Mensen hebben 32 tanden, die bijna allemaal verschillende namen hebben. Men onderscheidt snijtanden (Incisivi), hoektanden (Canini), premolaren en kiezen van elkaar. Sommige mensen missen de gehechtheid aan de verstandskiezen, ook wel achten genoemd. Deze mensen hebben slechts 28 tanden in hun tandstelsel, maar het missen van verstandskiezen betekent geen functionele beperking.
Definitie
De hoektand wordt in de technische taal Dens caninus genoemd, of vaak alleen als Caninus. (Dens = Latijn voor tand, Caninus = Latijn voor hond). Bij carnivoren wordt de cuspidus vergroot en dient voor het scheuren van de buit, hier wordt hij ook wel een hoektand of Reißzahn genoemd.
In de mens tandstelsel de hoektand bevindt zich in de tandboog tussen de snijtanden en de premolaren (dit zijn de twee voorste kiezen). De tand dankt zijn naam aan de knik die de tandboog op zijn plaats maakt. De snijtanden vormen samen met de hoektanden een halve cirkel, de vier kiezen (premolaren en kiezen) lopen achter de hoektanden in een rechte lijn achteruit richting de knol (de knollen zijn kleine benige verhogingen achter de laatste kiezen.
Ze zijn erg belangrijk voor het vasthouden van een totale prothese, aangezien ze praktisch nooit atrofiëren. In een volledig tandeloze tandstelselhebben de knollen geen groot functioneel belang. In de literatuur worden de knollen ook wel tuberculum articulare genoemd.
Ontwikkeling
Ieder mens heeft vier hoektanden. Het menselijke gebit is verdeeld in kwadranten. Het eerste kwadrant bevindt zich in de bovenkaak en strekt zich uit van het midden tussen de voorste snijtanden naar de achterkant tot de laatste kies.
Het tweede kwadrant bevindt zich ook in de bovenkaak en strekt zich uit van het midden tussen de voorste snijtanden tot de laatste kies aan de linkerkant. Evenzo bevinden het derde en vierde kwadrant zich in de onderkaak. (Overigens geldt de kwadrantaanduiding ook voor tandeloze kaken, maar in dit geval moet rekening worden gehouden met de stand van de tanden).
In elk kwadrant wordt een hoektand gevonden. De mens heeft zowel melkhonden als permanente hoektanden. Normaal gesproken breken de hoektanden eerst door in de onderkaak, dan in de bovenkaak.
Bij het tweede, het blijvende gebit, breken eerst de voorste snijtanden door, daarna de laterale snijtanden. In de onderkaak de hoektanden breken eerst door en dan de premolaren en kiezen. In de bovenkaak komt echter vaak de vierde tand van de rij tanden (de voorste premolaar) eerst en pas daarna breekt de hoektand door.
Op deze manier is er vaak ruimtegebrek in de bovenkaak, er moet eerst een spleet (verder) geopend worden met behulp van orthodontische behandeling zodat de hond voldoende ruimte heeft en kan uitgroeien tot de mondholte ongestoord. Als orthodontische behandeling wordt weggelaten in de beginfase van een tanduitbarsting, zal de groeiende hoektand de hele rij tanden verplaatsen of er volledig buiten groeien. Beide opties vereisen een latere orthodontische behandeling, zowel vanuit esthetisch als functioneel oogpunt. De doorbraak van de blijvende hoektanden vindt plaats op de leeftijd van ongeveer elf jaar, bij meisjes meestal iets eerder dan bij jongens.
