. Pijn- en drukpunten na langere afstanden typeren dan het dagelijks leven.
