Kort overzicht
- Oorzaken: bijv. tendinitis, ganglion, carpaal tunnel syndroom, lunate malacie, artrose, reumatoïde artritis, verwondingen zoals botbreuken, ligament- of schijfblessures.
- Wanneer moet u een arts raadplegen? Als er sprake is van een zichtbare afwijking van het heupgewricht, bijvoorbeeld na een ongeval of val. Als de pijn lang aanhoudt en ernstiger wordt.
- Diagnose: Arts-patiëntconsult voor het afnemen van een medische anamnese (anamnese). Onderzoek en palpatie van de pols om te controleren op verkeerde uitlijning, zwelling en/of verwarming als tekenen van ontsteking. Specifieke provocatietests zoals de test van Phalen om het carpaletunnelsyndroom te diagnosticeren. Echografie voor vermoedelijke tenosynovitis of ganglionen. Röntgenfoto als een botbreuk of artrose wordt vermoed.
- Behandeling: afhankelijk van de oorzaak, bijvoorbeeld immobilisatie en toediening van cortisone bij carpaaltunnelsyndroom, zelden operatie. Bij peesschedeontsteking, korte immobilisatie, plaatselijke koeling, elektrotherapie, ontstekingsremmende medicijnen, enz. Bij botfracturen meestal gipsverband. Voor lunate malacie: immobilisatie in de vroege stadia, anders een operatie. Bij artrose: conservatieve therapie (medicatie, fysiotherapie, etc.), eventueel een operatie.
Pijn in de pols: oorzaken
Blessures als oorzaak van polspijn
Blessures (bijvoorbeeld tijdens het sporten of door een val) leiden vaak tot pijn in de pols. Deze omvatten bijvoorbeeld botbreuken in het polsgebied, evenals ligament- en schijfblessures.
Bot fractuur
Een val op de hand kan de straal nabij de pols breken. De polspijn die ontstaat bij zo’n ‘polsfractuur’ (distale radiusfractuur) is vooral merkbaar als de hand naar buiten wordt gedraaid of de onderarm wordt gedraaid. Bovendien kan de pols opzwellen, onbeweeglijk worden en een zichtbare misvorming vertonen.
Een val op de hand kan er ook voor zorgen dat een handwortelbeen – meestal het scafoïd – breekt. Een typisch symptoom van een scafoïdfractuur is pijn in de zogenaamde tabatiere – de kleine, langwerpige driehoekige holte aan de achterkant van de pols tussen hand en duim.
Ligament- en schijfblessures
Een blessure aan de ulnaire schijf veroorzaakt ook pijn in de pols. Dit is een kraakbeenschijf die tussen de ulna (ellepijp) en de handwortelbeentjes ligt. Bij een ongeval kan het scheuren. Een typisch teken van een gescheurde tussenwervelschijf is pijn aan de ulnaire zijde (pinkzijde) van de pols.
Bij oudere mensen rafelt de kraakbeenschijf. Dit kan ook leiden tot de typische pijn aan de pinkzijde van de pols.
Ontsteking als oorzaak van pijn in de pols
Acute of chronische ontsteking van de peesschedes in de pols kan ook polspijn veroorzaken. Vooral bij oudere mensen veroorzaakt reumatoïde artritis meestal de ontsteking.
Ontsteking van de peesmantel
Peesschedeontsteking in de pols wordt voornamelijk veroorzaakt door chronisch overbelasting. De getroffenen voelen een pijnlijk trekkend gevoel in de pols. Het gewricht zwelt vaak op en wordt heet.
Tendovaginitis stenosans de Quervain (“huisvrouwenduim”) is een bijzondere vorm van tendinitis. In dit geval is het eerste strekpeescompartiment in de pols ontstoken. Patiënten ervaren vooral pijn wanneer ze iets stevig vastgrijpen of vasthouden. De pijn kan uitstralen naar de duim en onderarm.
Reumatoïde artritis
Artrose als oorzaak van polspijn
Artrose (gewrichtsslijtage) wordt gekenmerkt door belastingsafhankelijke pijn in de pols. Het radiocarpale gewricht wordt meestal aangetast door artrose. Dit is de verbinding tussen het straalbeen van de onderarm en de handwortelbeentjes. Radiocarpale gewrichtsartrose komt vaak voor wanneer een bot in dit gebied niet direct na een fractuur aan elkaar is gegroeid.
Andere oorzaken van pijn in de pols
Polspijn kan ook andere oorzaken hebben. De mogelijkheden variëren van zenuwcompressie (carpale tunnelsyndroom) tot afstervend botweefsel (lunate malacie).
Carpaal tunnel syndroom
Tekenen van carpaaltunnelsyndroom zijn onder meer pijn en ongemak, evenals gevoelloosheid in de aangedane hand of arm. De symptomen treden meestal 's nachts op.
ganglion
Er kan zich een ganglion ontwikkelen in het gebied van de pols (vooral op de handrug). Dit is een gelatineuze, met vocht gevulde, goedaardige tumor die verbonden is met de pols of met een peesmantel. Een ganglion is te herkennen aan de typische uitpuilende, elastische, glad begrensde zwelling. De pijn in het gebied van het ganglion kan in intensiteit variëren.
