Het corpus luteum vormt zich onmiddellijk daarna uit de follikel ovulatie en bestaat uit het ei en de luteïne-theca- en granulosacellen. Deze cellen zijn verantwoordelijk voor de cyclische productie van progesteron en oestrogeen. Wanneer het corpus luteum onvoldoende is, produceren de cellen te weinig hormoon, wat zwangerschappen of complicaties kan veroorzaken leiden te vroeg abortus.
Wat is het corpus luteum?
De vrouwelijke cyclus is onderworpen aan de controle van hormonen Het ei wordt bijvoorbeeld door zeker losgemaakt van de vrouwelijke eierstok hormonen en reist naar de eileider. De eileider ontvangt het losgemaakte ei. Deze beweging komt overeen met ovulatie. Ovulatie komt voor rond het midden van de vrouwelijke menstruatiecyclus en is vaak merkbaar als trekken pijn in het gebied van de onderbuik. Ook onder hormonale controle ontwikkelt het corpus luteum zich na de eisprong. Deze stof komt overeen met het corpus luteum, dat ontstaat uit de follikel. Dit is een hormoonproducerend cluster van cellen dat bestaat als corpus luteum menstruationis of als corpus luteum graviditatis. De eerste vorm ontstaat in onbevruchte eicellen. De tweede vorm verwijst naar bevruchte follikels. Voor de ontwikkeling van het corpus luteum is de invloed van de luteïniserend hormoon (LH) is doorslaggevend. Vanaf zijn vorming regelt het corpus luteum de vrouwelijke cyclus via interne hormoonproductie.
Anatomie en structuur
Het corpus luteum wordt na de eisprong uit de follikel gevormd. Om dit te doen, verandert het vrouwelijke ei onmiddellijk na de eisprong van vorm. Het basale membraan van de follikel lost op. Onder invloed van LH transformeren de theca- en granulosacellen die het bevat in zogenaamde granulosaluteïne-cellen en thecaluteïne-cellen. Dit proces komt overeen met luteïnisatie. Kort voor dit proces wordt eerst een voortraject van het corpus luteum, het corpus haemorrhagicum, gevormd. Dit voorstadium wordt gevormd door een spontane bloeding in lege ovariële follikels. De bloed wordt kort na de bloeding en de luteïnisatie van de granulosa- en theca-cellen opnieuw geabsorbeerd. Zodra de luteïnisatie is voltooid, is het corpus haemorrhagicum veranderd in het corpus luteum. Als het ei tijdens een menstruatiecyclus niet wordt bevrucht, gaat het corpus luteum achteruit. Ongeveer negen dagen na de eisprong bereikt het corpus luteum zijn maximale grootte en neemt vanaf dat moment voortdurend af in omvang als gevolg van bindweefsel degeneratie. Als, aan de andere kant, het ei wordt bevrucht, de hormonen vanaf dat moment uitgescheiden, waardoor het corpus luteum snel in omvang toeneemt. De cellen die bij het weefsel betrokken zijn, beginnen zich te vermenigvuldigen.
Functie en taken
Het corpus luteum dient om hormonen te produceren. De granulosaluteïne-cellen die het bevat, zijn hormoonproducerende cellen die kunnen produceren progesteron Gynaecologen weten het ook progesteron als het corpus luteum-hormoon. Na de eisprong wordt progesteron geproduceerd in dagelijkse hoeveelheden van ongeveer 20 tot 50 milligram. Het progesteronspiegel in het bloed neemt dus beetje bij beetje toe. Binnen een paar dagen is het bloed niveau bereikt 50- tot 100-voudig en is ongeveer 10 ng per milliliter. De thecaluteïne-cellen in het corpus luteum zijn ook verantwoordelijk voor de productie van hormonen. Deze cellen produceren het vrouwtje oestrogenen in plaats van progesteron. Het hoge niveau van progesteron houdt het gonadotrofineniveau laag tijdens de luteale fase. Dit volgt een negatief feedback-principe naar de hypofyse en voorkomt dat verdere eicellen gedurende deze periode rijpen. Als bevruchting van het gerijpte ei niet optreedt, produceren de theca- en granulosacellen in het corpus luteum minder oestrogeen en progesteron. De resulterende daling van de bloedspiegels initieert de afbraak van de baarmoederslijmvlies. Menstruatie begint. Tenzij het ei onbevrucht blijft, voorkomt humaan choriongonadotrofine (HCG) degeneratie van het gellichaam. Niets staat de groei van het corpus luteum meer in de weg. Na bevruchting produceert het corpus luteum zwangerschap-hormonen in stand houden. In ongeveer de negende week van zwangerschap, de cellen produceren oestrogenen en progesteron. Vanaf de tiende week treedt er een luteoplacentale verschuiving op. Hormoonproductie vindt nu plaats in de foetoplacentale eenheid, of placenta, in plaats van in het corpus luteum.
Ziekten
Het corpus luteum kan zich ontwikkelen kanker Gevoelig hiervoor zijn de theca- en granulosacellen, die zowel kwaadaardige als goedaardige tumoren kunnen veroorzaken. Tumoren op basis van theca- en granulosacellen zijn hormoonproducerende tumoren die de hormoonspiegels verstoren door hun profilering. Hormoongerelateerde klachten zoals ongeplande bloedingen kunnen de eerste tekenen zijn. Bijna elke leeftijdsgroep kan door de tumoren worden beïnvloed. Tekortkomingen van het corpus luteum komen zelfs vaker voor dan tumoren van het corpus gelum. Net als alle andere tekortkomingen manifesteren die van het corpus luteum zich ook in een algemene functionele zwakte van de anatomische structuur. De cellen die betrokken zijn bij corpus luteum-insufficiëntie, produceren minder progesteron en oestrogeen. Het plasma concentratie van het corpus luteum hormonen daalt. Als gevolg hiervan wordt de luteale fase van de cyclus korter. Onder deze omstandigheden is het baarmoederslijmvlies kan niet transformeren op een manier die past bij de cyclus. Dit fenomeen maakt het ingewikkelder zwangerschap vaak. Sommige van de getroffen vrouwen vinden het überhaupt moeilijk om zwanger te raken. Anderen worden zwanger, maar kunnen de zwangerschap niet volhouden. Een tekort aan het corpus luteum is de meest voorkomende oorzaak van miskraam in termen van vroeg abortus Veel van de patiënten ondergaan tijdens hun leven verschillende vroegtijdige abortussen. In de tussentijd is hormonale substitutie de geaccepteerde geworden therapie voor corpus luteum insufficiëntie. Omdat met name progesteron relevant is als zwangerschapshormoon, krijgen de getroffen vrouwen het corpus luteum-hormoon inclusief zijn derivaten intraveneus toegediend.
