De hematocriet is a bloed waarde die uitsluitend de cellulaire componenten weergeeft (meer precies het aantal erytrocyten) van het bloed. In het algemeen, bloed bestaat uit een vloeibare component, het bloedplasma en veel verschillende cellen. Zoals hierboven vermeld, worden deze cellen samengevat als hematocriet (afkorting Hkt), waarbij de waarde eigenlijk alleen verwijst naar de erytrocyten.
Echter, aangezien meer dan 95% van het cellulaire gedeelte van de mens bloed bestaat uit erytrocyten, dwz cellen die verantwoordelijk zijn voor het verdelen van onze zuurstof door het lichaam via bloed, de hematocrietwaarde wordt gedefinieerd als de cellulaire bloedwaarde. De overige 5% van het celinhoud in het bloed bestaat uit het bloed bloedplaatjes (trombocyten), de cellen van de verworven immuunafweer (lymfocyten) en de cellen van de aangeboren immuunafweer (leukocyten en monocyten). De hematocrietwaarde wordt gegeven in zowel klein als groot bloedbeeld en is een belangrijke parameter om de samenstelling van ons bloed te beschrijven en kan ook indirect aangeven bloedarmoede.
Bepaling van de hematocriet
De hematocrietwaarde wordt altijd gegeven als onderdeel van a bloedbeeld. Om de hematocrietwaarde te bepalen, moet bloed bij de patiënt worden afgenomen. Het is niet belangrijk of de patiënt dat is vastend (dwz niets gegeten of gedronken heeft) of dat de patiënt voedsel heeft gegeten.
Om alleen de cellulaire delen van het bloed te verkrijgen, moet het bloed in een centrifuge worden geplaatst waar door de zwaartekracht de cellulaire delen (dwz de erytrocyten) naar beneden bewegen terwijl het vloeibare bloedplasma aan de oppervlakte blijft. Zo is het al mogelijk om met het blote oog te zien waar precies de grens tussen de cellulaire bloedfractie (hematocriet) en bloedplasma ligt. Voor een nauwkeurigere meting wordt dan echter een zogenaamd bloeduitstrijkje genomen om het aantal individuele cellen te bepalen. Omdat het bloed niet van tevoren mag klonteren (stollen), wat automatisch in de lucht buiten het lichaam zou gebeuren, kan het anticoagulans EDTA of heparine vooraf aan het bloed worden toegevoegd.
