Oscillografie is een vrij onbekende en tegelijkertijd sterk onderschatte medische procedure onder de algemene bevolking. Oscillografie wordt meestal gebruikt voor circulatiestoornissen. Vooral volume veranderingen van weefsel en de in- en uitstroom van bloed zijn hier in focus.
Wat is oscillografie?
Oscillografie wordt uitgevoerd met behulp van een oscilloscoop, waarmee een vaatchirurg de toename van been omtrek veroorzaakt door de pols in de slagaders. Oscillografie wordt algemeen beschouwd als een procedure die maatregelen slagaderlijk bloed stromen naar de handen, voeten en benen. Oscillografie wordt uitgevoerd met behulp van een oscilloscoop, waarmee een vaatchirurg kan meten en de oscilloscoop de toename in been omtrek veroorzaakt door de pols in de slagaders. De resulterende opnames worden oscillogrammen genoemd en worden gekenmerkt door sterk stijgende en snel dalende bochten. Tegenwoordig worden de meeste oscillogrammen digitaal gereproduceerd in plaats van in analoge vorm. In tegenstelling tot andere methoden om arterieel te meten bloed flow, is oscillografie een niet-invasieve procedure. Dit betekent dat de arts niet het lichaam van de patiënt hoeft binnen te gaan, maar alles van buitenaf kan doen. Daarom wordt oscillografie beschouwd als een bijzonder zachte en risicovolle procedure om te detecteren circulatiestoornissen.
Functie, effect en doelen
Oscillografie kan zowel op de benen als op de tenen en vingers worden uitgevoerd. Bij deze procedure worden manchetten op de vingers en tenen of benen en enkels van de patiënt geplaatst en vervolgens opgeblazen. De volume veranderingen in de slagaders van de lichaamsdelen die door de manchetten worden omsloten, worden vervolgens overgebracht op de manchetten en van daaruit naar het meetapparaat. Bij oscillografie van de tenen en vingers zit of ligt de patiënt onbeweeglijk tijdens de meting. Deze meting wordt gebruikt om mogelijke circulatiestoornissen in de kleine slagaders van de handen en voeten. Sinds schepen getroffen door circulatiestoornissen zijn vaak zo klein dat ze niet betrouwbaar kunnen worden gedetecteerd of gevisualiseerd met behulp van andere methoden, zoals een ultrageluid onderzoek, is oscillografie hier bijzonder nuttig. Een moderne variant van deze meting is de zogenaamde acrale oscillografie, waarbij in plaats van opgeblazen manchetten de bloedstroom wordt gemeten met behulp van lichtgestuurde pulsen. Acrale oscillografie wordt bijvoorbeeld gebruikt om een diagnose te stellen Raynaud-syndroom, waarbij de vingers en handen van de getroffenen wit worden als gevolg van stoornissen in de bloedsomloop. In been oscillografie, na een eerste meting in rust, wordt de patiënt die op zijn rug ligt bovendien gevraagd om elk 40 teenstands en 20 kniebuigingen te doen. Na elk van deze twee korte fysieke oefeningen wordt vervolgens een nieuwe meting uitgevoerd en vergeleken met de andere twee. Door deze vergelijking kan de arts nagaan of de patiënt circulatiestoornissen in de benen heeft, hetzij alleen tijdens inspanning, hetzij ook in rust. Deze procedure wordt onder meer gebruikt om perifere arteriële ziekte te diagnosticeren. Een andere bijzondere vorm van oscillografie is de zogenaamde functionele oscillografie, waarbij de patiënt tijdens de metingen bepaalde bewegingen met zijn armen moet uitvoeren. Dit wordt gebruikt om zogenaamde functionele circulatiestoornissen op te sporen, dat wil zeggen circulatiestoornissen die alleen optreden tijdens bepaalde bewegingen met de armen, zoals het kruisen van de armen achter de hoofd Al deze verschillende vormen van oscillografie dienen echter alleen om stoornissen in de bloedsomloop of de ziekten die ze veroorzaken op te sporen. Oscillografie kan daarentegen niet voorzien therapie voor deze ziekten.
Risico's en bijwerkingen
Zoals reeds aangegeven, wordt oscillografie beschouwd als een bijzonder zachte en risicovolle procedure voor het opsporen van circulatiestoornissen. Er zijn geen noemenswaardige risico's, bijwerkingen of zelfs gevaren bekend. Integendeel, in tegenstelling tot veel duurdere procedures zoals een CT- of MRI-onderzoek, die meestal enkele honderden euro's kosten, biedt oscillografie een veel goedkoper en ook nauwkeuriger alternatief, omdat het in tegenstelling tot deze een zeer nauwkeurig beeld geeft van de kwaliteit van de bloedtoevoer naar de benen, handen en voeten en kost minder dan 10 euro. CT en MRI kunnen daarentegen alleen statische beelden van de schepen Ondanks deze talrijke, voor de hand liggende voordelen en de lage kosten, zijn er veel volksgezondheid verzekeringsmaatschappijen weigeren nog steeds te betalen voor oscillografie.
