Ijzertekort
IJzergebrek is een van de meest voorkomende en klinisch significante deficiëntieziekten. Wereldwijd wordt ongeveer 30% van de wereldbevolking getroffen, waarbij vrouwen ongeveer vijf keer zoveel kans hebben als mannen. De belangrijkste redenen zijn ondervoeding en toegenomen menstruatiebloedingen; maar chronische darmziekten en bloed verlies als gevolg van een operatie of letsel kan ook leiden tot of verder verergeren ijzertekort.
Verhoogde ijzerbehoefte tijdens zwangerschap kan ook leiden tot ijzertekort. Omdat de ijzeropname van de darm beperkt is, is een therapie vaak moeilijk en langdurig. IJzergebrek kan leiden tot ijzergebreksanemie (Bloedarmoede).
In dit geval de maat van de rode bloed cellen neemt af en ze bevatten minder rood bloedpigment, waardoor de zuurstoftransportcapaciteit van het bloed afneemt. De symptomen zijn vermoeidheidbleekheid, mogelijk kortademigheid en hartkloppingen. Bovendien kunnen er ragades in de hoeken van de mond (pijnlijke, vaak ontstoken tranen van de mondhoeken), nagel en haar veranderingen.
IJzertekort kan worden vastgesteld door een verminderde ferritine niveau en een verhoogd transferrine niveau (de eerste staat voor het lage ijzergehalte, de laatste voor de hoge ijzerbehoefte). Bloedarmoede door ijzertekort wordt bepaald in de bloed tellen door het aantal rode bloedcellen en de hemoglobineconcentratie in het bloed Therapeutisch gezien moet een mogelijke onderliggende ziekte die leidt tot het ijzertekort primair worden behandeld en een dieet moet op de lange termijn worden gevolgd, wat zorgt voor een voldoende ijzervoorraad. Anders kan ijzer ook worden toegediend in de vorm van tabletten of, als dit niet tot succes leidt, intraveneus.
Eten met ijzer
Een risicofactor voor ijzertekort is een veganist dieet. Dit komt door het feit dat veel dierlijk voedsel - vooral lever - bevatten relatief veel ijzer, dat voornamelijk in de vorm van heemijzer zit, dat goed wordt opgenomen. Maar ook veel veganistisch eten vertoont een vergelijkbaar ijzergehalte, zodat door een bewuste keuze van ijzerrijke voeding ook voor Veganers een ijzertekort kan worden voorkomen.
Onder plantaardig voedsel met veel ijzer behoren graansoorten zoals tarwe en rogge volkoren granen, havervlokken en ook noten en witte bonen. Er moet echter worden opgemerkt dat het vrije ijzer dat in planten wordt aangetroffen, bijzonder gevoelig is voor andere voedingsmiddelen die de ijzeropname remmen (zoals tannines) of bevorderen (vitamine C). Afhankelijk van de vereisten en stoffen die de ijzeropname bevorderen of remmen, varieert de ijzeropname tussen ongeveer 4% en 40%.
