Kort overzicht
- Behandeling: Zorgvuldige mondhygiëne, indien nodig reinigen door een tandarts
- Oorzaken en risicofactoren: Meestal gebrek aan mondhygiëne, soms mechanische irritatie/letsel in de mond, hormonale veranderingen, stofwisselingsstoornissen, enz.
- Symptomen: zwelling, bloeding, slechte adem
- Diagnose: De tandarts hoeft meestal alleen een visuele diagnose te stellen; Sonde- en röntgenonderzoek zijn ook mogelijk
- Verloop van de ziekte en prognose: Ontsteking van het tandvlees geneest meestal binnen enkele dagen. Indien onbehandeld, bestaat het risico op parodontitis en tandverlies.
- Preventie: Mondhygiëne, regelmatige controles bij de tandarts
Wat is gingivitis?
Tandvleesontsteking (gingivitis) is een acute of chronische ontsteking van het tandvlees die zowel bij volwassenen als (jonge) kinderen voorkomt zonder dat het botweefsel hierbij betrokken is. Een tandvleesontsteking ontstaat bijvoorbeeld rond een kies of een zogenaamde verstandskies.
Hoe wordt gingivitis behandeld?
De belangrijkste remedie tegen gingivitis is de dagelijkse mondhygiëne. Vooral bacteriële tandplak moet regelmatig worden verwijderd. Als gingivitis lang aanhoudt, is het raadzaam om voor behandeling naar een tandarts te gaan. De tandarts zal eerst alle tandoppervlakken reinigen en hardnekkige tandplak verwijderen die voor de patiënt niet toegankelijk is.
Als het tandvlees ernstig ontstoken is (ernstige gingivitis) of er tandvleespockets zijn gevormd, zal de arts van geval tot geval beslissen over de juiste behandeling van gingivitis en de juiste medicatie voorschrijven.
Meestal is het voldoende om twee keer per dag uw tanden grondig te poetsen. Dit kan ontstekingen van het tandvlees voorkomen of genezen. Het is belangrijk dat u alle tandoppervlakken grondig reinigt en tandplak verwijdert. Gebruik hiervoor een tandenborstel met zachtere haren. Dit vermindert het risico op verwonding of verdere irritatie van het ontstoken tandvlees tijdens het tandenpoetsen.
Experts raden aan tandzijde of interdentale ragers te gebruiken om de ruimtes tussen uw tanden schoon te maken. Tenslotte kunt u gorgelen met een antibacterieel mondwater of een speciale zalf tegen tandvleesontsteking aanbrengen. Beide remmen de groei van bacteriën. Ook recepten voorgeschreven door de tandarts op basis van waterstofperoxide helpen.
Welke huismiddeltjes helpen bij gingivitis?
Sommige mensen gebruiken huismiddeltjes tegen gingivitis om de symptomen te verlichten en de ontsteking sneller te laten verdwijnen. Sommige patiënten gorgelen bijvoorbeeld met kamillethee. Er wordt gezegd dat de plant een ontstekingsremmende en slijmvliesbeschermende werking heeft.
Het huismiddeltje tea tree olie kan ook worden gebruikt als spoeling om ontstekingen in de mond te behandelen. Er wordt onder meer gezegd dat het een antibacteriële en ontstekingsremmende werking heeft.
Appelciderazijn als huismiddeltje: Er wordt ook gezegd dat appelciderazijn een goed huismiddeltje is tegen tandvleesontsteking. Het wordt aanbevolen om elke dag minimaal een half uur vóór het tandenpoetsen te gorgelen met een mengsel van twee eetlepels appelciderazijn en een glas water. Er wordt gezegd dat dit de speekselproductie stimuleert en een ontstekingsremmende en antibacteriële werking heeft.
Huismiddeltjes hebben hun grenzen. Als de klachten langere tijd aanhouden en niet verbeteren of zelfs verergeren, dient u altijd een arts te raadplegen.
Homeopathie
Sommige mensen die vatbaar zijn voor terugkerende gingivitis gebruiken homeopathie om de genezing van tandvleesontsteking te ondersteunen. Er wordt bijvoorbeeld gebruik gemaakt van Silicea, Argentum nitricum of Atropa belladonna.
Het concept van homeopathie en de specifieke effectiviteit ervan zijn controversieel in de wetenschappelijke gemeenschap en zijn niet duidelijk bewezen door studies.
Wat zijn de mogelijke oorzaken van gingivitis?
Als u uw tanden niet regelmatig grondig reinigt, kan er snel een tandvleesontsteking ontstaan. Een verwonding aan het tandvlees kan echter ook een ontsteking veroorzaken.
Als voedselresten echter niet regelmatig uit de tanden worden verwijderd, is dit letterlijk een feest voor de bacteriën: ze vermenigvuldigen zich snel. Samen met voedselresten, stofwisselingsproducten en speeksel vormen de ziektekiemen een zachte biofilm op de tanden, die bacteriële tandplak wordt genoemd. In deze plaque worden de bacteriën grotendeels beschermd tegen de verdedigingstroepen van het immuunsysteem.
