Wanneer is het wachten voorbij?
Hoe verder de zwangerschap gevorderd is, hoe moeilijker het voor de moeder wordt: vooroverbuigen is een acrobatische manoeuvre, een goede nachtrust is bijna ondenkbaar en jij, je familie en vrienden worden steeds zenuwachtiger. Als ook de verwachte geboortedatum is verstreken, kunnen er extra zorgen zijn. Zorgen zijn echter over het algemeen niet nodig. Zeer weinig kinderen worden precies op de berekende datum geboren.
Niettemin zal de gynaecoloog die de zwangere vrouw behandelt, indien de uitgerekende datum wordt overschreden, haar zorgvuldig onderzoeken en nauwlettend in de gaten houden. Ze zullen bijvoorbeeld de vervaldatum opnieuw berekenen. Als deze niet afwijkt van de oorspronkelijke datum, controleert de arts elke twee tot drie dagen de bewegingen en hartslag van de baby en bepaalt hij de hoeveelheid vruchtwater. In bepaalde gevallen zal de arts dan besluiten de bevalling in te leiden.
Wek de geboorte op als de uitgerekende datum wordt overschreden
Artsen doen momenteel de volgende aanbevelingen voor het inleiden van de bevalling, afhankelijk van de week van de zwangerschap en de mogelijke risico’s:
37e tot eind 39e week van de zwangerschap
40e tot eind 40e week van de zwangerschap
Als er geen complicaties zijn voor moeder en kind, kunt u wachten met het inleiden van de bevalling. Uit een onderzoek naar maternale morbiditeit bleek dat het aantal keizersneden significant toenam vanaf een zwangerschapsduur van meer dan 40 weken. Ook het aantal gevallen van vaginaal-operatieve bevallingen, verwondingen aan de zachte weefsels van de moeder, infecties en uitgestelde bevallingen nam aanzienlijk toe.
41e tot eind 41e week van de zwangerschap
Om mogelijke gevolgschade (zoals een overmatig geboortegewicht, verhoogde kans op een keizersnede, meconiumaspiratie, kindersterfte) te beperken, kan zwangere vrouwen geadviseerd worden de bevalling in te leiden. Dit geldt vooral als zwangere vrouwen zeer oud zijn (ouder dan 40), overgewicht hebben (BMI 30 en hoger) of roken.
Vanaf de 42e week van de zwangerschap
Vanaf de 42e week van de zwangerschap is het inleiden van de bevalling of een keizersnede raadzaam, zelfs als er geen tekenen zijn van mogelijke complicaties, aangezien de risico's op maternale en foetale complicaties nu aanzienlijk toenemen.
Andere redenen voor het inleiden van de bevalling
Een gemiste uitgerekende datum is een mogelijke reden voor de arts om de bevalling op te wekken. Bovendien wensen sommige vrouwen om puur pragmatische redenen een geplande bevalling, een zogenaamde electieve introductie. Vanuit medisch oogpunt lijkt hier niets tegen in te brengen. Er mag echter geen electieve inductie plaatsvinden vóór de 39e tot 40e week van de zwangerschap.
Zwangerschap met een hoog risico
Jeugdoorzaken van een risicovolle zwangerschap:
- voortijdige breuk van de vliezen
- te weinig vruchtwater (oligohydramnion)
- Groeivertraging (groeivertraging)
- Risico op foetale dood in de baarmoeder
- Vermindering van foetale bewegingen
- Een onevenredig groot kind (foetale macrosomie)
Maternale oorzaken van een risicozwangerschap:
- Type I, type II of zwangerschapsdiabetes
- Gevorderde moederleeftijd (vanaf 40 jaar)
- Leverdisfunctie (intrahepatische zwangerschapscholestase)
- “Zwangerschapsvergiftiging” (pre-eclampsie)
Methoden voor het opwekken van arbeid
Medische inductie van de bevalling versnelt de bevalling voordat deze daadwerkelijk begint. Toch kan het meerdere dagen duren. De zwangere vrouw wordt opgenomen in het ziekenhuis voor het inleiden van de bevalling.
Artsen maken onderscheid tussen medische en mechanische inductiemethoden. Deze methoden zijn in de loop der jaren aanzienlijk verbeterd en de risico's (zoals een keizersnede na een mislukte inductie) zijn afgenomen.
Welke methode van inductie van de bevalling de arts in elk individueel geval kiest, hangt onder meer af van eerdere keizersneden, de gezondheidstoestand en mogelijke risico's, evenals de toestand van de baarmoederhals. Artsen houden ook rekening met de wensen van de zwangere vrouw.
Bevalling opwekken met medicijnen
- Oxytocine: Hormoon dat het calciumgehalte van de baarmoederwand verhoogt en zo tot weeën leidt. Het bevordert ook de productie van prostaglandinen, die op hun beurt de baarmoederhals verzachten. Oxytocine wordt toegediend via een infuus (“anticonceptie-infuus”). Het wordt vooral gebruikt als de baarmoederhals al zacht en volwassen is.
- Prostaglandinen, vooral prostaglandine E1 (misoprostol) en E2 (dinoproston): ze zorgen ervoor dat de onvolgroeide baarmoederhals zachter, losser en opener wordt. Prostaglandinen worden toegediend in de vorm van tabletten of als vaginale zetpillen.
Het mechanisch opwekken van de bevalling
De ballonkatheter is het mechanische alternatief voor prostaglandinen. Door de katheter in te brengen en deze vervolgens te vullen met zoutoplossing, oefent de ballon druk uit en veroorzaakt een lichte mechanische verwijding van de binnenste baarmoederhals. Het vrouwelijk lichaam reageert door prostaglandinen vrij te geven, waardoor de baarmoederhals zich verwijdt. Tijdens de behandeling kan de zwangere vrouw ook oxytocine toegediend krijgen. Dit blijkt echter niet absoluut noodzakelijk te zijn.
Er is een tweede mechanische manier om de bevalling op gang te brengen: door het openen van de vruchtzak (amniotomie). Dit gebeurt echter alleen als de baarmoederhals volwassen is en het hoofdje van de baby zich in een goede positie bevindt.
Maak je geen zorgen
Zelfs als je een zogenaamde risicovolle zwangere vrouw bent, is de kans op een gezond kindje groot. De arts zal namelijk op het juiste moment met de bevalling beginnen en mogelijke risico's zoveel mogelijk vermijden, of in ieder geval zo laag mogelijk houden.
