Anastomosen zijn verbindingen tussen anatomische structuren, zoals die tussen bloed schepen, zenuwen, lymfevaten, en holle orgels, en zorgen voor de vorming van een bypass-circuit wanneer een van de verbindingsschakels wordt verstoord. Bij chirurgie creëert de arts in sommige gevallen kunstmatig anastomosen en wordt onderscheid gemaakt tussen end-to-end, side-to-side en end-to-side anastomosen volgens de specifieke vorm van deze chirurgische ingreep. Een van de meest voorkomende klachten bij anastomosen is portaal ader congestie, waardoor de anastomosen in dit gebied meer kunnen hebben bloed stroom dan normaal, wat leidt tot de vorming van spataderen in de slokdarm of rond de navel.
Wat is anastomose?
Anastomose is de medische term voor een verbinding tussen anatomische structuren. Dergelijke verbindingen komen vooral voor tussen holle orgels, bloed en weefselvocht schepen, maar spelen ook een rol voor zenuwen. Bloed schepenvormen bijvoorbeeld alleen anastomosen met andere bloedvaten, en weefselvocht schepen verbinden uitsluitend met zenuwen Chirurgie verwijst soms ook naar kunstmatig gecreëerde verbindingen als anastomosen, bijvoorbeeld de chirurgisch herstelde continuïteit van het maagdarmkanaal na resecties van individuele secties van de maag of darm. Chirurgisch herstel van zenuwverbindingen wordt echter ook in verband gebracht met het kunstmatig aanmaken van anastomosen. In de regel onderscheiden natuurlijke anastomosen zich door orgaan. Chirurgische anastomosen onderscheiden zich daarentegen door de arts naar hun vorm. Differentiatie door orgaan resulteert in subgroepen zoals vasculaire anastomosen, intestinale anastomosen of ureterale anastomosen. Differentiatie naar vorm geeft aanleiding tot groepen zoals end-to-end anastomose, end-to-side anastomose of side-to-side anastomose.
Anatomie en structuur
De anatomie van een anastomose hangt grotendeels af van zijn functies en verschilt dus naargelang het specifieke orgaan of afhankelijk van de anatomische structuren die het verbindt. In het lymfestelsel sluiten bijvoorbeeld anastomosen zich aan lymfevaten op hetzelfde niveau. Een voorbeeld van een anastomose tussen bloedvaten is daarentegen de corona mortis, die van nature abnormaal sterk is en de inferieure epigastrische slagader met de obturatorslagader. Nogmaals, de riolan-anastomose heeft een andere structuur. Deze wisselvallige vasculaire verbinding bevindt zich in de dikke darm tussen de mediakoliek slagader, de mesenterica superior en de sinistra koliek slagader. Het heeft een nog complexere structuur dan de corona mortis en speelt voornamelijk een rol bij arteriële occlusies van de dikke darm In verband met nerveuze anastomosen moet vooral het voorste deel van de onderkaak worden genoemd, waar de zenuwen aan elke kant van de kaak zijn verbonden. Kunstmatige anastomosen kunnen end-to-end, side-to-side of end-to-side vorm aannemen, wat betekent dat hun anatomie nog meer verschilt. Bij end-to-end anastomosen verbindt de chirurg bijvoorbeeld twee delen van een hol orgaan aan hun open uiteinden. Bij end-to-side verbindingen hecht hij in plaats daarvan een hol orgelgedeelte aan een ander gedeelte dat hij lateraal heeft geopend. Bij een kunstmatige anastomose van links naar rechts worden opnieuw twee delen van een hol orgaan lateraal geopend om aan elkaar te worden gehecht.
Functie en taken
Een van de belangrijkste functies van anastomosen is het vormen van bypasses. Dit geldt met name voor anastomosen tussen vaatstructuren, zoals de Riolan-anastomose. Deze verbinding zorgt voor de doorbloeding van de darm in het geval van een slagader afsluiting in de dikke darm door de bloedstroom om te leiden van het afgesloten slagader naar een andere slagader. Op deze manier reguleren anastomosen tussen arteriële structuren de bloedstroom en, nog belangrijker, voorkomen ze necrose, wat weefselsterfte zou veroorzaken als de bloedstroom onvoldoende zou zijn. Anastomosen tussen zenuwen vormen onder bepaalde omstandigheden ook bypass-circuits. Op deze manier beveiligen ze de overdracht van prikkels en daarmee de functionele processen in de zenuwstelsel Een voorbeeld van zo'n anastomose is de Jacobson-anastomose. In het lymfestelsel dienen anastomosen ook als omweg. Als het weefselvocht de stroming in één vlak wordt onderbroken door bloedvaten, de anastomosen leiden de lymfe bijvoorbeeld naar een aangrenzend lymfevat. Op deze manier voorkomen de verbindingen lymfoedeem in het geval van een stroomonderbreking.
Ziekten
Een hoge ziektewaarde kan met name in verband worden gebracht met arteriële anastomosen. Dit geldt met name in gevallen van arterioveneuze misvormingen, dit zijn aangeboren misvormingen van bloedvaten. In de context van dergelijke misvormingen zijn slagaders soms direct verbonden met aders, wat veel bedreigende gevolgen kan hebben. Vaak, in verband met pathologische anastomosen, congestie van het portaal ader komt ook voor, waarbij de portocaval-anastomosen meer bloed krijgen dan normaal. Dit kan leiden naar spataderen in de slokdarm, die bijzonder riskant zijn. Dit komt minder vaak voor voorwaarde resulteert ook in de vorming van spataderen in het gebied van de navel. Bovendien komt een relatief veel voor voorwaarde is atypische anastomosen in de vaten van de placenta Dit fenomeen is soms de oorzaak van het foetofoetale transfusiesyndroom, dat een identieke tweeling kan treffen. In het geval van meerdere tweelingen, hormonen kan worden uitgewisseld tussen de foetussen vanwege atypische anastomosen in de placenta Als de twee foetussen van verschillende geslachten zijn, kan de hormonale uitwisseling mogelijk de ontwikkeling van de voortplantingsorganen van het vrouwtje beïnvloeden foetus Hoewel afgezien van de genoemde, kunnen er nog veel andere klachten verband houden met anastomosen, zoals ontlasting incontinentie in het geval van ileum-pouch-anale anastomose. Behalve de genoemde zijn echter vrijwel alle andere anastomotische aandoeningen zeldzaam en zullen daarom niet in detail worden gepresenteerd.