Maar dat is nog niet alles: de bacteriën produceren agressieve zuren en gifstoffen bij het metaboliseren van voedselresten. Deze dringen door in de fijne spleten tussen de tand en het tandvlees en vallen het tandvlees aan. Het immuunsysteem reageert hierop met een ontstekingsreactie – er is een tandvleesontsteking ontstaan.
Tandsteen heeft een ruw oppervlak waaraan tandplak gemakkelijk hecht. Omdat tandplak de ontsteking van het tandvlees bevordert, probeert men de vorming van tandsteen te remmen door additieven in tandpasta's te gebruiken.
Als tandplak niet regelmatig wordt afgeborsteld, worden er calcium en andere mineralen in afgezet. De tandplak wordt steviger en ontwikkelt zich tot tandsteen. In de ruwe structuur nestelen bacteriën zich nog gemakkelijker. Bovendien kunnen zich als gevolg van tandvleesontsteking kleine tandvleespockets vormen die gevuld zijn met etter (parodontitis).
Verschillende risicofactoren maken mensen bijzonder vatbaar voor gingivitis, zoals stofwisselingsstoornissen, diabetes mellitus, alcohol- en nicotinegebruik, stress, hormonale veranderingen (puberteit, zwangerschap, enz.) of een vitamine C-tekort.
Bepaalde medicijnen tegen epileptische aanvallen (hydantoïnepreparaten) en hoge bloeddruk (nifedipinepreparaten) bevorderen ook gingivitis. Hetzelfde geldt voor de werkzame stof cyclosporine A. Het remt het immuunsysteem en wordt daarom gebruikt na orgaantransplantaties (om afstotingsreacties te voorkomen) en auto-immuunziekten.
Hoe ziet gingivitis eruit?
Tandartsen maken onderscheid tussen acute en chronische gingivitis. De eerste treedt meestal plotseling en op de tandvleesrand op. Normaal gesproken doet het geen pijn.
Als de tandvleesontsteking over een langere periode (ongeveer een week) niet verdwijnt, noemen artsen het chronisch. Als het zich verspreidt naar het parodontium en parodontitis veroorzaakt, kunnen de tanden van de getroffen persoon in ernstige gevallen zelfs uitvallen.
- Roodheid en zwelling
- Bloedend tandvlees
- Zacht tandvlees
- Slechte adem
Als de tandvleesontsteking wordt veroorzaakt door schimmels (Candida albicans), ontstaat er een witte, afveegbare laag op het tandvlees. Als een herpesvirusinfectie verantwoordelijk is voor de tandvleesontsteking, verschijnen er onder andere kleine blaasjes op het tandvlees, die zeer pijnlijk zijn, en zwellen de lymfeklieren op.
Acute necrotiserende ulceratieve gingivitis (ANUG) is een bijzondere vorm van gingivitis. In deze vorm vallen de bacteriën het tandvlees tussen de tanden aan en leiden tot ontstekingen van het tandvlees. Er vormen zich zweren en het tandvlees sterft af. Alarmsignalen van dit type gingivitis zijn plotselinge ernstige koorts, pijn, slechte adem en vermoeidheid. Bij necrotiserende gingivitis kan de tandarts antibiotica gebruiken, zoals metronidazol of amoxicilline.
Onderzoek en diagnose
De tandarts kan tandvleesontstekingen meestal met het blote oog herkennen. Met een sonde testen ze de conditie van het tandvlees en controleren ze of er tandvleespockets zijn ontstaan. Vooral bacteriën nestelen zich hier graag in.
Als de tandvleesontsteking al enige tijd aanwezig is, is een aanvullend röntgenonderzoek van de kaak vaak zinvol. Deze procedure helpt bij het zoeken naar de oorzaak en mogelijke gevolgen. Door het speeksel te onderzoeken heeft de arts ook de mogelijkheid om de soorten bacteriën in de mondholte te bepalen.
Hoe lang duurt gingivitis?
De prognose voor tandvleesontsteking is over het algemeen goed. Met zorgvuldige tandheelkundige zorg en mondhygiëne geneest het meestal na een paar dagen.
Als gingivitis echter niet wordt behandeld, kan het chronisch worden. Soms ontwikkelt het zich zelfs tot parodontitis, een ontsteking van het gehele parodontium. Na verloop van tijd trekt het tandvlees zich terug, raken de tanden los en kunnen ze uitvallen.
het voorkomen
Om te voorkomen dat tandvleesontsteking ontstaat, is het belangrijk om een grondige mondhygiëne te handhaven en de tandarts regelmatig te bezoeken voor controles. Op deze manier kan gingivitis in een vroeg stadium worden voorkomen of opgespoord en behandeld.
Daarnaast is het preventief verstandig om uw gebit minimaal één keer per jaar professioneel te laten reinigen door een tandarts. Dit komt doordat het ook plekken in de mond bereikt waar je met een tandenborstel niet bij kunt.