Lunate Malacia
Bij lunate malacia (de ziekte van Kienböck) sterft het botweefsel van het lunate bot (os lunatum; een van de acht carpale botten) af. De symptomen omvatten min of meer ernstige pijn in de pols. Vooral het weefsel boven het lunate bot reageert pijnlijk op druk. Naarmate de ziekte voortschrijdt, kan de pols ook minder mobiel worden.
Pijn in de pols: wanneer moet u naar een arts?
Als u na een ongeval acute pijn in uw pols ervaart (bijvoorbeeld door op uw hand te vallen), moet u een arts raadplegen. Dit geldt vooral als u andere symptomen opmerkt, zoals een verkeerde uitlijning van de pols. Aanhoudende of toenemende polspijn met onbekende oorzaak moet ook door een arts worden onderzocht.
Pijn in de pols: onderzoeken
Allereerst zal de arts met u praten om een beeld te krijgen van uw medische geschiedenis (anamnese). Ze kunnen bijvoorbeeld de volgende vragen stellen:
- Is de pijn in de pols meestal stekend of trekkend?
- Straalt de pijn uit naar de hand en onderarm?
- Doet het alleen pijn als je je hand laat rusten of ook in rust?
- Is de pijn er altijd of alleen bij bepaalde bewegingen?
- Is de pijn acuut ontstaan (bijvoorbeeld na een ongeval) of is deze geleidelijk ontstaan?
- Is slechts één gewricht aangetast of doen beide polsen pijn?
- Hoe lang heeft u al last van polspijn?
- Heeft u nog andere klachten zoals gevoelsstoornissen in uw handen (bijvoorbeeld gevoelloosheid)?
- Heeft u regelmatig last van uw polsen op het werk of in uw vrije tijd? Werk je bijvoorbeeld regelmatig met een drilboor of achter de computer of fiets je veel?
- Heeft u last van aandoeningen zoals reuma, jicht of suikerziekte?
Ook onderzoekt de arts of de pols normaal functioneert. U wordt bijvoorbeeld gevraagd het gewricht te buigen of te strekken en een vuist te maken.
Soms gebruikt de arts ook zogenaamde provocatietesten, zoals de Phalen-test: je moet de handruggen 30 tot 60 seconden tegen elkaar drukken. Als dit de klachten verergert, heeft u waarschijnlijk het carpaal tunnel syndroom.
Verdere onderzoeken
Afhankelijk van de vermoedelijke oorzaak zal de arts verder onderzoek doen. Als de pijn in de pols gepaard gaat met zenuwbeschadiging in de hand, kan bijvoorbeeld een neurologisch onderzoek (meting van de zenuwgeleidingssnelheid = elektromyografie) helpen. Echografie kan worden gebruikt om ganglion- of peesmantelontstekingen op te sporen. De arts kan botbreuken en artrose op een röntgenfoto detecteren.
Polspijn: wat helpt?
Hoe polspijn wordt behandeld, hangt af van de oorzaak. Hier zijn enkele voorbeelden:
Het carpaletunnelsyndroom wordt meestal conservatief behandeld door de pols te immobiliseren en indien nodig cortisone te injecteren. Een operatie is alleen nodig als conservatieve behandeling niet helpt of als de pijn in de pols al maanden aanwezig is.
Zelfs bij een scafoïdfractuur moeten de getroffenen doorgaans enige tijd een gipsverband dragen.
In de vroege stadia van lunate malacie is de pols geïmmobiliseerd. In vergevorderde stadia is een operatie vereist.
Als een schijfscheur verantwoordelijk is voor de pijn in de pols, moet de kraakbeenschijf worden gehecht.
Bij slijtagegerelateerde (degeneratieve) schijfschade is een conservatieve behandeling echter meestal voldoende. Dit omvat het koelen en immobiliseren van de aangedane pols. Er wordt ook gebruik gemaakt van ontstekingsremmende medicijnen. Als dit de pijn in de pols niet verbetert, kan de discus operatief worden verwijderd.
Tips en oefeningen bij polspijn
Pijn in de pols wijst vaak op overbelasting. Iedereen die bijvoorbeeld veel met een muis op een computer werkt, zal bekend zijn met de typische verkrampte houding van de pols. Dit kan leiden tot blijvende pijn in de pols, die soms kan uitstralen naar de arm en schouder. Dit staat bekend als het RSI-syndroom (Repetitive Strain Injury) of simpelweg ‘muishand’. Dit kan leiden tot secundaire aandoeningen zoals tendinitis of carpaaltunnelsyndroom.
- Strek uw armen recht voor u uit. Bal vervolgens je vuisten met je duimen aan de buitenkant en blijf ongeveer 10 seconden in deze positie. Spreid vervolgens uw vingers nog eens 10 seconden uit elkaar.
- Strek de arm van uw muishand recht voor u uit. Kantel uw pols zodat de vingers van uw hand verticaal naar boven wijzen. Met uw andere hand drukt u uw vingers gedurende ongeveer 10 seconden richting uw borst.
- Raak de toppen van de wijs-, middel-, ring- en pink van dezelfde hand om beurten aan met de duim van uw muishand. Herhaal vervolgens de oefening in omgekeerde volgorde.
Je kunt deze oefeningen indien nodig meerdere keren herhalen.
Als u polspijn heeft, kan het ook helpen om de computermuis af en toe met de andere hand te bedienen of een ergonomische muis of rolbeugelmuis te gebruiken. Yoga is ook een goede tip.
