Nosocomiale infectie

Definitie

Nosocomial komt van het Griekse "nosos" = ziekte en "komein" = zorg. Een nosocomiale infectie is een infectieziekte die optreedt tijdens of na een verblijf in een ziekenhuis of een andere klinische instelling. Ook verpleeg- en bejaardenhuizen vallen onder deze voorzieningen. Men spreekt van een nosocomiale infectie als de ziekte op zijn vroegst 48 uur of later na opname in de betreffende medische instelling optreedt. Elke infectie die vóór deze tijd optreedt, wordt een poliklinische infectie genoemd of kan niet veilig worden geclassificeerd als nosocomiaal.

Veroorzaken

Kenmerkend voor nosocomiale infecties is dat er een ander kiemspectrum is dan dat van conventionele poliklinische patiënten kiemen speelt een rol. De belangrijkste oorzaak is dan ook het verblijf op een plek waar deze vaker voorkomen kiemen of waar hun groei wordt begunstigd. Het toegenomen gebruik van antibiotica in ziekenhuizen heeft geleid tot veel stammen van bacteriën het ontwikkelen van resistentie tegen antibiotica.

Als een ziektekiem een ​​resistentiemechanisme ontwikkelt tegen een of meer antibioticamoet een sterker antibioticum worden gebruikt. Andere "naburige" bacteriën zijn zich daar als het ware ook van bewust en kunnen dan mogelijk weerstand ontwikkelen. Inmiddels is ook bekend dat veel ziekteverwekkers resistenties ontwikkelen door het gebruik van antibiotica bij dieren in de industriële landbouw, massale veeteelt. MRSA resistentie is het best onderzocht.

pathogeen

De ziekteverwekkers van nosocomiale infecties zijn vaak bacteriën die van nature het lichaam koloniseren in een bepaald bepaald populatiegetal en in principe niet echt schadelijk zijn. Ze worden pas schadelijk als ze van hun oorspronkelijke locatie wegtrekken of worden meegesleept, bijvoorbeeld als een ontlastingskiem in een huidwond op de onderbuik of arm terechtkomt. Als de patiënt ernstig verzwakt is immuunsysteem (bijv. na orgaan transplantatie or beenmerg transplantatie), dit bevordert een verhoogde vatbaarheid voor infectie.

Deze patiënten krijgen medicijnen om hun eigen reacties te onderdrukken immuunsysteem. Bepaalde chemotherapieën kunnen ook leiden tot de beenmerg niet langer genoeg afweercellen produceren. Als een lichaam is blootgesteld aan verhoogde stress (ernstige ziekten, operaties), kan de immuunsysteem is sowieso gestrest en “druk” en kan dan de ander misschien niet meer afweren kiemen voldoende.

Er kan onderscheid worden gemaakt tussen twee grote groepen ziektekiemen: plas en ziektekiemen in de lucht. Natte of plas-kiemen zijn onder hen: Pseudomonas, Legionella, E. coli, Proteus, Enterobacter en Anaerobes. Ze worden plaskiemen genoemd omdat ze in ziekenhuizen via ‘natte wegen’ worden overgedragen.

Ze zijn te vinden in wastafels, beademingsbuizen, inademing apparaten, overmatig verdunde reinigingsmiddelen, zelden zelfs in zwakke ontsmettingsmiddelen. De droge of in de lucht verspreide kiemen zijn: S. epidermidis (coagulase negatief) en Staphylococcus aureus (coagulase positief), Enterococcus spp. Candida spp.

, mycobacteriën. Ze worden anders overgedragen, namelijk via medisch personeel, dat geen beschermende kleding draagt, via besmette contactoppervlakken (zoals spreien, medische apparatuur, nachtkastjes), binnenlucht, maar vooral door onvoldoende handdesinfectie (meest voorkomende transmissieroute!). Een andere probleemgroep zijn de ziektekiemen van multiresistente ziekteverwekkers, die door meerdere antibiotica niet meer kunnen worden gedood.

De exacte ontwikkeling van resistentie is een complex en nog niet volledig begrepen proces. Er zijn echter bepaalde risicofactoren die de ontwikkeling van multiresistentie bevorderen. Als een patiënt in het ziekenhuis of verpleeghuis ligt of in het algemeen een lange ziekenhuisopname van meer dan 4 dagen heeft, neemt zijn risico toe in vergelijking met een patiënt die slechts een kort verblijf in het ziekenhuis heeft.

Als een patiënt wordt beademd met een ademhaling buis langer dan 4-6 dagen, neemt ook het risico op infectie met multiresistente kiemen toe. De lucht die we inademen is vochtig en bevordert zo de penetratie van de "plaskiemen" en vereist een grondige hygiënische zorg. Open huidwonden vormen een even bedreigd toegangspunt.

Het is nu ook bekend dat te korte antibioticumtherapieën of therapieën met het verkeerde antibioticum de ontwikkeling van resistenties bevorderen. Patiënten die chronisch zijn long ziekten lopen een bijzonder risico voor de droge ziektekiemen. De long is uitgerust met een eigen afweersysteem, dat verzwakt is in het geval van blijvende of structurele ziekten.

De bekendste van de multiresistente ziekteverwekkers is MRSA in het bijzonder, zoals het ook vaak in de media wordt gemeld. Het wordt een kiem genoemd Staphylococcus aureus, dat als huidkiem ieder mens koloniseert en pas gevaarlijk wordt als het bijvoorbeeld wonden koloniseert of weerstand ontwikkelt. De M in MRSA staat voor het antibioticum methicilline, maar kan net zo goed staan ​​voor "multi", omdat het meestal resistent is tegen veel antibiotica. AER's (vancomycine-resistente enterokokken) vertonen verdere multi-resistentie.

Dit zijn darmkiemen die resistent zijn tegen het antibioticum vancomycine. De groep van ESBL (verwacht spectrum bèta-lactamase) zijn kiemen die een bepaald enzym produceren, bèta-lactamase, dat bijvoorbeeld de groep van penicillines opheft. Er zijn echter specifiek medicijnen ontwikkeld tegen deze bacteriën die dit mechanisme remmen en daarom in sommige gevallen gemakkelijk onder controle kunnen worden gehouden.

Pseudomonas aeruginosa wordt vooral gevreesd onder artsen, omdat het ernstige ziekten kan veroorzaken en steeds meer resistentie ontwikkelt. De bovengenoemde ziektekiemen zijn zelden meer met antibiotica te behandelen. In medische laboratoria kunnen bepaalde tests worden uitgevoerd om te achterhalen voor welke antibiotica de betreffende kiem nog gevoelig is, en deze kunnen vervolgens indien nodig als therapie worden gebruikt.