Auscultatie is een van de belangrijkste basistechnieken van medisch onderzoek. Zonder deze methode vindt nauwelijks een grondige diagnose plaats.
Wat is auscultatie?
Auscultatie staat in de volksmond bekend als luisteren. Tijdens dit proces neemt de onderzoeker lichaamsgeluiden op via zijn of haar oor; indien nodig gebruikt hij of zij extra AIDS zoals een stethoscoop. Het woord "auscultatie" vindt zijn oorsprong in het Latijnse woord "auscultare", wat "aandachtig luisteren" betekent. Dit is precies wat er gebeurt tijdens auscultatie, ook wel in de volksmond bekend als luisteren. De examinator neemt lichaamsgeluiden op via het oor, eventueel met extra AIDS zoals een stethoscoop. De auscultatiemethode wordt al sinds de oudheid gebruikt om verschillende orgaanziekten te diagnosticeren. In eerste instantie door simpelweg het oor op de huid van het betreffende orgel werd naar de klanken van laatstgenoemde geluisterd. Dit wordt ook wel directe auscultatie genoemd. Toen, in de 19e eeuw, werd indirecte auscultatie mogelijk, omdat in deze tijd voor het eerst oortrompetten verschenen. De grondlegger van deze techniek was de Franse arts René Laënnec, die als lijfarts verantwoordelijk was voor de volksgezondheid van Napoleon Bonaparte. De apparaten voor indirecte auscultatie werden continu verbeterd, resulterend in de stethoscoop zoals we die nu kennen. Door de installatie van een modern membraan, een gedifferentieerde beoordeling van vele organen zoals de hart-, longen of buik is hiermee nu mogelijk.
Functie, effect en doelen
Cardiale en pulmonale auscultatie worden het meest gebruikt. Deze maken meestal deel uit van het medisch basisonderzoek. Tijdens pulmonale auscultatie, long geluiden worden opgenomen, evenals eventuele secundaire geluiden. Dit kan aanwijzingen opleveren voor verdere diagnostische procedures. Voor de auscultatie van de longen neemt de patiënt plaats op een in hoogte verstelbare kruk en ontkleedt hij zijn bovenlichaam. Hij wordt dan gevraagd om diep in en uit te ademen met de zijne mond Open. De examinator moet een vast patroon volgen om geen gebieden te vergeten. De procedure van craniaal naar caudaal en eerst dorsaal, dan ventraal wordt veel gebruikt. In termen van de leek betekent dit dat auscultatie wordt uitgevoerd van boven naar beneden en eerst posterieur en vervolgens anterieur. Om laterale verschillen waar te nemen, wordt auscultatie altijd eerst links en dan rechts op dezelfde hoogte uitgevoerd. Inademing en uitademingsgeluiden worden gewacht om de ventilatie voorwaarden. Tijdens cardiale auscultatie kan de hart- geluiden worden opgenomen. Bij gezonde volwassenen twee hart- geluiden zijn hoorbaar. Ze markeren het begin en het einde van de systole, dwz de uitwerpfase van het hart. Bij kinderen kunnen er twee extra zijn hart klinkt Als deze bij volwassenen worden aangetroffen, duidt dit altijd op een pathologisch voorwaarde. De hartgeruisen moet worden onderscheiden van de hart klinkt, die altijd pathologisch zijn en daarom verder moeten worden opgehelderd. Voor auscultatie van het hart kan de patiënt zitten, staan of liggen. Standaard auscultatie wordt uitgevoerd op vijf verschillende punten op de borst muur. Op elk van deze punten klinkt het geluid van een van de vier hartkleppen is bijzonder goed te horen. Een uitzondering hierop is het Erb-punt, dat zich ter hoogte van de derde intercostale ruimte, parasternaal aan de linkerkant, bevindt. Hier zijn alle kleppen tegelijk te horen volume Daarom kan de examinator hier een overzicht krijgen van de hartfunctie. Om een mogelijk pulstekort te detecteren, palpeert de onderzoeker de radiale puls, dat wil zeggen de puls op de pols, parallel aan auscultatie. Ziekten van de buikholte worden gediagnosticeerd met behulp van abdominale auscultatie. De buik is mentaal verdeeld in vier kwadranten, die vervolgens na elkaar met de stethoscoop worden beluisterd. Bijzondere aandacht moet worden besteed aan darm- en vaatgeluiden. Zowel ontbrekende als te sterke geluiden zijn indicaties van ziektes. In dit geval, darmobstructie is vaak de oorzaak. Stromingsgeluiden kunnen echter soms ook worden geausculteerd. Dit zijn een indicatie van pathologische veranderingen in de aorta, dat wil zeggen de belangrijkste slagader Bij zwangere vrouwen dient auscultatie van de buik ook om de foetus te detecteren hart klinkt Ten slotte zijn er nog andere gebieden waarop auscultatie nuttig kan zijn. Zo wordt scratch-auscultatie gebruikt om orgelgrenzen te bepalen, carotis-auscultatie is ook mogelijk. Dit kan worden gebruikt om de voorwaarde van de halsslagaders.
Risico's, bijwerkingen en gevaren
Vooral cardiale en pulmonale auscultatie zijn nog standaard gebruikte methoden om een medisch basisonderzoek uit te voeren. Voordelen zijn voornamelijk dat de methoden praktisch geen bijwerkingen hebben, niet-invasief en goedkoop zijn en toch veel informatie opleveren die goed geschikt is voor het plannen van verdere diagnostiek die mogelijk nodig is. Auscultatie van de buik speelt ook een belangrijke rol bij de primaire diagnose van soms levensbedreigende ziekten. Tegenwoordig wordt de diagnose echter bijna altijd aangevuld met geavanceerde methoden, aangezien er nu een aantal soorten instrumentele diagnostiek beschikbaar is. In de meeste gevallen, wanneer pathologie wordt gedetecteerd, een ultrageluid onderzoek wordt direct besteld, waardoor de examinator een veel nauwkeuriger beeld krijgt van het voorwaarde bij de hand. Technieken zoals kras-auscultatie worden tegenwoordig zelfs zelden toegepast, omdat echografie hetzelfde doel dient en veel nauwkeuriger is. Auscultatie van de halsslagaders wordt ook vaak achterwege gelaten en in plaats daarvan wordt direct een echografisch onderzoek uitgevoerd, omdat dit een meer betekenisvol beeld geeft van de toestand van de vaatwand en bloed stromen. Desalniettemin wordt auscultatie nog steeds beschouwd als een van de medische basistechnieken vanwege de talrijke voordelen en wordt het veelvuldig gebruikt in de dagelijkse klinische praktijk.
