Trichophyton rubrum is een dermatofyt, een schimmel die voornamelijk de huid en huidaanhangsels. Naast Trichophyton rubrum zijn er ongeveer 20 andere soorten bekend. Het is de belangrijkste veroorzaker van dermatofytose (tinea).
Wat is Trichophyton rubrum?
Trichophyton behoort samen met epidermofyten en microsporen tot de dermatofyten. Dermatofyten behoren daarbij tot de draad- of schimmeldraden. Ze infecteren voornamelijk huid, haar en nagels en zijn verantwoordelijk voor de bijbehorende mycosen. Bovendien is Trichophyton rubrum een parasiet, dwz het valt een gastheer aan en profiteert van het samenleven zonder dat de gastheer zelf enig voordeel heeft, maar integendeel wordt geschaad. De ziekten veroorzaakt door Trichophyton rubrum worden tinea genoemd, een duidelijk omschreven cirkelvormige verandering van a huid gebied, dat in het midden lichter kan zijn, terwijl de rand een roodachtige gloed heeft. Dit is bijna overal op het lichaam te vinden. In dit geval treft de ziekteverwekker meestal alleen de oppervlakkige huidlagen, diepere worden zelden bereikt. Trichophyton rubrum is een van de meest voorkomende pathogenen van dermatomycose. Behalve mensen kan Trichophyton rubrum ook dieren infecteren, die de ziekteverwekker verder kunnen overbrengen.
Voorkomen, verspreiding en kenmerken
Trichophyton rubrum komt bijna overal voor. Vroeger was het vooral in het Midden-Oosten en de Verenigde Staten wijdverbreid, nu heeft het zich over de hele wereld verspreid en in Europa is het aantal gevallen de laatste jaren zelfs sterk toegenomen. Alleen al in Duitsland is bijna een op de vijf Duitsers besmet met Trichophyton rubrum. Trichophyton en andere dermatofyten leven graag in vochtige en warme gebieden, daarom besmetten ze het vaakst de ruimtes tussen de tenen en huidplooien. De ziekteverwekker heeft echter ook invloed op haar en nagels naast de huid. Zo verliest een getroffen persoon bij elke stap talloze huidschilfers, die allemaal besmettelijk kunnen zijn. Trichophyton rubrum wordt voornamelijk antropofiel overgedragen, dwz door mens-op-mens contact. Een zeer besmettelijke bron is wanneer mensen samen zijn in gemeenschappelijke douches of kleedkamers. De ziekteverwekker kan zo optimaal worden overgedragen op andere mensen. Een andere mogelijkheid tot overdracht is van dier op mens, dwz zoöfiele overdracht. Als een persoon veel huisdieren of boerderijdieren houdt, is de kans groot dat een dier de ziekteverwekker vasthoudt en doorgeeft wanneer het in contact komt met mensen. Een andere, maar vrij zeldzame, overdrachtsmogelijkheid is van de bodem op de mens, ook wel geofiele overdracht genoemd. In dit geval worden vooral degenen die veel in de tuin werken, getroffen. Trichophyton rubrum is een filamenteuze of schimmeldodende schimmel. Dit type schimmels heeft veel energie nodig om te groeien, waar ze uit halen koolhydraten en keratine. Dit laatste kan precies uit de huid worden verkregen en nagels, door het te verkrijgen met behulp van hun keratinase, een keratine-afbrekend enzym. Andere enzymen die de schimmel helpen om de huid te infecteren zijn talrijke proteïnasen en elastasen. Om Trichophyton rubrum te diagnosticeren, schraapt u wat schilfers van het aangetaste huidgebied en plaatst u ze in een KOH-oplossing. Dit kan vervolgens onder de microscoop worden bekeken. Daar worden overvloedige microconidia met talrijke macroconidia met meerdere kamers en gladde wanden zichtbaar. Conidia is de aseksuele vorm van voortplanting. Bovendien kan Trichophyton rubrum sporen produceren die zo stabiel zijn dat ze maandenlang besmettelijk kunnen blijven. Bovendien heeft de dermatofyt ook de neiging chronisch aan te houden. Voor soortdifferentiatie van Trichophyton rubrum is een cultuurteelt op speciale kweekmedia noodzakelijk. Dit duurt een tot drie weken en resulteert in wollig ogende culturen. Bij schimmels is er meestal een anamorfe, evenals een teleomorfe vorm. In het geval van Trichophyton rubrum is tot op heden alleen de anamorfe vorm bekend, dwz de aseksuele vorm van voortplanting. De seksuele, dwz teleomorfe vorm, is niet bekend bij Trichophyton rubrum, zoals bij veel andere schimmels.
Ziekten en symptomen
Trichophyton rubrum is de veroorzaker van dermatofytose. Dit is een aandoening van de huid en huidaanhangsels. Dit wordt ook wel tinea genoemd, een roodachtige, glinsterende schilfering van de huid. Hoewel dit meestal geen gevaarlijke ziekten zijn, zijn ze erg onaangenaam omdat infectie een groot cosmetisch probleem is. Daarnaast is er vaak een sterke jeuk. Typische plaatsen die de schimmel aanvalt, zijn nagels, vochtige huidplooien en ruimtes tussen de tenen. Trichophyton rubrum is de meest voorkomende veroorzaker van nagel schimmel (tinea unguium), maar ook ringworm (tinea corporis), die zich vanaf één plek over het hele lichaam kan verspreiden. Aangetaste gebieden kunnen gemakkelijk werpen schalen, die zich op hun beurt kunnen verspreiden naar andere mensen. Verder kan de schimmel ook aantasten gezichtshaar (tinea barbae) of hoofd haar (tinea capitis). In het geval van haar mycose, het haar wordt broos en het komt tot het verlies hiervan. Kerion is de term die hier wordt gebruikt voor de meest ernstige vorm van haarmycose, waarbij de schimmel diep in de haarzakjes doordringt en kan leiden een zweer.
