Introductie
Stress is een fenomeen dat zowel fysieke als psychologische reacties in het organisme veroorzaakt. Vanuit medisch oogpunt leidt stress tot een activering van bepaalde hersenen regio's, die op hun beurt een verhoogde spierspanning en hormoonafgifte veroorzaken. De getroffenen ervaren deze fysieke effecten als gespannen nek en rugspieren of pijn in de buik.
Psychologisch wordt vaak een innerlijke rusteloosheid of spanning waargenomen. Puur evolutionair gezien zijn stressreacties erg nuttig, aangezien ze een verhoogde mobilisatie van onze reserves vereisen. Als de stressfasen echter te lang duren, leiden ze tot een te groot beslag op ons eigen functioneren.
Dit verklaart waarom stress tegenwoordig steeds meer geassocieerd wordt met negatieve associaties en in de algemene opvatting zijn beschermende karakter verliest. Deskundigen maken echter nog steeds onderscheid tussen zogenaamde "goede stress" en "slechte stress". Een voorbeeld van 'goede stress' is daarom bijvoorbeeld verhoogde spanning in een examensituatie.
De opwinding zorgt ervoor dat opgeslagen informatie beter wordt opgehaald. Als de spanning echter te groot is, blokkeert het de betrokken persoon in zijn of haar optreden. Dit is vaak een uiting van buitensporige eisen, die op hun beurt worden gezien als "slechte stress". Stress is daarom een multifactoriële gebeurtenis die afhankelijk is van zowel externe factoren zoals de werksituatie als interne factoren zoals persoonlijke middelen. Als het evenwicht tussen eisen en eigen kunnen is niet juist, de getroffen persoon verliest zijn innerlijk evenwicht en ervaart dit als stress.
Algemene gevolgen van stress
Lichamelijke symptomen:
- Algemene gevolgen van stress zijn voornamelijk lichamelijke symptomen, die door de getroffen persoon vaak als onaangenaam worden ervaren. Korte stresssituaties activeren vooral de cardiovasculair systeem. Dus een toename van de hart- tarief en een stijging in bloed druk is typerend voor een buitengewone externe stimulus.
Getroffen mensen merken daarom vaak hoe hun hart- begint te racen en de bloed schiet in hun hoofd, metaforisch gesproken.
- Als deze stressfactor aanhoudt, worden de skeletspieren extra gespannen. Een permanent gespannen spierstelsel leidt op zijn beurt tot spierspanning, die veroorzaakt pijn en beperkte beweging. Opvallend is dat vooral de nek en rugspieren worden vaak aangetast.
De eerste tekenen zijn dus een stijve nek met eventueel bijbehorende hoofdpijn of terug pijn na lang zitten. De psychologische effecten van stress worden niet altijd bewust waargenomen.
Psychologische symptomen:
- Het komt veel vaker voor dat getroffenen achteraf hun psychische symptomen correct kunnen classificeren. Langdurige stress leidt vaak tot een verslechtering van de concentratieprestaties zoals gebrek aan concentratie, aangezien de focus van gedachten is gericht op de stresstrigger. Objectief gezien kan dit resulteren in een afname van de geheugenprestaties
