Spraak therapie (synoniemen: medisch logopedie, logopedie) is een medisch specialisme dat tot doel heeft bestaande spraak-, taal-, stem- en slikstoornissen op te sporen en te behandelen. De oorzaak van de betreffende aandoening kan organisch of functioneel zijn (zonder structurele of anatomische verandering). Therapeutische maatregelen zijn nauw verbonden met de onderliggende oorzaak.
Indicaties (toepassingsgebieden)
Spraak- en taalstoornissen bij kinderen:
- Spraakstoornissen omvatten stoornissen in taalontwikkeling, grammatica, fonetiek, woordenschat, tekstbegrip en tekstproductie. Bovendien kunnen pragmatische stoornissen, infantiele afasie (verworven taalstoornis als gevolg van een laesie (beschadiging) in de dominante, meestal de linker hemisfeer (de helft) van de hersenen) en, onder andere, stoornissen van de geschreven taal.
- Spraakstoornissen omvatten articulatiestoornissen (uitspraak), vloeiendheid en aan apraxie gerelateerde spraakstoornissen (stoornis in de uitvoering van vrijwillige, doelgerichte en ordelijke bewegingen met intacte motorische functie).
- Verder kan bij kinderen worden behandeld, bijvoorbeeld dysfonie (stemstoornissen), dysfagie (slikstoornissen) en complexe spraak- en taalstoornissen zoals autisme or lip-kaak-gehemelte-kom misvormingen (LKGS misvormingen) door middel van spraak therapie.
Spraak- en taalstoornissen bij volwassenen:
- As spraakstoornissen kan worden behandeld bij volwassenen afasie, stoornissen op het geluidsniveau, stoornissen van de woordenschat, stoornissen van grammatica en tekstbegrip en tekstproductie. Ook pragmatische stoornissen en stoornissen in de geschreven taal kunnen positief worden beïnvloed door logopedische behandeling.
- Spraakstoornissen bij volwassenen zoals stotteren, poltering, articulatiestoornissen en audiogene (aan gehoorverlies gerelateerde) spraakstoornissen maken ook deel uit van de therapie spectrum.
- Verder zijn, net als bij kinderen, dysfonie (stemstoornissen) en dysfagie (slikstoornissen) indicaties voor logopedie behandeling. Neurologische aandoeningen zoals Parkinson spelen ook een belangrijke rol.
Contra-indicaties
De uitvoering van een logopedische behandeling vereist de aanwezigheid van een bepaald intellectueel niveau van de kant van de patiënt. Vooral in het geval van complexe misvormingen (bijv. Chromosomale aandoeningen), voldoende succes van logopedie kan niet worden verwacht. Er is geen schade te verwachten van logopedische behandelingen; toch is nauwkeurig overleg met de behandelende arts noodzakelijk om een optimaal therapeutisch succes te bereiken.
Voor therapie
Het succes van de therapie hangt onder meer af van de juiste diagnose van de onderliggende aandoening en de keuze van het juiste therapieconcept. Nauwe samenwerking tussen logopedisten, kinderartsen (kinderartsen), neurologen (neurologen) en specialisten in foniatrie en pediatrische audiologie (stem, spraak en jeugd gehoorstoornissen) is essentieel voor het succes van therapie. De therapiedoelen worden samen met de patiënt en, indien beschikbaar, zijn of haar belangrijke anderen en zorgverleners bepaald.
De procedure
In het kader van logopedische behandelingen wordt articulatie (uitspraak) bevorderd, woordenschat uitgebreid, spraakverstaanbaarheid getraind en worden de schrijf-, lees- en rekenprestaties verbeterd, afhankelijk van de behoeften van de patiënt. Bovendien is de diagnose van de ademhalings-, stem- of slikfunctie een cruciale taak van logopedisten, zowel in de ambulante als in de klinische zorg. Logopedisten gebruiken de resultaten van deze diagnostiek in overleg met de betreffende behandelend artsen als uitgangspunt voor de keuze van behandelmethoden. Naast ambulante of intramurale logopedische behandeling, die bestaat uit specifieke oefeningen om de betreffende aandoening te verbeteren en discussies over het verloop van de behandeling, wordt in de zelfstandige praktijk instructie gegeven zodat de intensiteit van de therapie en daarmee het succes van de therapie kan worden verbeterd.
Na therapie
Ook na behandeling door een logopedist kan in de thuisomgeving zelfstandige training van de eerder aangeleerde methoden plaatsvinden. De therapie kan gewoonlijk worden beëindigd als het eerder vastgestelde therapiedoel is bereikt of als er geen verdere verbetering van de symptomen kan worden verwacht.
