Bodyplethysmografie is een procedure om te bepalen long functie bij aandoeningen van de luchtwegen. Het omvat het meten van belangrijke respiratoire fysiologische variabelen zoals ademhaling weerstand, totaal long capaciteit en resterend volume De methode is zeer betrouwbaar en geeft meer concrete informatie over long functioneren dan conventionele spirometrie.
Wat is lichaamsplethysmografie?
Bodyplethysmografie is een methode voor het bepalen van de longfunctie bij aandoeningen van de luchtwegen. De methode is zeer betrouwbaar en geeft meer concrete informatie over de longfunctie dan conventionele spirometrie. Bodyplethysmografie werd geïntroduceerd in de klinische praktijk voor longfunctietesten in 1956. Tegenwoordig wordt het beschouwd als de voorkeursprocedure in klinieken en praktijken van longspecialisten. Een andere naam voor bodyplethysmografie is plethysmografie van het hele lichaam, aangezien de luchtwegen volume van het hele lichaam wordt bepaald. Plethys is de Latijnse term voor volume, terwijl het achtervoegsel "-graphy" een grafische weergave aangeeft. Bodyplethysmografie wordt daarom gebruikt om het volume van de ingeademde en uitgeademde lucht door het hele lichaam weer te geven. De capaciteit van de longfunctie geeft informatie over de efficiëntie ervan. Voor het meten zijn met name drie parameters van belang. Dit zijn de ademhalingsweerstand, het restvolume en de totale longfunctie. De ademhaling weerstand vertegenwoordigt de weerstand die tijdens het ademen overwonnen moet worden. Restvolume beschrijft het resterende luchtvolume in de longen na uitademing. De totale longcapaciteit wordt gekenmerkt door verschillende volumes zoals ademhalingsgasvolumes, ademhalingsvolumes en longvolumes. Door deze parameters te bepalen, is bodyplethysmografie goed in het diagnosticeren van obstructieve en restrictieve longziekte.
Functie, effect en doelen
Bodyplethysmography is gebaseerd op de natuurkundige wet van Boyle en Mariott. Volgens deze wet blijft, als de temperatuur constant blijft, ook het product van druk en volume constant. Dus als het volume toeneemt als gevolg van uitzetting, neemt de druk automatisch af en vice versa. De meting wordt uitgevoerd in een nagenoeg luchtdichte cel. Een klein luchtlek zorgt ervoor dat de toename van de cabinedruk wordt gecompenseerd door de lichaamstemperatuur van de patiënt. Ademen in via een spirometer veroorzaakt de borst stijgen, waardoor het volume van de longen toeneemt. Tegelijkertijd neemt het volume in de cabine minimaal af, waardoor de druk licht stijgt. Deze drukverandering door ademhaling wordt bepaald en hieruit wordt het volume ingeademde of uitgeademde lucht berekend. Uit deze gegevens kunnen conclusies worden getrokken over de drie belangrijke parameters ademweerstand, restvolume en totale longcapaciteit. Zo is het restvolume (restvolume na uitademing) bij een gezond persoon circa 1.5 liter. Klassieke spirometrie geeft de eerste indicaties van longziekte. Alleen het ingeademde en uitgeademde volume wordt gemeten, zonder rekening te houden met drukveranderingen. Het restvolume en de luchtwegweerstand kunnen niet alleen met deze methode worden bepaald, omdat de intrapulmonale druk niet wordt gemeten. Het is echter een voorwaarde om obstructieve en restrictieve longziekte te kunnen onderscheiden. Obstructief longziekten worden gekenmerkt door vernauwing of obstructie van de luchtwegen. Obstructief dus longziekten omvatten voorwaarden zoals bronchiale astma, chronisch bronchitisof COPD (chronische obstructieve longziekte Deze aandoeningen van de luchtwegen worden gekenmerkt door een blokkering van de luchtstroom. In restrictief longziektenwordt de ontwikkeling van de longen belemmerd door veranderingen in littekens zoals in pulmonaire fibrose of longschade veroorzaakt door asbest. Het normale restvolume van de longen kan niet meer worden bereikt. Met bodyplethysmografie kunnen luchtwegaandoeningen onmiddellijk worden toegewezen. Bovendien geeft bodyplethysmografie ook een betrouwbare indicatie van de ernst van de longziekte. Door regelmatig te meten, kan het ziekteverloop worden gevolgd en snel worden behandeld als er een dramatische verandering optreedt. De meting wordt gecombineerd met spirometrie. De patiënt zit in de cabine en ademt in en uit door een spirometer. In tegenstelling tot klassieke spirometrie is de meting onafhankelijk van de medewerking van de patiënt. Zelfs in rust ademen is voldoende voor de meting. Een computerprogramma evalueert de kleine veranderingen in de druk in de cabine. Het computerprogramma houdt ook rekening met de leeftijd en het geslacht van de patiënt. Een sensor registreert de kracht van de ademhalingsbewegingen. De gemeten waarden laten zien of en hoe de longfunctie is veranderd. In het bijzonder kan worden afgelezen of de ademweerstand te hoog is (obstructieve luchtwegaandoening) of het restvolume te laag (restrictieve longziekte). Hoewel de meting onafhankelijk is van de medewerking van de patiënt, moet de patiënt toch de instructies van de arts opvolgen inademing en uitademing. De resultaten worden binnen enkele seconden geëvalueerd. Een ervaren longarts kan dan al de eerste ziektes diagnosticeren. Al snel wordt duidelijk welke verdere tests moeten worden uitgevoerd. Dit zijn meestal diffusietests, ergospirometrie en provocatietests. Voor patiënten is bodyplethysmografie iets tijdrovender dan klassieke spirometrie.
Risico's, bijwerkingen en gevaren
Er is geen volksgezondheid risico verbonden aan bodyplethysmografie. Er is geen blootstelling aan straling of druk. De glazen cabine is niet vergrendeld en kan op elk moment worden verlaten bij ademhalingsproblemen of paniekaanvallen optreden. De onderzoeksmethode is daarom absoluut onschadelijk en wordt zelfs bij kleine kinderen zonder complicaties uitgevoerd. Ernstige complicaties zijn zelden opgetreden. Integendeel, bodyplethysmografie kan het risico op longaandoeningen sterk verminderen. Door regelmatige metingen kan het ziekteverloop worden gevolgd en gelijktijdig worden behandeld. Voor veel patiënten zou het een risico zijn om deze methode niet te gebruiken. Een ander voordeel is dat bodyplethysmografie kan worden uitgevoerd zonder krachtsinspanning tijdens het ademen. De procedure is essentieel voor een definitieve diagnose. De benodigde apparatuur en de aanschafkosten zijn echter aanzienlijk. Dit verklaart ook waarom bodyplethysmografie alleen in klinieken en door specialisten wordt uitgevoerd.
