Spiegelbeweging is de medische term voor de weergave van passief waargenomen handelingen bij de primaat hersenen Deze neuronale representatie vindt plaats via spiegelneuronen. Vermoedelijk speelt het spiegelsysteem een rol bij verbindingen van imitatie en empathie.
Wat zijn spiegelbewegingen?
Spiegelneuronen zijn neuronen in de hersenen Ze worden geactiveerd tijdens passieve observatie van een gebeurtenis en vertonen dezelfde activiteitspatronen alsof de waarnemer de waargenomen activiteit zelf zou uitvoeren. Spiegelneuronen zijn zenuwcellen in de hersenen Ze worden geactiveerd tijdens passieve observatie van een proces en vertonen dezelfde activiteitspatronen alsof de waarnemer de waargenomen activiteit zelf zou uitvoeren. Naast actiegerelateerde geluiden vertonen spiegelneuronen ook dezelfde activiteit voor waargenomen motorische activiteit die ze zouden vertonen als de waargenomen actie daadwerkelijk zou worden uitgevoerd. Sinds de eerste beschrijving in 1992 heeft de medische wetenschap uitgegaan van spiegelneuronale betrokkenheid bij gedragspatronen van imitatie en empathie. Het spiegelsysteem komt overeen met Brodmann area 44 en werd ontdekt door de Italiaan Giacomo Rizzolatti. Erkenning van acties en imitatie lijken direct verband te houden met het gebied. Hoewel het bestaan van spiegelneuronen bij mensen nu is bevestigd, is het doel van de neuronen nog niet uitgebreid opgehelderd. Naast spiegelneuronen bezitten mensen antispiegelneuronen, waarvan de activiteitspatronen verschillen tijdens observatie en zelfuitvoering van een actie. In 2008 observeerden onderzoekers hersenactiviteit van het spiegelsysteem die overtuigend bewijs levert voor de betrokkenheid van de motorische en somatosensorische cortex en de daarmee samenhangende activering van het spiegelsysteem. Dit bewijs wordt ook wel spiegelbeweging genoemd. Spiegelbewegingen zijn dus het handelen uit passief waargenomen bewegingen binnen het spiegelsysteem.
Functie en taak
Mensen hebben het vermogen om de bedoelingen van anderen na te bootsen en ze te begrijpen door louter observatie. Onderzoeksgroepen coördineerden het 'Mirror'-onderzoeksproject in de jaren 2000 en onderzochten de organisatie van het spiegelsysteem, dat een sterke betrokkenheid vertoont bij menselijke cognitieve functies. De onderzoeksgroep onderzocht de plaats van de motorische cortex bij geïmiteerde en passief geobserveerde handelingen. De betrokkenheid van het hersengebied werd verduidelijkt door de 14C-deoxyglucose-procedure, die een picturale weergave van alle hersenactiviteit opleverde. De procedure is gebaseerd op het feit dat de relatieve snelheid van glucose verbruikt en energetisch metabolisme weerspiegelt de functionele activiteit van hersenregio's, althans tot op zekere hoogte. De betrokkenheid van het spiegelsysteem bij waargenomen acties werd veel eerder waargenomen bij apen. Apen keken naar mensen die een voorwerp vastgrepen of deden de activiteit zelf mee. Zowel imitatie als observatie omvatte activering van de overeenkomstige gebieden in de motorische en primaire somatosensorische cortex. Beide regio's zijn betrokken bij het spiegelsysteem. Apen vertoonden dus vergelijkbare neurologische activiteitspatronen tijdens observatie en uitvoering van een actie. Bewijs voor een weergave van waargenomen acties in de motorische cortex bij apen werd dus als veilig beschouwd. De onderzoeksgroep van het Mirror-project ging uit van een opslag van de bewegingsdetails in de vorm van de neurologische representatie binnen het spiegelsysteem. Spiegelbeweging lijkt apen in ieder geval in staat te stellen de bedoelingen van een waargenomen beweging beter te begrijpen. De spiegelneuronen van de primaten zijn al actief vlak voor de feitelijke waarneming van de beweging. Het brein ontwerpt dus blijkbaar een globaal beeld van de verwachte gebeurtenissen en stimuleert de bijbehorende regio's. Op deze manier geeft het menselijk brein vermoedelijk ook een voorspelling van het onverwachte en de toekomst. Motorsimulatie is niet alleen van toepassing op het observeren van andere mensen, maar ook op bewegende punten of machines. Naast spiegelbewegingen voor het observeren van lichaamsbewegingen, zijn er waarschijnlijk ook spiegelbewegingen voor het observeren van emotionele bewegingen. Onderzoekers speculeren tegenwoordig in ieder geval over de relevantie van het spiegelsysteem voor passief waargenomen emotionele bewegingen en empathie. Het bestaan van emotie spiegelneuronen wordt nog niet als bewezen beschouwd, maar een verband tussen motorische spiegelneuronen en empathie wordt als een mogelijkheid besproken.
Ziekten en aandoeningen
Ziekten en aandoeningen van het spiegelsysteem zijn nog niet bekend, omdat het onderzoek hiernaar nog in de kinderschoenen staat. Vermoedelijk kunnen echter verschillende neurologische ziektepatronen de spiegelneuronen aantasten. Bijvoorbeeld, ontsteking van spiegelneuronaal zenuwweefsel, zoals voorkomt bij de auto-immuunziekte multiple sclerose, zou denkbaar zijn. Eveneens denkbare contexten voor spiegelneuronale laesies zijn tumoren in het gebied van Brodmann 44 of beroertes. Of er klachten met imitatie of empathie ontstaan na spiegelneuronale laesies blijft onderwerp van onderzoek. Onderzoek naar het spiegelsysteem en de spiegelbeweging bij mensen was uitzonderlijk. Meestal is er onderzoek gedaan in de context van hersenchirurgie en anderszins onbehandelbaar epilepsie. In het geval van epilepsiewerden diepte-elektroden getransplanteerd in de overeenkomstige gebieden van de patiënten om de haarden nauwkeurig te lokaliseren. De elektroden werden gebruikt voor aanvullende wetenschappelijke metingen na toestemming van de patiënt en droegen zo bij aan de bevindingen in de spiegelbeweging. Bij mensen werden neuronen van de gebieden die bekend zijn als spiegelneuronengebieden bij makaken toch niet onderzocht, omdat foci van epilepsie worden zelden in deze gebieden aangetroffen. Metingen in andere gebieden waren nuttig om het lokale te meten distributie van spiegelneuronen, die bij mensen niet noodzakelijkerwijs overeenkomen met de gebieden die onder makaken zijn verdeeld. Op deze manier kon in ieder geval een klein aantal spiegelneuronen worden gedetecteerd. Aangezien de deelnemers aan het onderzoek echter uitsluitend patiënten met een neurologische aandoening waren, blijven universele correlaties controversieel. Critici beweren ook dat spiegelneuronen geen daderrol kunnen spelen bij het begrijpen van acties, omdat ze geen intelligente agenten zijn. Complexe zaken, zoals de bedoelingen van anderen, zijn volgens hen afhankelijk van vertegenwoordiging in netwerken die minstens zo complex zijn.
