Introductie
hand-Mond-Foot Disease is een veel voorkomende infectieziekte die wordt veroorzaakt door virale pathogenen. Soms wordt het ook hand-voet-en-mond exantheem of "valse mond- en klauwzeer". Het is niet te verwarren met de echte voet- enmond ziekte, die ook een zeer besmettelijke ziekte is, maar vooral voorkomt bij runderen en varkens.
Symptomen
Bij hand-mond-klauwzeer zijn er zowel specifieke symptomen waaraan de ziekte kan worden herkend als een aantal nogal niet-specifieke en vrij algemene symptomen. Na de incubatietijd van drie tot tien dagen treden de eerste symptomen op, die voornamelijk tot uiting komen door koorts, lage eetlust om te voltooien verlies van eetlustkeelpijn, pijnlijke ledematen en nieuw voorgekomen hoofdpijn. In de meeste gevallen ongeveer één tot twee dagen na het begin van koorts huidveranderingen die zeer specifiek zijn voor hand-mond-voetziekte.
Pijnlijk exantheem (huiduitslag) ontwikkelt zich vooral in het gebied van de mond slijmvlies. Deze verschijnen in de vorm van kleine rode vlekjes die gewoonlijk uitgroeien tot blaren en uiteindelijk afweer worden. Aphtae zijn open plekken in het gebied van het slijmvlies die worden veroorzaakt door beschadiging en zeer pijnlijk zijn.
De tong en tandvlees kan ook worden aangetast vóór de vorming van aften. Dit kan erg pijnlijk zijn, vooral bij eten en drinken. Naast de slijmvliesveranderingen in het mondgebied, de zeer typische huidveranderingen komen voor in het gebied van de handpalmen en de voetzolen Zie ook huiduitslag op de voet Hier vormen zich niet-jeukende, roodachtig gekleurde kleine knobbeltjes, die zowel plat als verhoogd kunnen zijn (hoger dan het omringende huidniveau).
Bovendien kunnen daar blaren ontstaan, die zijn omgeven door een rode rand. De hand-mond-voetziekte begint meestal als klassiek griep-achtige infectie en omvat koorts bij bijna alle zieke personen. Koorts is een natuurlijke afweerreactie van het lichaam en laat zien dat de immuunsysteem werkt.
Een lichte koorts hoeft niet per se verlaagd te worden. Bij hogere temperaturen die de 40 graden bereiken, moeten antipyretische middelen worden ingenomen. Bovendien moet bij koorts rekening worden gehouden met de verhoogde vochtbehoefte.
Een richtlijn is dat voor elke extra graad een liter meer moet worden gedronken. Bij hand-mond-voetziekte vormt zich in veel delen van het lichaam uitslag met kleine blaren. In de meeste gevallen bevindt deze uitslag zich op de handen, de voetzolen en in de mond.
In atypische gevallen kunnen echter ook de billen worden aangetast. De uitslag is meestal niet jeukend, maar in uitzonderlijke gevallen kan het erg jeuken. Als de uitslag jeukt, kan een verzachtende zalf op de bodem helpen.
De eerste tekenen dat het een hand-mond-voetziekte is en niet een griep-achtige infectie zijn de uitslag in de mond. Rode vlekken en blaren vormen zich op de tong, wat erg pijnlijk kan zijn. Sommige blaren ontwikkelen zich tot kleine zweren, zogenaamde zweren.
Deze uitslag treft niet alleen de tong maar ook het slijmvlies van de mond en de tandvlees. De ziekte geneest meestal binnen een paar dagen volledig zonder medische hulp en de uitslag op de tong neemt af. Bij de meeste volwassenen zijn infecties volledig symptoomvrij.
Ze zijn echter nog steeds besmettelijk voor andere mensen, vooral voor kinderen. Wanneer de ziekte bij volwassenen uitbreekt, lijkt deze sterk op de symptomen die bij kinderen optreden. De ziekte begint meestal met koorts, keelpijn en verlies van eetlust en wordt daarom gemakkelijk verward met een klassieke verkoudheid.
Na twee dagen krijgen de getroffenen uitslag in de mond. Rode vlekken en blaren vormen zich op de tong, tandvlees en mondeling slijmvlies, die ook zweren kunnen worden. Deze uitslag is erg pijnlijk.
Na een paar dagen vormt zich een niet-jeukende uitslag op de handen en voetzolen, waaraan de ziekte zijn naam te danken heeft. Deze uitslag kan ook atypisch optreden in andere delen van het lichaam en kan erg jeuken. Zware cursussen met hersenvliesontsteking of verlamming zijn zeer zeldzaam bij zowel volwassenen als kinderen.
Hersenvliesontsteking kan zich manifesteren door een pijnlijk stijve nek en de getroffenen zien er ook dof en troebel uit. Ook in zeldzame gevallen is het verlies van vinger en teennagels kunnen na vier weken ontstaan, maar dit is een nogal atypisch beloop. De incubatietijd wordt gedefinieerd als de tijd vanaf het contact met het virus tot het verschijnen van de eerste ziekteverschijnselen.
Dienovereenkomstig treden er geen symptomen op tijdens de incubatieperiode. Het is echter mogelijk dat er een andere ziekte bestaat, die zich in deze tijd laat zien. Dit heeft niets te maken met het virus van de hand-mond-voetziekte. De incubatietijd is gewoonlijk drie tot tien dagen. Er zijn echter gevallen met een tot 30 dagen waargenomen.
