Rouw na scheiding | De verschillende fasen van verdriet

Rouw na scheiding

Scheidingen leiden op een bepaalde manier ook tot rouw. De duur van een relatie speelt niet altijd een grote rol. Zelfs zeer korte relaties kunnen voor sommige mensen lange tijd een last zijn, als ze als zeer intens werden ervaren.

Mensen gaan heel anders met scheidingen om. Terwijl sommige mensen genieten van hun pas verworven onafhankelijkheid, geven anderen er de voorkeur aan zich in hun werk of zelfs in een nieuwe relatie te storten. Ook het rouwen na een scheiding wordt door sommige auteurs een gefaseerd verloop toegeschreven. Dit zijn echter onwetenschappelijke modellen die in wezen gebaseerd zijn op persoonlijke ervaring.

Rouwen na liefdesverdriet

Liefdesverdriet is een belangrijk emotioneel proces dat aan het licht komt tijdens de verwerking van een onbeantwoorde, vroegere of ongelukkige liefde. Het kan plaatsvinden in een 'gezond' mentaal gebied of het kan leiden tot een overmatige depressieve reactie. Liefdesverdriet, dat puur psychologisch wordt ervaren als een soort “verdriet”, is een normale reactie. Meestal kan het binnen enkele maanden of een jaar worden verwerkt. Hiervan moet echter een depressieve symptomatologie worden onderscheiden, die gepaard gaat met lusteloosheid, vreugdeloosheid, een gevoel van verlamming of zelfs lichamelijk pijn.

Rouw na de dood

Het verdriet na het overlijden van een naasten en geliefde wordt waarschijnlijk door iedereen minstens één keer in zijn leven meegemaakt. Veel mensen, of ze nu psychologen, geestelijken, psychiaters, sociologen of geleerden zijn, hebben zich in het verleden zorgen gemaakt en beziggehouden met het verdriet dat wordt ervaren na de dood. Vaak probeerden ze het proces onder woorden te brengen.

Dit heeft geleid tot de ontwikkeling van verschillende modellen die tot doel hebben het rouwproces begrijpelijker te maken en inzicht te geven in de beleving van de rouwende. Bekende voorbeelden van dergelijke fasemodellen zijn de modellen naar Verena Kast, Yorick Spiegel en Kübler-Ross. Dit laatste beschrijft het verloop van de rouwfasen van een stervende in de ware zin van het woord, maar kan ook worden toegepast op de ervaring van de dood als buitenstaander.

Het rouwen na het overlijden van een naasten is alleen begrijpelijk en natuurlijk. Er zijn ruwe rouwpatronen te herkennen (zie modellen), die kennelijk voor veel mensen gelden. Niettemin is het rouwen na de dood van een persoon heel individueel.

Terwijl sommige mensen goed met de dood omgaan en snel hun weg terug in het leven vinden - wat niet betekent dat ze de overledene vergeten - ondervinden andere mensen grote moeilijkheden om de weg terug te vinden in hun dagelijkse leven. De Zwitserse psycholoog Verena Kast formuleerde vier fasen van verdriet, die verwijzen naar het verlies van een naast persoon - in de zin van een overlijden. 1e fase van niet-bewust zijn: In deze fase ervaart de rouwende een soort van schokken reactie.

Het gebeurt onmiddellijk na het bericht van overlijden. Wanhoop, hulpeloosheid en verbijstering zijn typische gevoelens in deze fase, die enkele uren tot weken kan duren. De reacties van de mensen zijn heel verschillend.

Sommigen voelen zich verlamd, anderen gaan volledig kapot en verliezen de controle. 2e fase van het uiteenvallen van emoties: deze fase is voor elk individu heel anders. Elke persoon heeft verschillende emoties. Vaak is het woede of woede, wanhoop, verdriet of zelfs onbegrip.

De emoties dienen in ieder geval bewust te worden ervaren en niet onderdrukt, anders kunnen ze ernstige gevolgen hebben, zoals Depressie​ Er wordt uitgegaan van een duur van weken tot enkele maanden. 3. de fase van zoeken en scheiden: deze fase is een complex proces van zoeken en scheiden.

Maar wat betekent het eigenlijk? Na het verlies van een dierbare zoeken rouwenden naar herinneringen. Binnen worden beleefde momenten opnieuw beleefd, gemeenschappelijke plaatsen bezocht of activiteiten opgepakt die met de overledene werden gedeeld.

Openstaande punten worden binnenin verduidelijkt en onderhandeld. Deze fase is erg intens en laat een gewelddadige confrontatie met de overledene en de ervaring van de dood toe. Dingen worden keer op keer gezocht, kleine scheidingen van dingen worden doorleefd en nieuwe zoekopdrachten ontstaan.

Een looptijd van enkele maanden of zelfs jaren is mogelijk. 4e fase van de nieuwe zelf- en wereldreferentie: nadat de ervaren emoties zijn verwerkt, vindt de rouwende weer rust. Vaak is de houding van de rouwende in veel dingen veranderd, nadat de ervaren correct was geëvalueerd en verwerkt.

Het leven wordt voortgezet en het besef dat het leven ondanks het verlies doorgaat en zin heeft, overheerst nu. Yorick Spiegel was een Duitse protestantse theoloog die vier fasen van rouw definieerde. In zijn model beschrijft hij de fasen die een persoon doormaakt wanneer hij hoort over de dood van een dierbare.

1. schokken fase: Deze fase volgt direct na het bericht dat een dierbare is overleden. De rouwende ervaart een gevoel van verlamming, een soort van schokken​ Het overlijdensbericht wordt niet goed verwerkt en leidt tot een quasi gevoelloosheid.

Deze fase duurt maximaal twee dagen. 2e gecontroleerde fase: Deze fase kenmerkt zich door verplichtingen en taken die rond de uitvaart aanwezig zijn. Gedurende deze tijd heeft de rouwende geen vrije ruimte om met zijn of haar eigen gevoelens om te gaan.

Vaak beschrijven rouwenden deze fase als een film die aan hen voorbijgaat. 3e fase van regressie: zodra de rouwende een tijdje tot rust komt, heeft hij of zij tijd om te verwerken wat er is gebeurd. Hij houdt zich nauwelijks bezig met andere zaken en concentreert zich op de rouw om de overledene.

4e fase van aanpassing: In deze fase vindt de rouwende weer toegang tot zijn of haar omgeving en begint hij weer een zelfstandig leven te leiden. Toch vallen er terugvallen in verdriet, maar hij of zij leert er steeds beter mee om te gaan. Bovendien kan hij of zij zich nu openstellen voor nieuwe relaties die een blijvende rol kunnen spelen in zijn of haar leven. Deze fase duurt ongeveer een jaar.